A Coruña.- O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, que estará en funcións en canto o Diario Oficial de Galicia (DOG) publique a convocatoria de eleccións ao Parlamento da comunidade, arríscase moito ao elixir o 18 de febreiro como o día D, no que debe constatar se os galegos lle outórgan por primeira vez a confianza maioritaria que entregaron a Alberto Núñez Feijóo nos catro comicios anteriores.
A data elixida fará que a última semana de campaña coincida coa do Carnaval, unha das festividades máis celebradas e popularmente reverenciadas nun territorio onde a participación nas autonómicas adoita esborrallarse con respecto ás xerais -un 41% nos últimos comicios galegos fronte ao 27% do 23X-.
Da elección de Rueda cabería intuír que o presidente busca unha escasa mobilización cidadá, ou que polo menos a abstención non lle preocupa tanto como debera.
Se acertan os analistas que cren que ao PP lle convén trasladar a Galicia o ruído da política estatal, para así activar ao votante de dereitas e desanimar ao de esquerdas, entón si pode aventurarse que o candidato popular foi plenamente consciente da súa decisión.
Nacionalismo español
Claro que se quen ten razón son quen pensan que é un erro de vulto trasladar a Galicia un debate que só encabeza as principais preocupacións cidadás en Catalunya, en Madrid e nas comunidades con maior presenza do nacionalismo español, entón cabe pensar que Rueda pode meter a pata.
Porque en Galicia, e non se entenda como broma nin como recurso fácil, o Carnaval se celabra con orgullo nacional. Como unha festividade ancestral e distinguida propia da cultura milenaria do país. De feito, aquí non se fala tanto dos carnavais senón de Entroido, unha palabra que non existe en castelán. De aí o risco de disfrazar o concepto e vestir as festas e a campaña cun exceso de madricentrismo.
Cando anunciou o adianto electoral este xoves, o presidente galego recoñeceu que falara con Feijóo esa mesma mañá, aínda que negou que o seu antecesor lle impuxera a convocatoria. «A decisión tomeina eu pensando nos intereses xerais de Galicia», dixo.
Non se quitou o disfrace de politico cauto e sensato, con todo, para explicar por que a Galicia lle interesa precisamente votar con resaca de antefaces, trasnoites e laconadas. Nin se unha campaña electoral entre festivos, pontes e enterros da sardiña é o máis adecuado para que os cidadáns poidan atender con rigor ás mensaxes de cada opción política, e para decidir a súa propia coa serenidade e capacidade de reflexión que se presupón nunha democracia seria.
O ruído da lei de amnistía
A ninguén se lle escapa que é o propio Feijóo quen cre que o que máis convén aos seus intereses é que non se apague o ruído da lei de amnistía e a estridencia pagá das manifestacións anti Sánchez.
Pero se Galicia lle dá as costas e o PP perde a maioría absoluta na súa terra a menos de catro meses das eleccións europeas, o rol de vencedor moral que tenta seguir interpretando en Madrid o presidente do PP podería empezar a facer augas. E con el toda a estratexia de crispación e desaires a todo volume que impuxo na previa e no inicio da lexislatura.
Se o PP perde Galicia a catro meses das europeas, o rol de vencedor moral de Feijóo fará augas
O liderado de Feijoo entraría nun perigoso período de coresma, se se permite a metáfora: ese mes e pico no que Roma e os sectores máis ortodoxos do seu Igrexa vetan a inxesta de carne, e no que é habitual que aumente o consumo de de peixe e vexetais. E froita. Como a que enche as cestas que Ayuso regala estes días á militancia do PP para manter viva a dinámica de ocurrentes agravios cara á o presidente do Goberno.
Das reaccións dos aspirantes para substituír a Rueda, paradójicamene, pode deducirse que asumen a data con ánimo mesmo fortalecido.
Pontón celebra o adianto electoral como «unha gran noticia»
A líder da oposición, Ana Pontón, do BNG, a candidata mellor posicionada entre eles, celebrou o adianto electoral como «unha gran noticia» e nin sequera quixo valorar ese efecto carnaval, que non entroido co que parece que Rueda pretende camuflar as eleccións. «Estou máis preparada que nunca», dixo.
O Bloque leva meses de cheo en campaña, argumentando que o Goberno do PP en Galicia «está esgotado» e que hai unha maioría social que quere cambio, tirando, precisamente, do «orgullo de sentirse galego e galega» para votar nacionalismo con independencia de que se sexa conservador ou progresista.
