MAX: A traxedia nosa non é traxedia.
DON LATINO: Pois algo será!
MAX: O Esperpento.
Valle-Inclán. Luces de Bohemia.
Feijóo non podía pedir mellor agasallo aos Reis. Ou ao Apalpador. Para conmemorar este solsticio de inverno e a festa relixiosa que o converteu en mainstream, a principal forza da oposición decidiu practicar unha especie de harakiri colectivo, coma se fosen lemmings que chegasen ao bordo dun precipicio e decidisen que era o momento de dar un paso adiante. E de facelo bailando, coa sección de ventos a tope e todos en fila india. «One step beyond!».
É o eterno chiste da Fronte Popular de Xudea que comezamos a facer dende a implosión do BNG en Amio, pero levado ao extremo; é dicir, tal e como aparece no final de La vida de Brian. «Somos… a Fronte do Pobo Xudaico! Escuadrón de Suicidio!», berran os seus integrantes tras poñer en fuga os gardas romanos. Logo, nun xesto perfectamente coordinado, afunden as espadas nos seus propios peitos ante a ollada incrédula dun Brian convencido de que estaban alí para salvalo da crucifixión. «Pero… serán cretinos!». A frase do inmortal personaxe dos Monty Python podería repetila, hoxe en día, calquera votante de En Marea e, en xeral, calquera votante galego de esquerda.
Chegaban para asaltar os ceos, o que en Galicia significa sinxelamente botar o PP de San Caetano sen precisar da bioloxía (Fraga) nin dunha moción de censura (Albor). Para iso, creouse ese espazo «mestizo», que debía integrar por primeira vez o nacionalismo que saía dos marcos da UPG e esa esquerda españolista pero tamén rupturista. Todo bendicido pola aura de Beiras, The Great White Hope, do que ata Pablo Iglesias veu aprender cando estaba convencido de que o camiño a La Moncloa empezaba en Galicia, como xa lle sucedera a Rajoy.
Aquel primeiro experimento chamado AGE saltou polos aires en boa parte polo papel de Cerna, escisión da escisión nacionalista que enviou as súas dúas deputadas ao Grupo Mixto (onde xa había outra de EU) por un quítame aló eses pactos europeos. Cando En Marea colleu o relevo daquel primeiro fracaso, sería lóxico pensar que tomarían nota do acontecido e non caerían na mesma fochanca; non foi así, e Cerna foi recibida de novo cos brazos abertos. Hoxe, convertida nun dos principais apoios de Luís Villares, esta formación minoritaria conseguiu facelo dono do balón no patio de En Marea, pero a cambio dun prezo: máis cedo que tarde –despois das eleccións de maio, se lles fan caso aos alcaldes– os derrotados deixaranos sós coa pelota e formarán outro equipo no que seguir xogando.
O proceso de eleccións internas de En Marea deixou aquelas primarias socialistas nas que os candidatos facían rebrilar as navallas á altura dunha pelexa de almofadas. Pouco importa que o gañador fose Villares –quen semellaba un convidado de pedra na súa propia Crónica dunha morte anunciada– ou tivese sido o reaparecido David Bruzos; tanto dá se esa vitoria foi limpa ou, como din os perdedores, un auténtico pucheirazo. O dano xa está feito e a opción política que tiña que cambialo todo arrástrase ferida de morte agardando que alguén lle dea o tiro de graza. Seguramente para volver comezar un proceso no que se acaben cometendo, unha e outra vez, os mesmos erros. Como o mito de Sísifo. Como o Día da Marmota. Se a historia se repite, primeiro como traxedia e despois como farsa, á terceira que toca…? O esperpento?
En Marea non só está nun canellón sen saída. Está no Canellón do Gato, só que aínda non o sabe.