A Coruña.- A Xunta de Galicia acumula decenas de denuncias por verteduras tóxicas ao río Umia na localidade pontevedresa de Caldas de Reis, sen que ata a data dese noticia de actuacións sancionadoras contra as empresas das que se sospeita que os causaron.

Segundo puido saber Luzes-Público a través de fontes do Servizo de Protección da Natureza (Seprona) da Garda Civil, desde hai anos tramítanse queixas e denuncias de veciños e asociacións ecoloxistas por verteduras orgánicas ao río, que reducen modifican o seu PH e rebaixan os niveis de osíxeno no caudal de auga.

«Son infinidade de denuncias que veñen producindo desde hai anos», afirman fontes do Seprona, que indican que constataron que as verteduras se producen de maneira recorrente pero que, dado que non chegaron a producir a mortaldade de especies, «non dan lugar a un expediente por un posible delito ambiental e tramítanse pola vía administrativa».

A última denuncia, presentada por un veciño, produciuse fai ao redor dun mes, e segundo as citadas fontes a vertedura proviña da planta da industria láctea Clesa que a Agrupación de Cooperatias Lácteas (Acolact) xestiona na localidade. Segundo afirmaron, debeuse, supostamente, a unha avaría na depuradora da factoría, cuxo funcionamento viuse afectado pola onda de calor.

Poligono industrial a 300 metros do rio

O río Umia nace en Forcarei, ao norte de Pontevedra, e desemboca en Cambados, na ría de Arousa, a uns 20 quilómetros de Caldas. A factoría de Clesa está nun polígono industrial próximo ao centro urbano do municipio e a uns trescentos metros do río.

«Son infinidade de denuncias que veñen producindo desde hai anos», afirman fontes do Seprona

Fontes da empresa rexeitaron confirmar a este diario se as denuncias e as verteduras se debían á súa actividade, e limitáronse a responder que a día de hoxe as instalacións «están a cumprir coa norma en vigor» e que «o seu funcionamento está a ser o correcto». Con todo, engadiron que «facilitarán os informes ás administracions competentes que os soliciten».

A Administración competente é Augas de Galicia, organismo dependente da Xunta e responsable da xestión dos recursos hídricos da comunidade con competencias na vixilancia e control neles da legalidade ambiental, así como para a proposición de sancións derivadas do seu incumprimento. Está presidido pola conselleira de Infraestruturas do goberno autonómico, Ethel Vázquez.

Luzes-Público púxose en contacto coa consellería de Vázquez, que non respondeu á petición para saber cantas denuncias por verteduras no Umia producíronse nos últimos anos nin en que derivaron os expedientes que ata a data foille remitindo o Seprona.

O Concello confirma as verteduras

Fontes técnicas do departamento de Medio Ambiente do Concello de Caldas de Reis si confirmaron que as denuncias por verteduras industriais ao río adoitan ser frecuentes, e relacionan as últimas coa posibilidade de que a calor extrema rexistrada este verán e ao comezo do outono puidese afectar os sistemas de depuración orgánica das plantas de tratamento dalgunha empresa.

Con todo, aseguran que non dispoñen de probas ou evidencias para responsabilizar a Acolact nin a ningunha das industrias situadas preto do río, e lembran que é a Xunta a que ten as competencias para investigar as denuncias do Seprona.

Acolact asegura que as súas instalacións cumpren a normativa e estan funcionando «correctamente»

O alcalde da localidade, Juan Manuel Rey (PSdeG), sostén a mesma versión e confirma a existencia dun recente «vertido fóra de control» que xa sería controlado. «A día de hoxe [polo mércores] o río está limpo», afirmou.

Fontes do Colectivo Ecoloxista do Salnés e da Plataforma en Defensa dá Ría de Arousa confirmaron a este diario que as verteduras tóxicas ao Umia son frecuentes e recorrentes, alertando de que se trata «do río máis maltratado de Galicia».

Acolact, pola súa banda sostén que está «comprometida co rural, co medio ambiente e coa gandería, que nace do compromiso dos seus socios: cooperativas gandeiras rurais e galegas».