Na noite do 12 de xullo e 1979 en Chicago, Estados Unidos, o presentador de radio Steven Dahl prendeu uns explosivos que destruíron centos de vinilos de música disco fronte un público de aproximadamente 50.000 persoas na chamada «Disco demolition night». Isto provocou disturbios entre a xa alterada audiencia do evento, que continuaron queimando e destruíndo álbumes de música disco, borraches de encono e euforia. Nile Rodgers, do grupo de disco Chic, dixo máis tarde que ao ver as noticias sobre o evento ao día seguinte, «a nós recordounos a unha queima de libros nazi».

Mirada por riba, toda esta situación non parece para tanto. Un señor que vive de indignar a xente na radio decide crear unha cruzada persoal contra un estilo de música de moda, invitando a milleiros de persoas a que foran ao estadio de Comiskey Park. Este evento era nun principio de carácter promocional para o partido de béisbol entre os White Sox de Chicago e os Tigers de Detroit, pero ninguén esperaba a atendencia sen precedentes que recibiría a posibilidade de, simbolicamente, destruír a música disco. Pero a comparación que Nile Rodgers fixo cunha queima de libros é apropiada, porque a música disco non só eran Stayin’ Alive dos Bee Gees e Rasputin de Boney M.; disco era un refuxio para persoas negras e o colectivo LGTBI.

Nas súas orixes, a música disco non era un xénero musical, era un ambiente cheo das persoas que vivían nas marxes que querían bailar. Cos fragmentos máis bailables de cancións de todos os estilos posibles (desde rock a reggae, pero particularmente música negra) facían sets de 40 minutos deseñados para facer á xente querer mover o corpo. Daquela a música en xeral non era en absoluto o accesible que é hoxe e música para bailar había pouca. O disco desenvolveuse a finais dos 60 en clubes gais e negros de Nova York e descende directamente de estilos musicais latinoamericanos e negros. Non é casualidade que o disco alcanzara o mainstream despois das loitas polos dereitos civís das persoas negras en EEUU nos 60 e despois das revoltas de Stonewall pola liberación das persoas LGTBI do 1969. Non é casualidade que disco aumentara en popularidade cando en 1971 Nova York aboliu a lei que ilegalizaba o baile entre dous homes. Tampouco é casualidade que a música disco non alcanzara un nivel de absoluta saturación cultural ata que os Bee Gees e John Travolta apareceron para darlle ao disco unha cara branca e heterosexual.

A meirande parte da xente comprendía que o disco era unha música negra e gai; xa a revista Rolling Stone publicara un artigo un mes despois do evento en Chicago dicindo: «Os homes brancos de 18 a 34 anos son quen máis tenden a ver a música disco como o produto de homosexuais, negros e latinos, e polo tanto son os que máis posibilidades teñen de responder á oportunidade de erradicar esta ameaza á súa seguridade». Ata o feito de que o slogan de Steve Dahl fora «Disco sucks!» (suck en inglés significa chupar e coloquialmente úsase para dicir que algo é unha merda) non é coincidencia ningunha: daquela a xente era consciente das connotacións homófobas desta expresión. As persoas negras leron este evento como un ataque de odio e as persoas LGBT leron este evento como un ataque de odio. Porque o foi.

Os 70 nos Estados Unidos foron unha época de resposta ao movemento de liberación LGBTI con intensa homofobia, e unha época de resposta á desegregación racial con intenso racismo. Si que había razóns lexítimas para odiar a música disco: a súa comercialización extrema na época, o repetitiva que pode ser, o que queiras, pero que unha canción che resulte un produto comercial sen alma e repetitivo non move alguén a participar nunha revolta con miles de persoas. E a meirande parte da xente que estivo alí na noite do 12 de xullo de 1979 non era consciente de que estaba participando nun ataque simbólico racista e homófobo, pero sería ridículo insinuar que os prexuízos internos destes miles de persoas non motivaron ese odio desaforado cara a música disco. Porque aí está o problema: por moito que nos guste finxir que non, todes somos o resultado directo do noso contexto cultural. Somos produto dunha cultura con certa xerarquía, certo statu quo. O que nos gusta, o que non nos gusta, como vestimos, a linguaxe que usamos, os produtos que consumimos, aquelo do que presumimos: todo deriva dun contexto sociocultural concreto. E «Disco demolition night» deriva dun contexto cultural no que as persoas negras e as persoas LGBTI se estaban convertendo nunha ameaza para o statu quo. A xente queimando discos eran maioritariamente homes brancos. Iso tampouco é casualidade.

É moi fácil mirar a un libro plagado de tropos claramente racistas e querer divorcialo do seu contexto cultural e reclamar que exista exento de crítica. É moi fácil escoitar música na que homes sexualizan mulleres sáficas e fan comentarios do estilo «She can ride on top of your face / While I fuck you straight» (Ela pode montar a túa cara / mentres eu te fodo; en inglés, a palabra straight significa heterosexual, polo tanto o cantante está dando a entender que, co acto de foder con esta rapaza, ela se volverá heterosexual) e non querer admitir que hai algo fundamentalmente perverso e perigoso no tropo de que un home pode controlar a sexualidade dunha muller. É moi fácil descontextualizar certos eventos e o impacto de certas palabras ou comportamentos para así non ter que cambiar. Cambiar é difícil e pesado e leva esforzo e traballo. Admitir as nosas faltas, os nosos puntos cegos, pode chegar a ser francamente desagradable. Pero é que hai cousas que son horas.

«Disco demolition night» non foi un evento illado. Máis queimas e destrucións de álbumes de música disco se deron en todos os Estados Unidos. Poucas cousas son eventos illados. E menos cousas tan violentas como o que aconteceu esa noite de verán do 79 poden ser eventos illados. Desafortunadamente, nada existe nun baleiro, e o que nós facemos e pensamos, menos.

A música disco é unha música alegre, bailable, unha música asociada á ledicia, á liberación. Eu hoxe vou escoitar a Donna Summer e Gloria Gaynor e chorar un pouquiño. Porque agora vexo a música disco como unha celebración da xente nas marxes, unha oda ao movemento, unha proba da resiliencia das persoas racializadas e as persoas LGTBI. Como xa dixo Gloria: «sobrevivirei». Pois o disco tamén.