A última semana de campaña electoral puxo nervioso a un PPdeG que as tiña todas consigo: unha folgada maioría absoluta o 12 X. A falta de anticipación para deter a expansión do virus na comarca lucense e un temor ao contaxio poden impulsar a abstención nunha poboación afín ao PP.
Ás portas quedouse o PPdeG dunha campaña impoluta. Despois de construír ao longo do estado de alarma a súa estratexia electoral, o castelo de naipes derrubouse pola ausencia do que tanto presumiu Alberto Núñez Feijóo: a anticipación da Xunta de Galicia. O pasado domingo fíxose evidente cun confinamento de cinco días para a comarca da Mariña (Lugo) cunha cifra de positivos que continúa subindo ata os 182 casos, pero o temor para embazar a xestión de Feijóo e a perder votantes impide o aprazamento dos comicios nesta rexión, en contra das peticións dos seus alcaldes.
A pandemia levantou a Feijóo e solidificou o seu mandato e desde as filas dos populares non estaban dispostos a convertela no sprint final no seu talón de Aquiles. Con todo, o nerviosismo apoderouse do PPdeG e o grupo terminou por utilizar ao seu favor o medo para infectarse por ser o único partido en Galicia que gobernou durante a pandemia e con experiencia para continuar facéndoo. De feito, o presidente non escoitou ningunha proposta proveniente da oposición e evitou durante os meses de estado de alarma render contas ante a Deputación Permanente, por iso o mandato durante a covid-19 foi unilateral e seguen sen resolverse a día de hoxe cuestións como a crise sanitaria nas residencias de maiores, onde se produciron a metade das mortes por coronavirus en Galicia.
[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]
Como unha máquina de propaganda afín ao PP, os medios galegos conseguen distanciar a Feijóo da situación crítica da Mariña con titulares que subliñan as reflexións positivas da Xunta e que debuxan un electoralismo por parte dos alcaldes, xa que os que pediron a suspensión -10 edís de 14- pertencen ao BNG e ao PSdeG-PSOE. «Fíxose un dano innecesario á nosa reputación como destino seguro e politizouse un brote, que é unha cuestión sanitaria», engadiu Feijóo nunha entrevista nos Desayunos de TVE. Cre que detrás dos alcaldes e das forzas parlamentarias ocúltase o obxectivo de «provocar a abstención, sobre todo do electorado maior», xa que é boa parte do perfil votante do PP e asegurado: Segundo o CIS, o 38% de maiores de 65 anos votan ao PP e o 50% cualifica a súa xestión nos últimos anos como «moi boa».
Ademais, na entrevista na televisión pública o presidente da Xunta terminou dicindo xunto co lehendakari vasco, Iñigo Urkullu, que o «mellor» é celebrar eleccións «inmediatamente despois do confinamento, porque o virus moveuse menos». E é que o presidente negou durante o golpe máis duro da pandemia unhas eleccións autonómicas que si estaban na súa axenda e que tiña pensado convocar no verán, xa que canto máis tardase, tería menos posibilidades de renovar o seu cuarto mandato. Un precedente marcaría o ano electoral de Feijóo e enturbou a vitoria dos populares antes de que chegase a covid-19: o peche do paritorio de Verín (Ourense).
A mobilización social e o feminismo conseguiron parar a iniciativa do Goberno galego, debido a que tras esa decisión as mulleres embarazadas terían que trasladarse ata 100km a un hospital de Ourense, e a súa cidadanía non pasou por alto o desmantelamento do hospital comarcal. Os compañeiros do seu partido no territorio ourensán déronlle as costas á Xunta e durante case dous meses que tardou en reabrirse o servizo, a decisión do peche converteuse nun dos erros políticos máis graves do mandato de Alberto Núñez Feijóo, que marcou o 8 M en Galicia.
