A comunidade ten xa máis de 600.000 hectáreas desa especie, o equivalente ao 75% de todo o territorio da provincia da Coruña

A Coruña.- Galicia ten hoxe máis do dobre de bosques de eucaliptos do que a Xunta planificou hai tres decenios, pero o Goberno de Alberto Núñez Feijóo apenas prevé reducir esa superficie nun 5% de aquí ao ano 2040. E iso a pesar de que o eucalipto é unha especie invasora, a que máis se relaciona cos incendios forestais, e de que a viabilidade da factoría de pasta de papel de Ence, en Pontevedra, responsable en boa medida da súa proliferación descontrolada nos últimos anos, parece cada vez máis complicada.

O Diario Oficial de Galicia (DOG) publicou o pasado luns o decreto da primeira revisión do Plan Forestal da comunidade, que recolle a planificación de usos do monte galego de aquí ao ano 2040. O primeiro plan foi aprobado no ano 1992 polo executivo de Manuel Fraga co apoio de todo o Parlamento galego, e contemplaba que Galicia chegaría ao 2032 cunha superficie de 240.000 hectáreas de eucaliptales.

Quince anos antes da data tope dese plan, no 2018, os bosques desa especie representaban 422.000 hectáreas. E segundo o último inventario forestal do Ministerio de Agricultura, publicado a principios deste mes, xa son máis de 600.000. Unha superficie equivalente ao 75% do territorio de toda a comunidade de Madrid.

«Unha redución do 5% é ridícula e ademais é unha previsión irreal, porque se vai a facer sobre as 422.000 hectáreas estimadas no 2018, e non sobre as 600.000 do último inventario», defende María González Albert, portavoz de Montes do Bloque Nacionalista Galego no Parlamento autonómico. A deputada alerta de que a intención da Xunta é seguir apostando polo que na práctica se converteu nunha estratexia de monocultivo.

O Goberno de Feijóo anunciou a principios deste ano que prohibiría plantar máis eucaliptos. E a publicidade que deu a esa moratoria provocou que moitos propietarios de montes se apresurasen a cortar outras especies para replantar as súas terras con aquela, para garantir que o poderán seguir facendo no futuro. Porque a prohibición afecta só a aquelas zonas onde non os houbese previamente.

Por esa razón, e tal e como subliña a portavoz nacionalista, a suposta redución prevista para o próximos vinte anos podería converterse en realidade nun novo incremento. Ao redor dun 30% dos eucaliptos están en bosques mixtos, compartindo superficie con outras especies. Nada impide legalmente que se supriman estas e substitúanse por aqueles. «A Xunta fai tabula rasa da situación, e permite de feito que se sigan plantando eucaliptos sen ter en conta que se faga en bosques desa especie, mixtos ou medioambientalmente sensibles», sinala González Albert.

Martín Seco, do PSOE, explica que algunhas zonas de Galicia, especialmente no norte das provincias de Lugo e A Coruña, hai unha «sobreexplotación esaxerada» da especie. E aínda que asegura que non se debe «estigmatizar» ás miles de familias que obteñen unha renda dos eucaliptales, o problema do plan forestal é que «só responde os intereses de certa parte do sector».

Seco subliña que o plan de Feijóo non se basea nunha diagnose, que utiliza datos irreais e que en Galicia «non hai unha verdadeira ordenación forestal nin á Xunta lle interesa que a haxa».

O certo é que a proliferación de eucaliptales en Galicia ten moito que ver coa agresiva política comercial de Ence, a empresa de celulosas que durante anos contaminou con mercurio a ría de Pontevedra, cuxos accionistas gañan millóns de euros coa exportación de pasta de papel e en cuxo consello de administración sentan, entre outros, a ex ministra de Medio Ambiente, Isabel Tocino, e o que foi primeiro conselleiro de Medio Ambiente de Fraga, Carlos del Álamo.

O futuro de Ence, o principal e case único comprador de madeira de eucalipto en Galicia, está máis que en dúbida despois de que o Tribunal Supremo decretase a ilegalidade da prórroga de 55 anos que lle outorgou o Goberno do PP para seguir ocupando terreos públicos na ría. Esa prórroga custoulle ao entón presidente Mariano Rajoy a consideración de persona non grata na que considera a súa cidade, Pontevedra, cuxo Concello, gobernado polo BNG, leva lustros demandando a saída de Ence da ría.