A ver, no meu caso non foi así exactamente. En realidade, foron eles os que me suplicaron que me matriculase en Xornalismo despois de que lles manifestase a miña intención de estudar a carreira de Filosofía. A outra opción era Ciencias Políticas. O que se di unha muller con futuro e ambiciosas perspectivas de prosperar economicamente. Supoño que ese primeiro plantón dos meus pais ante tal ultimato é outra das cousas que teño que agradecerlles a Puri e a Manolo, porque, de non ser por iso, a saber en que instituto estaría agora reflexionando sobre o ben e o mal ante un descrido auditorio de representantes da inescrutable xeración que veña despois da Z. Vaia por diante todo o respecto cara aos profesores de Filosofía dos institutos e especialmente para o meu, Borja, no que tería o mellor exemplo se tivese tirado por aí. Mais non foi o caso, rematei en Xornalismo por esa e outras peripecias do destino e, seis anos máis tarde daquela transcendental decisión que cambiou o curso mundial dos acontecementos, puiden tirar, polo momento, un feixe de conclusións fundamentais.

A primeira: todos queredes ser xornalistas. Seino, é unha verdade incómoda tendo en conta todo o que se di por aí de nós. Todos queredes ter un podcast (e, vendo o panorama, todos tedes un podcast), todos queredes facer entrevistas, todos queredes escribir sobre as vosas teimas, todos queredes contar a verdade sobre os feitos, todos queredes desenmascarar os poderosos. E, aínda por riba, crédesvos quen de facelo mellor ca nós. Eu anímovos, e pode que isto non me deixe en bo lugar como representante do Colexio de Xornalistas, así que non lles digades que eu dixen tal, mais se fose necesario un título para exercer a pluma, estaría máis lexitimado para tal encomenda calquera atrapallado deses que transitan por erro polas promocións da compostelá Álvaro Siza Escola de Talentos que o mesmísimo Gabriel García Márquez. E estou segura de que ningún dos aquí presentes queremos vernos nese escenario. O mellor de que prolifere o contido dispoñible é que nos faculta para comparar e elixir o que é realmente bo. Se houbese menos variedade teriamos que quedar co que hai, malia que iso supuxese ter que escoller o menos mediocre. E tampouco queremos iso.

Si, todo o mundo quere ser xornalista e eu enténdoo. Enténdoo porque eu o son, e todo o que para moitos é un pasatempo aspiracional, para min é o meu traballo. Ás veces, nos últimos días do mes, cústame incluso crer que me vaian pagar por algo que moitos farían gratis ou por amor ao arte. Porque ter o xornalismo como profesión trae conxunturas indescritibles. Ás veces, pregúntome se algún día unha chega a afacerse a ese fenómeno marciano que é que centos de persoas descoñecidas lean o que ti escribiches. E que o compartan, ou mesmo que o conserven. Porque si, todos queremos ler prensa dixital e o papel está morto e temos que superalo pero, despois, todos queremos gardar o recorte. E, de cando en vez, a impostora que vive arriba entoando permanentemente a sonata do todo mal se atopa con que alguén ten pendurada a túa reportaxe na parede do seu negocio, e entendes que transcender non é outra cousa ca iso.

Todo o mundo quere ser xornalista e eu enténdoo, pero ás veces cústame, vendo, e remítome (a autocita, empezan os delirios de grandeza) a un par de parágrafos máis arriba, todo o que se di de nós. «Os medios» xa se tornou nun suxeito informe ao que culpar de todos os males do mundo, só a altura do seu colega inseparable «os políticos». Aquí non hai matices: acúsannos, diariamente, de romantizar, branquear, alentar, invisibilizar, polemizar, enaltecer, alimentar, fomentar, ocultar, dividir, promover, sinalar. E, ás veces, ata de todo iso á vez. E, ás veces, incluso con algo de razón. Din que non es xornalista de verdade ate que alguén te cualifica de rata noxenta famenta de morbo, e nesas xa toreamos. So penso que, quizais, se todos estivésemos realmente a soldo de todos eses lobbies, gobernos e empresas das que din que estamos a soldo, esta profesión non sería tan precaria como fan constar esas listaxes de sectores cos mellores augurios, nas que este ocupa, decote, os orgullosísimos últimos postos. E a xente, aínda así, pelexa por entrar! E eu enténdoo.

 

«O xornalismo deste país está podre!», escóitase moitas máis veces das animicamente convintes. En ocasións, tamén penso que, se non tivese caído no mellor sitio posible para aprender a ser xornalista, e incluso para chegar a selo algún día, quizais incluso pensaría que «o xornalismo deste país» está integrado unicamente por eses grandes xerifaltes que maquinan tramas perversas entre nubes de fume de puros habanos, e non por toda esa infraestrutura de pardillos que botamos miles de horas da nosa vida en tratar de facer un pouco máis fácil a vida dos nosos veciños.

Que ninguén me malinterprete, ollo. Non eludo a crítica, que é sa e necesaria, pero penso que os obreiros do oficio teríamos que pagar menos a conta dos desastres duns poucos, e facer valer un pouco máis esa grande labor invisible pero imprescindible que facemos os máis de nós (primeira persoa…ai, eses delirios!). Os grandes fan moito ruído, certo. Pero nós somos máis, e algún dia decatarémonos do que ese poder significa realmente. Algúns din que ao gremio lle falta autocrítica, mais eu digo que teríamos que ser menos críticos con nós mesmos. Á fin e ao cabo, se todos queredes ser xornalistas, por algo será.

*Na apertura: interior da facultade de ciencias da comunicación de Santiago de Compostela, obra do arquitecto Álvaro Siza