Xa en febreiro e entrando en precampaña, afeando máis o escenario para os populares, deteñen a un socio de Feijóo, o exdirector xeral de Pemex, Emilio Lozoya, por unha presunta implicación na trama de corrupción da construtora brasileira Odebrecht. O 9 do mesmo mes, unha manifestación histórica en Galicia percorreu as rúas de Santiago de Compostela a favor da sanidade pública, en contra dos recortes do PPdeG e do coqueteo coa sanidade privada que os populares tamén tacharon como propaganda por parte da oposición. Os datos empezaron a saír a escasos dous meses das eleccións: o terceiro mandato de Feijóo, o do menor ritmo lexislativo en Galicia nos últimos 20 anos desde a lexislatura de Fraga. A media anual do PPdeG é de sete leis fronte ás 12 ou 13 habituais.
Feijóo tentou salvar algúns votos seguindo o exemplo do seu predecesor Fraga, que obsequiaba aos seus posibles simpatizantes con enchentes, anunciando en precampaña dous millóns de euros a medios de comunicación, pero non lle faría falta moito máis: cinco días despois cancelou con País Vasco as eleccións autonómicas polo estado de alarma. Desde entón, Feijóo negou algún interese en volver reactivar a convocatoria electoral, mesmo chegou un acordo coa oposición que logo incumpriría sobre convocalas dous meses despois do estado de alarma. Era un tren que os populares non podían deixar escapar. O mesmo que impediu que o PPdeG perdese votos nas inexistentes eleccións do 5 de abril impulsaría meses máis tarde que os recuperase. Por iso, Feijóo tivo o traballo de encargarse de xestionar unha pandemia e á vez, amarrar a vitoria canto antes.
Unha montaña rusa que termina nas urnas
O 29 de xuño tivo lugar un debate a sete na Televisión de Galicia e aínda aí moita poboación galega decatouse de que a súa comunidade celebraba eleccións, as mesmas que levaban convocadas desde o 18 de maio. A confusión continuou coa fragmentación da esquerda galega e as coalicións que no 2016 concorrían baixo a marca de En Marea, pero que agora se presentan por separado: Galicia en Común e Marea Galeguista. Como a segunda está encabezada por En Marea, a alianza que conseguiu converterse en segunda forza nos pasados comicios, gozan dos privilexios do tempo en antena e cobertura da información. A súa concorrencia resultou estraña para o resto de grupos, debido a que En Marea non tiña pensado presentarse nas pasadas de abril despois de que o seu líder Luís Villares retirásese por tentar axuntar a toda a esquerda galega, algo do que os grupos progresistas están moi lonxe, aínda que o PSdeG-PSOE, BNG e Galicia en Común simpaticen cunha coalición despois do 12 de xullo.
Varias caras novas presentáronse no debate: Antón Gómez Reino, deputado no Congreso e man dereita da ministra Yolanda Díaz, candidato por Galicia en Común; Pancho Casal, cabeza por Marea Galeguista; Beatriz Pino por Cidadáns, que non ten representación no Parlamento, do mesmo xeito que Vox, que non conta con candidato oficial e a formación ultradereitista decantouse por Ricardo Morado como representante.
Polo outro lado, as figuras máis coñecidas: Alberto Núñez Feijóo, que tratou de afastarse das siglas do PP e da crispación política dos seus compañeiros de partido, sendo el ou a Xunta de Galicia a súa propia marca; Gonzalo Caballero do PSdeG-PSOE, favorecido polos ventos de Madrid e o sanchismo, e por último pero a tendencia máis destacada dos estudos demoscópicos, Ana Pontón e a subida enérxica do BNG, que pode situarse en segunda forza por diante dos socialistas.
En Galicia é impensable equiparar a visibilidade mediática que sustenta o PPdeG ao resto de partidos, unha marea de propaganda por tónica xeral que incrementou durante os meses de pandemia. Unha baixa participación na comunidade pode terminar por levantar a Feijóo catro anos máis no mandato e desprazar aos grupos progresistas que tentaron coller carrerilla durante os 15 días de campaña electoral para conquistar a un 31% de indecisos. As cartas xa se xogaron e a campaña máis atípica en Galicia chegou ao seu fin, lonxe de bicos e abrazos cos votantes, con máscaras, con mitins reducidos e cunha votación estival que xa é histórica.
