O día que tiven a oportunidade de subir ao cumio do Monte Vesubio, preferín quedar a medio camiño, sentado nunha tasca turística feita a medida para xente inculta, desprendida. Pedín unha cervexa, unha bolsa de patacas fritidas e decontado pensei en como lle ía explicar aos amigos e á familia que estivera alí, pero decidira non continuar camiñando ata a boca do famoso volcán. Entón erguinme da cadeira, achegueime a unha das cunetas da estrada e collín pequenas pedras –tirando a volcánicas– para levarlles aos meus seres queridos a xeito de souvenir. «Son do Vesubio, eh», díxenlles a todos mentres llas repartía e cumpría co fío lóxico da Historia.

Que importa un volcán. Incluso aqueles que están empadroados nun territorio volcánico, os que saben que a súa casa está construída sobre correntes de lava, viven tranquilos e celebran verbenas. Un volcán non é algo que incomode habitualmente. Erupciona cada demasiados anos. Todo o mundo está controlado.

Pero cando un volcán erupciona sobre calquera Pompeia, todo queda devastado e no lugar exacto. Ordenan a evacuación xusto cando a mesa estaba posta, o mando a distancia sobre o sofá e as mochilas da escola na porta da entrada. O problema do volcán, que a priori non lle importa a ninguén, é o mesmo que nos causa, por exemplo, a morte súbita de alguén querido: déixanos cara de imbéciles, desproporciona a realidade e convídanos a agardar a que algún día peche a ferida.

Impresiona ver en directo a lentitude coa que o manto de lava vai desmontando o cotián. O bambán. Os maceteiros. O carro da compra. Comprobar que todo se esvae e non poder facer nada; sentirte acurralado, e non poder saír. Unha sensación de claustrofobia que, de seguro, milleiros de persoas senten a diario, sen ter un volcán nas costas. Os que teñen unha neveira con eco, quizais, tamén destrutiva. Unha enfermidade incontrolable. Unha nai morta. Un radiador apagado. Por iso un volcán, visto en directo, con todos os adxectivos que provoca, lémbranos –incluso ás persoas que se negaron a subir ao Vesubio–  que estamos feitos de material inflamable. Que non somos ninguén e que só nos sobrevivirá a ciencia.

Todo está na nosa contra. Incluso a natureza. Por iso os supersticiosos poñemos as pantuflas aliñadas a carón da cama pensando en que nada nos pode pasar se ninguén as toca. Pero o pensamento máxico non vale de nada cando un volcán, ou calquera outra fenda, se abre para nós.