Esa maioría tamén sería electoral se se ten en conta que as esquerdas e o nacionalismo da comunidade superaron en voto á dereita e a ultradereita o 23X. No BNG están convencidos de que hai opcións reais de que Pontón sexa a primeira muller presidenta en 40 anos de autonomía de Galicia, e de que facer coincidir a campaña co Entroido non só non lles prexudica, senón que lles beneficia.
O socialista José Ramón Gómez Besteiro, pola súa banda, parece compartir unha sensación parecida, e o xoves, tras coñecer o anuncio de Rueda, enarborou unha mensaxe similar: «Estamos preparados para liderar o cambio».
Besteiro e o apoio pleno do PSOE
Exdelegado do Goberno na comunidade, presidente da Comisión de Transportes do Congreso e en primeira liña dos comparsas de Sánchez -enténdase de novo como irónica metáfora, agora en referencia aos homes do círculo de confianza do presidente-, Besteiro sabe que non só conta co apoio e a complicidade persoal deste, senón que o PSOE envorcarase en soster o seu asalto á Xunta.
Moncloa parece consciente de que a dispar maioría parlamentaria que sustenta ao Goberno de coalición se cohesionará de maneira inversamente proporcional á fortaleza ou fraxilidade na que quede a posición interna de de Feijóo no PP tras o 18F. E por iso cabe esperar unha implicación maior da que gozaron en ocasións anteriores os candidatos que precederon a Besteiro, como Gonzalo Caballero.
As maiores dúbidas están á esquerda do PSOE, onde non é só que exista unha enorme fractura entre os seus actores e actrices máis relevantes tanto en Madrid como en Galicia e unha imaxe demasiado nítida, por axustada á realidade, de enfrontamentos e división. Senón porque ningún deles conta de momento cun candidato ou candidata que levar ás urnas. Disfrazar a un ou a outra, leva tempo, e a verdade é que non o hai.
Nin Sumar, nin as mareas, nin Esquerda Unida, nin Anova, nin Podemos designaron aínda cabeza de cartel. Aínda que é certo que todos contan con candidatables nos seus respectivos liderados: Paulo Carlos López, Marta Lois e Juan Díaz Villoslada no movemento de Yolanda Díaz; Eva Solla en EU; Martiño Noriega polos nacionalisas de Beiras vinculados ás mareas; Borja San Ramón pola formación de Ione Beltarra e Irene Montero…
Procesos de escoita na esquerda alternativa
Sucede con todo, que os seus procesos de escoita, as súas primarias, as súas mesas de diálogo, coordinadoras e convencións poderían chegar demasiado tarde. Porque o Entroido, pasando polas festas do Nadal e a costa de xaneiro, chega en menos de sesenta días.
O espazo da esquerda alternativa en Galicia está habituado a tensar os tempos, pero quizá nesta ocasión os forzaron demasiado. Tras coñecer a convocatoria, a dirección federal de Esquerda Unida pediu a todos os actores e actrices que estean «á altura», limen as súas diferenzas e logren armar unha candidatura unida e de consenso.
Curiosamente, o máis carnavaleiro dos partidos que aspiran a entrar en O Hórreo -a sede do Parlamento de Galicia- foi o que máis deostou a data elixida por Rueda. O alcalde de Ourense, Gonzalo Pérez Jácome, que presenta ás autonómicas á súa man dereita en Democracia Ourensana (DO), Armando Ojea, a considera «un desprezo» á provincia onde máis tradición, máis duración e máis impacto social ten o Entroido.
Moitos pensan que o de Jácome, é dicir os seus problemas coa xustiza, as súas corruptelas e o seu recalcitrante comportamento histriónico, agresivo e lenguaraz, son só unha careta construída polos medios. Son eses, probablemente, os que lle votaron o 28M. E se se repetisen agora eses resultados, que lle deron a DO a Alcaldía da capital, Jácome arrebataría un escano ao PP e quedaría a menos de 1.200 votos de sacarlle o segundo.
Poida que Rueda e Feijóo intúan tamén que Jácome pode acabar convertido ao día seguinte do 19F nunha especie de malévolo Puigdemont disfrazado de galego, armado, como el, coa única chave que pode abrir ou pechar a porta á maioría que o PP necesita para seguir gobernando en Galicia, e para que non sexa o presidente do PP quen se esperte en plena coresma cunha terrible resaca..
Outro argumento para pensar que a decisión de sinalar as autonómicas para o 18 de febreiro ten un risco moi elevado se o que se pretende é que se fale do Entroido, e non do Carnaval madrileño.
