A Coruña.- O testemuño do Maxsoud Luiz está a ser tan desgarrador que a sala enmudeceu varias veces. A dor que sofre transmítese en silencio, como unha nube feita de espanto que enche o aire e que se atoa na garganta e nos lagrimais ao lembrar a Samuel. Pódese ver nos rostros dos xurados, dos avogados, nos do público e ata nos da xuíza que preside a vista, mesmo nos dos policías que custodian aos acusados. Algúns parecen da mesma idade de Maxsoud, e quen sabe se tamén teñen fillos. Os seus rostros encóllense ao ritmo no que el debulla o seu relato.

O pai de Samuel acaba de subir ao estrado hai apenas uns minutos tentando conter os saloucos. Pouco antes atravesou en silencio a barreira de fotógrafos e cámaras que o esperaban á entrada da Audiencia Provincial da Coruña. É o primeiro en declarar este luns no xuízo pola morte do seu fillo e non pode resistir o pranto: «Que difícil é estar aquí, meu deus!», escóitaselle dicir nunha das ocasións nas que parece que non poderá continuar falando. Pero recomponse e segue adiante.

Maxsoud deu onte unha lección de dignidade e de fortaleza moral explicando quen era e que valores portaba o seu fillo, o mozo linchado a paus ao berro de «maricón de merda!» na madrugada do 3 de xullo de 2021 no paseo marítimo de Riazor, por unha grea de matóns que o perseguiu a paus pola rúa ata que o deixaron agoniando no chan. Fíxoo a menos de dous metros do banco onde sentan os presuntos autores do crime, aos que non dirixiu sequera unha mirada, nin un xesto, menos aínda de reproche.

Un mozo pacífico e bo

Ao contrario que os acusados, a quen nos procedementos criminais permíteselles mentir nas súas declaracións, o pai de Samuel compareceu como testemuña e estaba obrigado a dicir a verdade. E se a eles debe respectárselles a presunción de inocencia, máis aínda se lle debe presumir a el plena veracidade cando narra que Samuel era un mozo pacífico e bo, cun traballo de auxiliar de enfermería a quendas nunha residencia de maiores que compaxinaba cos seus estudos na universidade, que xamais se meteu nunha liorta, que rexeitaba e fuxía da violencia e que prefería convivir cos seus pais e coidalos, aos que acompañaba con frecuencia á igrexa, antes que establecerse só noutro piso propiedade da familia.

«Era o meu mellor amigo, un amigo fiel», describiu o seu pai, que conta como a súa morte esnaquizounos a el e á súa esposa. Polo mero feito de perdelo, si, pero tamén pola crueldade coa que llo arrebataron e o sufrimento ao que o expuxeron. «Nin sequera a un can o deixas así, tirado nunha cuneta. Foi odio», di Maxsoud.

A dous dos cinco acusados, para quen as acusacións piden penas de entre 22 e 27 anos de cárcere por asasinato con aleivosía e ensañamiento, impútaselles a agravante de discriminación por orientación sexual, unha cuestión que moveu á avogada da súa familia para preguntarlle a Maxsoud se el sabía da de Samuel.

«Un pai coñece ao seu fillo, pero tamén debe respectalo», afirma. «Unha vez pregunteille pola súa condición, no coche, unha mañá cando o levaba a traballar. Díxome: ‘Papá, non é o momento’».

A forma en que se recoñece a unha persoa homosexual

Ao longo do que vai de xuízo, ás defensas pareceulles relevante en varias ocasións interrogar ás testemuñas pola forma en que se recoñece a unha persoa homosexual, ao obxecto de sementar dúbidas sobre a posibilidade de que os seus clientes actuasen contra Samuel polo feito selo, xa que, na súa versión, nin sequera poderían identificalo como tal. Pola súa voz, seica? Os seus xestos? A súa maneira de vestir? Por posuír un corpo enxoito e fráxil? Por un sorriso, un aceno, un ademán?

Durante dúas semanas repetíronse todos eses lugares comúns como elementos posibles para intuír a condición sexual de Samuel. E a pregunta que un se fai escoitando a Maxsoud é se iso realmente importa, ou se, por contra, o único relevante é a natureza moral dos agresores. Con respecto á de Samuel, soamente el era dono do dereito para expresala, con quen quixese, como quixese e no momento en que considerase oportuno.

