Chorar pola rúa é semellante a ter a lepra no século XXI. Foi o primeiro que me veu á cabeza cando me aconteceu, hai un par de semanas. Digo que me aconteceu coma se a que chorase non fose eu, coma se as bágoas non estivesen a saír dos meus ollos nin as miñas glándulas lacrimais a producilas. Pasou. Eu non tiven nada que ver. Non era eu. Avanzaba coa ollada fixa nos pés e non morrín de camiño ao coche, que dicir iso na cidade da Coruña en segundo que zonas é dicir moito. Sobrevivín. Por un intre, sentinme como Moisés separando as augas do mar Vermello. A xente que se cruzaba comigo intentaba pasar o máis lonxe posible sen parecer maleducada, é dicir, sen cambiar de beirarrúa, que iso non queda ben nin neste contexto nin en ningún.
De nena, un dos acontecementos máis salientables no patio da miña escola foi aquela vez que un rapaz caeu e abriu unha perna. Comentouse durante días que se lle podía ver o óso. Non puiden comprobalo: cheguei tarde e o corro de curiosos ao seu redor tiña xa un diámetro demasiado grande, inabarcable. Peor que un día de rebaixas ou un concerto da Panorama*. Veu a ambulancia e o neno estivo semanas sen acudir ao colexio. Ao mellor só foron días, tamén vos digo, pero a épica do asunto facíanos magnificalo todo. O óso! Como era ver un óso en vivo e en directo? Un óso nun humano vivo! Un humano vivo cun óso de fóra que non chorara, ademais!
Que se che vise un óso e non chorar, para min, polo menos, era un asunto capital. Indicaba forza. Valentía. Afouteza. O meu coabicicleta por unha costa abaixo con ambos xeonllos que nin a matanza de Texas non podía competir con aquilo. Tampouco a primeira vez que depilei as inguas con cera (ride, pero primeiro probade a facela e cando vexades o sangue saír por cada un dos poros da vosa pel comentamos o asunto con propiedade). Sempre pensei que non chorar ante a dor servía para que a xente te respectase. Era unha pregunta que facía moito cando entre as miñas amigas e amigos comentabamos os últimos asuntos de caídas e feridas no parque, patio ou onde for: «e chorou?» Obsesionábame. E eu por suposto que choraba, pero sempre no meu cuarto: cando me miraba no espello, cando me enfadaba con alguén, cando non sabía xestionar as emocións. Pasei a adolescencia autoconvencéndome de que as bágoas só me ían facer parecer máis débil do que xa era. Polo menos disimular. «Podes con isto e máis», dicíame. «P’adiante».
Non sei se ás miñas amigas lles pasou algo semellante, pero o certo é que tampouco as vin chorar demasiado ao longo das nosas vidas. Nalgún momento puntual, a morte dun familiar, un casamento, un agasallo sentimental. Medramos nun mundo onde aínda se lles dicía aos rapaces que «chorar é de nenas», onde escoitamos aquilo de «non chores como unha muller o que non soubeches defender como un home». Nós eramos mulleres e non queriamos dar verosimilitude a esas merdas, polo menos eu. O sentimento de fracaso mentres intentaba lembrar onde deixara o coche sen morrer atropelada polas rúas coruñesas comezou a abrirse paso. Eran pouco máis das doce da mañá e xa podía certificar que o meu día fora unha absoluta e rotunda merda. O peor fora cando a xinecóloga me preguntara «que tal» e eu abrira a boca para dicir que «ben», porque nunca ninguén fai esa pregunta para que lle respondas «mal», e no canto de pronunciar unha mísera palabra botara a chorar coma unha parva. E o peor é que non tiña motivos para facelo. Polo menos, motivos graves. Penseime estúpida, lamentable, patética e idiota. E débil.
Reflexiono agora sobre cales son os motivos correctos para que alguén chore. Eu non adoito facelo nos enterros. Para min son unha experiencia máis próxima ao shock que a unha despedida. Tampouco nas vodas. Non sei como se botan bágoas de alegría. De nena, aprendín a non chorar de dor. Agora, pretendo non chorar de tristura tampouco, nin de estrés, angustia ou simplemente porque si, porque me toca, porque se as hormonas do embarazo puidesen sintetizarse en substancias estupefacientes ían rirse os narcos, as preñadas dominariamos o mercado mundial.
Non hai razóns boas nin razóns malas. «Chorar non serve de nada» é outra frase que escoitamos moito. Non servirá, pero ás veces é necesario, porque non facelo é peor. Aínda así, seguimos a escapar da xente que chora. A lepra do século XXI. Non te amoses débil, non ensines os días malos, que todo pareza perfecto sempre. Non sabemos xestionalo. «Veña, veña, non chores» ou«non é para tanto» son as mellores frases que se nos ocorren cando vemos nacer as bágoas en ollo alleo.
Nunca ninguén nos fala da forza que hai que demostrar para, nun mundo onde cada vez nos guiamos máis pola lei do máis forte, ser quen de demostrar a nosa propia vulnerabilidade.
Ou quizais non. Quizais chorar, á fin e ao cabo, non sexa ningún acto reivindicativo. Porque non todo o que facemos ten que ser un acto épico, nin necesitamos sacar unha lección positiva de absolutamente todo o que nos pase, espremendo rédito de todo canto aconteza, levando o capitalismo a todas as parcelas da nosa vida, ata as máis íntimas.
Quizais chorar só sexa iso: chorar.
*Os días grandes das festas patronais de Burela comezan este venres 2 de xuño e o cerebro sábeo**.
**Espazo dispoñible para facer a publicidade festeira das vosas parroquias de confianza, contactar coa Luzes.
