O deputado aposta por un goberno de coalición para Galicia. Durante esta pandemia cre que a sociedade, non só progresista, deuse de conta do «valor do público» e que o obxectivo de Feijóo de convocar eleccións no verán é unha «baixa participación».
Antón Gómez Reino (A Coruña, 1980) é deputado no Congreso por Galicia en Común, que inclúe Podemos Galicia -do que é Secretario Xeral-, Esquerda Unida, Anova e Mareas. Preséntase baixo esa marca como candidato á Xunta de Galicia e atende a Público a dúas semanas do inicio da campaña electoral.
Desde as eleccións canceladas en marzo tiveron lugar unha infinidade de acontecementos, o inicio do estado de alarma e ata o final del en Galicia. Hai un marco político diferente?
Hai un marco social diferente. Iniciamos un momento onde teñen que vir os debates políticos de fondo, diría mesmo debates civilizatorios. Todas fomos conscientes de que probablemente o modo de vida que levabamos, o modelo de produción, non era o máis adecuado. Este parón deunos para reflexionar. A dereita sabe que unha parte moi importante da sociedade, que quizais non toda é progresista, deuse de conta do valor do público. Existe a posibilidade de abrir un marco político onde se traballe por saír dunha forma totalmente oposta á crise do 2008.
[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]
A propósito duns comicios e a pesar da COVID-19, fíxose electoralismo en Galicia durante estes últimos meses?
Absolutamente. Levamos 80 días de propaganda por parte do señor Feijóo. Desde o primeiro momento o conxunto de forzas progresistas de Galicia puxémonos ao servizo e disposición do Goberno galego. Despois de non buscar ningún tipo de acordo en catro anos, Feijóo si nos chamou para aprazar o proceso electoral. A seguinte chamada foi para reactivar o proceso electoral. Durante a COVID-19, e a pesar de que Galicia en Común e tamén as forzas da oposición fixemos propostas en todos os ámbitos competenciais da Xunta de Galicia, o presidente non se dignou a escoitar. Fronte a iso, empregou os medios públicos como unha Consellería de propaganda.
Unha das principais críticas cara Feijóo por parte da oposición son os recortes no Sergas e o “desmantelamento” da sanidade pública. Con todo, durante estes meses os hospitais galegos aguantaron a pandemia. Por que?
Por diferentes cuestións que retratan informes científicos. Tivo que ver a dispersión territorial e tamén que o impacto do coronavirus en Galicia foi diferente. A saturación do sistema sanitario estivo encima da mesa. Antes da crise do coronavirus, as mobilizacións reivindicaban a sanidade pública. Deixáronse entrar ás grandes empresas. Os números son claros: un 8% menos de camas. Galicia non estaba preparada, e desgraciadamente, a non ser que haxa un cambio de goberno o día 13 de xullo, seguirá sen estalo.
A metade das mortes en Galicia por coronavirus tiveron lugar en residencias. Que fallou? No caso de que lles tocase gobernar, cal sería a proposta de Galicia en Común?
Hai que reverter paulatinamente, pero de maneira decidida, o sistema de coidados dos nosos maiores e dependentes. Hai que facer público o sistema de asistencia. Fallou que o noso goberno privatiza e non exerce as súas competencias. Pedímoslle a Feijóo que medicalizase os centros e que os interviñese. Do mesmo xeito que pasou en Madrid, houbo instrucións para que as persoas maiores que estaban en residencias posiblemente diagnosticadas de COVID-19, non fosen trasladadas a hospitais. Fíxose un negocio, e cando hai negocio detrás, as vidas non están en primeiro plano.
Tivo a Xunta perspectiva feminista na xestión da COVID-19?
Desgraciadamente, en ningún ámbito de actuación a Xunta ten perspectiva feminista. Non me corresponde especialmente a min, pero as compañeiras marcan claramente que as políticas feministas teñen que adoptarse de maneira transversal. Os coidados están feminizados. Ten que haber un goberno feminista en Galicia que se ten que parecer ao Goberno do estado, onde aos poucos, vanse dando avances a pesar dos retrocesos lexislativos, culturais e sociais que trata de impoñer a dereita.
Volvamos ás eleccións. Como intúe a participación o 12 de xullo?
O obxectivo de Feijóo de convocar eleccións en plena pandemia é que haxa unha baixa participación. Poñemos encima da mesa que en Galicia existe unha maioría social progresista, e a responsabilidade de mobilizar a esa maioría é do conxunto de opcións políticas dese arco. Nese sentido, sería moi positivo que Galicia en Común, BNG e PSdeG-PSOE désemos sinais claros de que nos entendemos e que sabemos cooperar. Sería unha equivocación que o PSOE a nivel estatal dese por perdida a batalla de Galicia.
Feijóo afirmou nalgunha ocasión que a poboación galega parécese ao PP. Que opina?