«Non morreu por ser gai», escribiulle a testemuña no seu chat. «Se cadra, si», contestoulle o hoxe acusado

Varios das principais testemuñas que pasaron pola vista oral nas dúas últimas semanas aseguraron que escoitaron insultos homófobos durante as varias malleiras que lle deron. E un dos tres que compareceron onte tras o testemuño do seu pai asegurou que Kaio Amaral Silva, un dos inculpados, insinuou poucos días despois da súa morte nunha conversación por Instagram que o crime tivera carácter homófobo.

– Non morreu por ser gai–, escribiulle a testemuña no seu chat.
– Se cadra, si–, contestoulle o hoxe acusado, quen lle pediría previamente que difundise nas súas redes sociais un texto que o exculpaba dos feitos.

O debate sobre a condición sexual de Samuel

O debate sobre a condición sexual de Samuel, que en vida el negara mesmo ao seu propio pai, foi alimento desas redes nas semanas posteriores á súa morte. Este luns, outra das testemuñas narrou que Kaio contactara eses días con ela, amiga da súa familia, tentando que contribuíse tamén a expandir a versión de que el non tivera nada que ver nos feitos e atribuíndollos a Diego Montaña, o principal acusado; á súa entón noiva, Catherine Silva, quen empuxaría á amiga de Samuel que tentaba axudalo, e a Alejandro Freire, Yumba, quen tamén participaría na malleira. Nada sobre Alejandro Míguez, o quinto procesado.

As testemuñas, con todo, tamén identificaron a este último como integrante ocasional dunha cuadrilla á que, segundo dixo, coñecía polo seu comportamento violento e agresivo, que xa protagonizara outras liortas e que se caracterizaba por actuar sempre en grupo, aínda que fóra contra unha soa persoa, uníndose cada un dos seus membros ás pelexas nas que o resto se implicaba, sen importarlles a causa ou a suposta ofensa recibida. Como sucedeu con Samuel.

Esa forma de actuar, segundo narra baixo xuramento Maxsoud, está nas antípodas da educación que el deu ao seu fillo, baseada en principios cuxo orixe explicou espindo a súa propia vida en media ducia de frases:

«[De neno] a miña familia autodestruíuse pola bebida e a violencia de xénero, críeme nun ambiente de violencia, pero elixín outro camiño e eduquei a Samuel con outros valores. Fíxeno ata o día en que mo quitaron. E el foi un exemplo para outros moitos. Non estou aquí para xulgar a ninguén, nin para acusar a ninguén. Ofrecéronme moitas cousas para contar a súa vida, pero xamais o farei. Non quero saír na televisión, non quero que ninguén me busque e me ofreza ese tipo de cousas. Só queremos vivir tranquilos».

Só

Ao termo da sesión, os acusados que están en prisión provisional –Diego, Kaio e Yumba– abandonan a sala acompañados da policía. Os que están en liberdade –Catherine e Alejandro Míguez– fano en compañía dos seus avogados . O público e a prensa, entre círculos improvisados. Cando conclúe a súa declaración, Maxsoud márchase só, pola porta principal, pasando en silencio entre as cámaras e os micrófonos. Antes da vista, a xuíza ofreceulle entrar e saír por outra porta, pero el rexeitouno. De que tería que esconderse?

Maxsoud Luiz: «Samuel el foi un exemplo para outros moitos»

Porque Maxsoud puido evitar a súa comparecencia, que foi a pedimento da súa avogada, pero entón ninguén podería contar ao xurado quen era Samuel, que valores portaba e que exemplar educación recibira, tan distinta á que mostraron os seus asasinos. Ata podería aforrarse parte do doloroso transo, xa que durante a súa declaración a xuíza alertou á fiscal de que a testemuña se estaba rompendo, que estaba a pasalo verdadeiramente mal e que talvez debería ir concluíndo o seu interrogatorio. El oíuno e se recompuxo outra vez:

– «Non, non. Que faga o seu traballo, por favor» –. E el segue adiante, atendendo ás preguntas da fiscal, loitando contra a dor, contendo o pranto e enchendo o aire de nubes feitas non de espanto, senón de dignidade, da mesma materia que forma a memoria de Samuel e que Maxsoud constrúe frase a frase, golpe a golpe sobre a conciencia de quen lle quitou a vida.