Con tanto morto, acórdame moito meu pai. Intento albiscar como tomaría el esta pandemia surrealista. Co que lle gustaba imaxinar situacións esaxeradas e de ciencia ficción, creo que dalgunha forma sabería gozar destes momentos. Véxoo na casa, sentado fronte ao televisor, levando as mans á cabeza: «pero mira que son burricáns estes do goberno». Interpretando e criticando as decisións administrativas. Sopesando por uns segundos a idea da lixivia de Trump, para propoñer el mesmo unha solución máis desatinada. Algo parecido, pero máis razoado, é o que fai agora a miña nai. O outro día sorprendeume dicindo que a señora Ayuso: «non ten preparación para estar aí. Non sabe o que fai». Desde que comezou toda esta lea, falo con ela a diario. Cóntame como lle foi o día e dáme unha análise do que dixeron e fixeron no mundo. Ultimamente, dime, sente alivio de que papá estea morto. «Morrer agora non paga a pena». Por un momento quedamos en silencio. «Non paga a pena?», e entón rimos. Despois recórdame que nós xa tivemos que levar máscara. Nesta familia de vangardistas xa tivemos un tempo de andar enmascarados. Fai un ano e dous meses, cada vez que entrabamos á habitación do hospital onde estaba o meu pai, tiñamos que poñer un veo de papel. O meu pai estaba morrendo, pero aínda non o sabiamos. O que si sabiamos é que entre a decena de males que estaba a sufrir, figuraba a gripe aviar. Unha enfermidade tremendamente contaxiosa, especialmente para os maiores. Papá estaba nunha habitación de acceso restrinxido, que compartía con outro paciente tamén infectado. O seu compañeiro era un mozo con retraso mental e sempre nos saudaba a todos moi cariñosamente. Facíao con entusiasmo, coma se vise pasar unha procesión de pallasos. Sempre estaba sentado na súa cama riscando as páxinas dunha revista ou un xornal, falando e logo rindo sen parar. O das máscaras facíalle graza. O de levar a cara cuberta e o daquel raparigo feliz, rompendo xornais e dándonos a benvida, a min parecíame unha escena dos irmáns Marx. Ao principio faciamos quendas para entrar, pero a medida que o meu pai empeoraba, esquecemos a prudencia e cada vez eramos máis ao redor da súa cama. Unha tarde puxémoslle a súa música favorita: Nino Bravo, Antonio Machín e «Ai, Jalisco», esa ranchera de Jorge Negrete, que tanto lle gustaba desafinar nas vodas. Nós con máscara de papel cantaruxando a melodía do móbil, o meu pai cuberto cunha de plástico pola que lle fornecían osíxeno, e o noso veciño, balbucindo alén da cortina, facíanos o coro. Nunca saberei se papá nos oíu ou se ao final nos recoñecía. Ás veces os seus ollos escuros, enormes, que coa enfermidade daban a sensación de térselle axigantado, mirábannos inquisitivos. Dábame a sensación de que agora levaba o universo enteiro na mirada. A miña nai sostíñalle a man e non deixaba de falarlle do pasado e do presente. Non recordo escoitala mencionar o futuro. Estiveron xuntos durante máis de cincuenta anos e malia as boas intencións da doutora, que trataba de acougarnos falando en círculos, que xa eran espirais sen final, a miña nai sabíao. Un día cortouna polo san: «non me diga máis mentiras. Vai morrer. Xa está moi canso, non ten máis ganas». A doutora mirouna perplexa e eu deille as grazas pola súa paciencia. A miña nai enfadada volveu á habitación. Dous días máis tarde morreu o meu pai. Durante aquelas xornadas mamá poñía a máscara do revés, de arriba a abaixo, de dentro a fóra. Dáballe o mesmo. Non escoitaba as recomendacións das enfermeiras, nin as de ninguén. Volveuse como un deses trumpistas que ignoran a ciencia e van ao seu. Supoño que a proximidade ao abismo, fíxoa máis audaz. A súa vulnerabilidade non era importante, o importante era estar cerca. Unha vez quedei soa co meu pai, sentei ao seu lado e debuxeino mentres lle contaba cousas da miña vida. Retrateino sen a máscara de osíxeno que levaba. Cunha man sostiña o lapis e coa outra os seus dedos. O meu pai tiña uns mans fermosas, grandes, de uñas puídas, que recortaba cunha navalliña de cachas de marfil. Un dedo seu ocupábame toda a man. Debuxei o seu rostro e os seus ollos abertos mirando á nada. A miña voz mesturábase cos seus estertores. Había días que xa non falaba e o bobo quedou mudo, en completo silencio, coma se comprendese as miñas palabras ou a gravidade do momento. Cando terminei, aperteille a man. Entón reaccionou, volveuse e chiscoume un ollo. Ninguén sabe, pero quitei a máscara e deille un bico. Agora penso que non nos demos conta de que, ata nesas circunstancias, eramos afortunados.