O PPdeG perdeu case todo o seu poder político en Galicia nos últimos tempos, o seu poder municipal e nas deputacións. Houbo maiorías progresistas en todos os últimos procesos electorais nas xerais. Con Feijóo, Galicia non existe. Somos conscientes de que o presidente estivo desaparecido durante os sete anos do Goberno de Rajoy cando había cuestións que ían en contra dos intereses de Galicia. Preguntaríalle a calquera cidadán que diga un só proxecto de Feijóo que poida lembrar.
Entrará Vox na cámara galega?
Nós traballaremos para que non sexa así. Vox é unha escisión do PP, moitas das súas políticas execútaas o PP. En todo o que ten que ver o ámbito social, como a loita contra a violencia machista, o PP parécese moito aos gobernos conservadores do estado onde participa a ultradereita.
Recorrerá o PPdeG a Vox se o necesitase?
Non teño ningún tipo de dúbidas respecto diso. Vemos a un PP que compite por estar máis á dereita que Vox, como Cayetana Álvarez de Toledo. No estado hai esa tendencia, vese a Feijóo como o á moderada.
Falemos da esquerda. Por que tanta fragmentación nas candidaturas?
Fragmentación ningunha. Afortunadamente no noso partido despois de anos dunha adolescencia tumultuosa e dun proceso de maduración moi veloz, o noso espazo político preséntase unido e claramente cunha sintonía total. O conxunto da esquerda transformadora galega preséntase no espazo de Galicia en Común.
Hai tres coalicións máis que se identifican como progresistas.
Calquera cidadán pode presentarse a unhas eleccións, pero o marco está moi claro no ámbito progresista. Ten que haber un goberno con tres almas, pero cunha cabeza despois do 12 de xullo. A alma de país, a alma progresista e a alma transformadora, que creo humildemente que representa Galicia en Común.
A candidatura de En Marea, que concorre baixo a coalición Marea Galeguista, terminou por aumentar, digamos entón, as papeletas. Vai a sacarlle votos a Galicia en Común?
Demostrouse en diferentes procesos electorais que a poboación galega sabe o que quere. Os resultados desa organización política foron claros nas últimas eleccións xerais.
No caso de que a esquerda teña que chegar a acordos de goberno despois do 12 de xullo, seguirá existindo unha situación excepcional derivada do coronavirus con posibles rebrotes despois do verán. Nun escenario tan complexo, vai ser fácil chegar a acordos co PSdeG e o BNG?
Absolutamente. Creo que sería moi positivo que désemos claras mensaxes á poboación galega do goberno posible. Por exemplo, sería unha magnífica noticia que entre o conxunto de forzas progresistas fósemos capaces de asinar un decálogo de goberno previo ao proceso de precampaña electoral. Moitos galegos non queren tanto tres candidatos, senón unha proposta de goberno progresista e alternativa.
Será así se teñen que recorrer a Marea Galeguista?
Esa situación non se vai a dar, con todo o respecto. Presentouse a unhas eleccións xerais onde tivo un resultado profundamente humilde.
Vostede ve claro o acordo co PSdeG-PSOE E BNG. Quen encabezaría a coalición no caso de darse?
O que nos ten que preocupar non son as carteiras, senón as políticas. Por iso falaba dun preacordo. Sería unha boa mensaxe para a poboación e daría con claridade a mensaxe de que o importante para nós é cambiar o país. O conxunto de forzas progresistas sabe que no momento histórico que estamos ninguén nos perdoaría que cometésemos irresponsabilidades.
Vostede enviou unha carta ao BNG e ao PSdeG-PSOE para acordar unha proposta unitaria e garantir a seguridade sanitaria para a campaña. Non son suficientes as da Consellería de Sanidade?
Por parte da Xunta non se fixo o suficiente non só nesta cuestión nin no coronavirus, senón no últimos dez anos. A preocupación dos responsables políticos ten que ser que se cumpran as garantías democráticas no proceso electoral. Reunímonos estes días co sindicato do ámbito de correos porque están preocupados polas presións que poden sufrir as profesionais.
Abandonará a acta no Congreso, aínda que non goberne?
Por suposto. Todo o meu interese, a miña vontade e o meu traballo están centrados no proxecto político de: en primeiro lugar, gobernar Galicia, e en segundo, cambiala.
Cambiando de tema e para terminar. Como valora a investigación a Juan Carlos I? Que opina de que poida residir en Sanxenxo?
(Ri) Afortunadamente, opino o mesmo que a maior parte da cidadanía, e non só a progresista. Pola miña propia biografía tiven a fortuna de vivir en países que son repúblicas normalizadas. A aspiración de calquera demócrata, é vivir nunha república e que o xefe do estado non estea implicado en dinámicas de corrupción. Un xefe de estado non ten que ser unha cuestión xenética e hereditaria, ten que ser unha cuestión decidida democraticamente pola institución e a cidadanía.
Este artigo publicouse orixinariamente en castelán en Público como parte dun acordo de colaboración con este periódico. Aquí podes atopar máis artigos de Público en Luzes.
