Faite coa Luzes 128, especial Luísa Villalta, aquí.
«Pensar é escuro como un muro de sombra imerecida». A voz que nos fala ao lonxe vén a nós acompañada dunha música. «Pensar, pensar como en lexión de criaturas espantosas que arrebatan as explicacións mais simples da loucura». Luísa Villalta, a muller da Cidade Alta que para ela non deixará de ser unha utopía. ¶ Este Día das Letras leva consigo ese retrouso amargo e doce, a sensación de que a persoa homenaxeada apagou a luz antes de tempo. Esa é a nota esencial que nos deixa. Un son máis alto ca os demais dentro da partitura da súas mans, da súa voz. Algo falta nos nosos papeis: é a pronta partida da man escribente. A sinfonía de inmensa beleza rematou en silencio. «E é así, porque a razón é tráxica, como tráxico é calquer fin último, calquer destino ao que se aboa a vida» ¶ Luísa Villalta ensaiaba co violín e traballaba nas letras como a música que coñece o misterio da beleza. Vémola nas fotografías e a súa presenza non nos semella afastada. Parece ter estado sempre e estar sempre alí, como unha amizade das que Borges dicía que podían pasar décadas ata o reencontro e, cando este se producira, sería como se a despedida tivera ocorrido o día anterior. Sucede cos e coas artistas universais cando a súa descuberta, a súa redescuberta, é un abrente. ¶ O clarescuro do branco e negro na súa biografía é breve. No seu álbum familiar atopamos xa dende moi cedo a cor, a música. A utopía da súa Cidade Alta xa supón unha meta, «houbo unha Cidade Antiga situada entre nós coluna, deusa, miraxe, lume». Sabedora do que é, a súa voz expresa unha beleza inaprensible. «Basta esa música interior sentida no mundo en que se investe o movimento, danza-orixe do ser, convencimento de viver sen saber o que é a vida» ¶ Ler a Villalta é pegar a orella ao latexar do mundo e pasear a mirada polas ventás do Papagaio, o barrio das miradas ao outro lado. Luísa Villalta, o que conta Luísa, é universal porque a obra que legou a Galicia e ao mundo ten a liberdade no bico da boca porque «ser só ser, ser corpo, unidade simple e infinita que limita a densidade do vacio. Sentir só a vida que fusiona o siléncio co siléncio dando así o seu pulso ao infinito» ¶ Moito máis aló do corpo escribiu unha poeta coruñesa que tocou a decisión de mirar a esa beira, «con mans de leite munxiu cada unha das mañás». Luísa falaba coas palabras precisas dunha cultura vizosa cando atopa a beleza no outro lado ¶ Como Luísa, abrir o misterio evidente, as caras evidentes, as vítimas da historia, a dor dos corpos vulnerados. Grande parte do depósito emocional destas Letras Galegas emana desa cousa popular e alegre que escapa das liñas torcidas do Diario Oficial. Vai máis aló. Villalta, dende a súa Cidade Alta, retrata a Galicia «vento dos ventos», tan universal como ela, ao mirala, como unha amiga, unha irmá ¶
