Case tres meses despois do trompazo nas eleccións autonómicas, as bases da agrupación decidiron iniciar os trámites para disolver o partido que se converteu en segunda forza política en 2016 con Podemos, EU e Anova, e que liderou a oposición ao PP.
Cinco anos despois péchase o capítulo para En Marea, a marca que conseguiu en 2016 unha alianza con Podemos, Esquerda Unida (EU) e Anova para as eleccións á Xunta de Galicia, onde logrou converterse en segunda forza política, igualando ao PSdeG-PSOE e liderando a oposición ao lonxevo PP de Feijóo. Os comicios do 12 xullo significaron a expulsión do seu grupo parlamentario, pero tamén a dos seus antigos socios. Un plenario da organización ratificou o «esgotamento» do movemento, aínda que de momento manterá unha mínima estrutura de organización para apoiar ás candidaturas municipais.
Fai catro anos En Marea conseguiu 14 deputados no Parlamento de Galicia. O malestar interno entre os partidos que conformaban a coalición provocou que en 2019 Podemos, EU e Anova abandonasen a marca por discrepancias co seu líder, Luís Villares, o que fora candidato ao Goberno galego. Desta maneira, o pacto desapareceu e como resultado conformáronse dous grupos na Cámara galega: o grupo Mixto, que quedou coa marca de En Marea e con cinco escanos e o Grupo Común da Esquerda, que ocupou os nove restantes. Nin un nin outro lograron mantelos.
[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]
En febreiro e xa na precampaña electoral dunhas eleccións que foron canceladas pola pandemia, o portavoz parlamentario de En Marea anunciou a súa retirada da política, de maneira que Villares non repetiría como candidato para outros comicios. A súa intención no partido foi unir á esquerda galega segundo argumentou, algo que non conseguiu debido a que os partidos concorreron por separado. «Estamos a asistir a un combate de cadeiras de brazos», alegou no seu momento. Declarara na súa carta de despedida que non atopou a razón para non construír un «gran acordo» na esquerda galega e ofrecer unha «alternativa progresista» para facer fronte ao arraigado PP. «Non entendo por que nos temos que enfrontar nas eleccións as Mareas, o Bloque, Anova, Podemos e mesmo o PSOE», sentenciara. E así foi.
O futuro de En Marea abriuse en dous camiños no principio do ano: desaparición da organización ou unha nova candidatura. Non se presentou ás eleccións que ían celebrarse en abril, pero sorprendeu apoiando a convocatoria electoral de verán, debido a que tiña potestade para iso ao quedarse coa marca e cos deputados. De feito, polo mesmo tamén puido servirse da cobertura informativa dos medios autonómicos. En Marea concorreu ás máis atípicas eleccións galegas baixo Marea Galeguista e con Pancho Casal á fronte do proxecto. Finalmente, a nova fórmula non resultou efectiva.
En total obtiveron 2.883 votos, 271.418 foran os de 2016. O golpe tamén o levou o Grupo Común da Esquerda -concorría como Galicia en Común- que tivo que abandonar o hemiciclo, deixando os seus 14 asentos ao BNG. A fragmentación política da esquerda xa auguraba nos estudos demoscópicos unha caída ata seis deputados, pero o panorama debuxouse aínda peor para os integrantes da formación de Antón Gómez Reino, que non se esperaban tal fracaso. Agora, a cámara galega pasa de cinco grupos a tres, que dista do multipartidismo da lexislatura anterior.
Pancho Casal explica a Público que o espírito dos inicios do proxecto «esgotouse» entrando en apertos con «estratexias concretas e conflitos absurdos de entidade menor» e por «conflitos de protagonismo». Ademais, Casal tamén fai referencia ás orixes do movemento das mareas que terminou por arrastrar e expulsar da Cámara aos seus antigos socios de Galicia en Común. «Pensaron que ían quedar vacinados pola irresponsabilidade que houbo», sostén. Ao partido, segundo Casal, pillouno «sen experiencia e sen poder xestionar todo o capital político». Con todo, o que se presentou como candidato á Xunta cre que existe un espazo político para outro proxecto porque mantén que o BNG e o PSOE «non son suficientes para cambiar a política en Galicia». E ademais, insiste en que a formación de Ana Pontón non son votos «consolidados», e de crer que o son, cometería o mesmo «erro» que cometeron eles fai catro anos.
Verónica Hermida, vogal do Consello Cidadán de Podemos Galicia, agrega que a ruptura con En Marea e o ruído dos medios de comunicación é un dos elementos máis «determinantes» para explicar os malos resultados de xullo. Sostén que a disolución xa se anticipou tempo atrás no momento no que as organizacións que lle «deron vida» estiveron «obrigadas» a deixar o proxecto. Mentres tanto e debido aos resultados electorais de Podemos en varias autonomías, a organización está a sufrir un «repregamento sistemático», pero considera que por iso mesmo ten que responder a este cambio de ciclo e reafirmarse como unha «forza política indispensable».
