Coñeciamos estes días o asasinato de Laura Luelmo en Huelva. Un asasinato machista que non computará nas cifras oficiais do Estado porque o seu asasino non era o seu marido ou compañeiro.
En Galiza hai unha década que se aprobou a Lei de prevención e tratamento integral da violencia machista (2007) que recoñece como violencia machista «calquera acto violento ou agresión, baseados nunha situación de desigualdade no marco dun sistema de relacións de dominación dos homes sobre as mulleres que teña ou poida ter como consecuencia un dano físico, sexual ou psicolóxico, incluídas as ameazas de tales actos e a coacción ou privación arbitraria da liberdade, tanto se ocorren no ámbito público coma na vida familiar ou privada».
O Estado español aínda comezará agora, en 2018, a recompilar datos sobre violencia machista alén das relacións de parella. Digo isto para lembrar que o noso país está á vangarda co seu marco normativo desde hai dez anos aínda que a falta de soberanía política impida implementar, por exemplo, no ámbito xudicial ese recoñecemento.
A Laura atacárona, agredírona, asasinárona polo simple feito de ser unha muller. Igual que a Socorro Pérez en Ourense. Igual que a moitas outras mulleres. En realidade, dunha maneira ou doutra, todas nós. Cada día.
A xornalista Joanna Connor, autora do libro I will find you (Atopareite) narrou nesa obra como foi violada cando tiña trinta anos. Hai unha afirmación nese libro que conecta co debate social aberto a raíz do asasinato de Laura Luelmo.
– Busqueino, –afirmou entre bágoas outra vez–. Se non fose tan parva.
Parva, parva, parva, parva, parva, parva. Acabamos no mesmo lugar, flaxelándonos a nós mesmas coa mesma palabra.
Connor fala así do sentimento de culpa que nos xera ás mulleres a sociedade fronte as agresións machistas. Por que fun soa? Por que decidín ir? Por que ía vestida así? Por que actuei así? Por que falei con el? Por que non reaccionei doutra maneira? Por que non marchei da casa? Por que non denunciei antes?
Violada, asasinada, agredida e aínda por riba cuestionada.
Lembrei o libro, o relato e a vivencia de Joanna Connor –cuxa lectura nos recomendou a compañeira Noa Presas (grazas!), despois de ler un artigo de opinión,«La autoprotección de la mujer», que Fernando Ónega publicou en La Voz de Galicia.
Di o opinólogo:
Suscribo la ambición de que lo haga [saír unha muller soa correr á rúa] con absoluta libertad y seguridad. Pero ese deseo y esa ambición tienen un límite: el de la certeza de que el riesgo existe, queramos o no, y que no lo va a resolver ningún programa educativo.
Ollen a consideración que para o autor ten o feito de querer saír soas, de non ser agredidas cando imos correr ou de copas. En definitiva, ollen que consideración ten o dereito das mulleres a vivir unha vida libre de violencias, unha ambición, di!
Que escándalo!
Non crean que este é un pensamento exclusivo do opinador, el apenas o deixou por escrito.
Un dereito fundamental –saír á rúa e non ser agredidas, violadas e asasinadas– incuestionábel cando falamos dos homes, é considerado unha ambición cando se refire ás mulleres, a máis da metade da poboación.
Alguén pensaría que algo semellante puidese acontecer (e ser escrito) se falásemos dun señor ao que lle roubasen a carteira? Preguntaríanlle se a levaba á vista, se a gardou ben no peto? Por que levaba un billete de cincuenta euros? Ou se se resistiu o suficiente e con visíbel entusiasmo para demostrar que, efectivamente, non quería que lle levasen a carteira?
Aconséllanos o señor que vaiamos acompañadas, que non saiamos soas. A verdade, a mellor solución sería directamente non saír porque aí fóra hai un sistema de dominación social que ten na violencia machista, en todas as súas formas en todos os espazos, a mellor e máis útil ferramenta para nos seguir oprimindo, como ben explica Carme Adán no libro Feminicidio.
A mellor solución sería directamente non saír porque aí fóra hai un sistema de dominación social que ten na violencia machista a mellor e máis útil ferramenta para nos seguir oprimindo
O señor Ónega non é o único que nos aconsella mudar ou condicionar a nosa vida para non sermos violadas e coida utópica a educación para erradicar a violencia machista.
Hai uns meses en Lugo tiveron lugar varios casos de violación e intentos de agresión sexual no barrio de Áugas Férreas. A Policía recomendou ás mulleres, principalmente a aquelas que coma min somos veciñas da zona, que non saísemos soas e que en anoitecendo mellor quedar na casa.
Joanna Connor, explicouno perfectamente. «Moito máis tarde [da violación] caín na conta de que a min tamén me condenaran, a unha mestura de medo crónico, silencio e vergoña, unha vergoña que nunca conseguín explicarme».
O machismo non é só matar ou violar, é todo un sistema que normaliza e naturaliza comportamentos cotiáns discriminatorios, e tamén pretende impor hábitos de comportamento diferenciados por razón de xénero revestíndoo de pretensa autoprotección.
Eduquemos os homes para non violar, non as mulleres para nos protexer.