Doron Kabilio, un axente de elite retirado dos servizos antiterroristas de Israel, regresa á súa unidade cando ten noticia de que un terrorista acusado de 116 asasinatos ao que daba por morto está en realidade vivo e prepara un inminente atentado. Ese é o punto de partida de Fauda -«caos», en árabe-, unha mirada tan aditiva como de difícil dixestión sobre o conflito entre Palestina e Israel, a guerra sucia nas cloacas dos territorios ocupados e a roda que retroalimenta a maldade, desde os túneis de Hamás, en Gaza, aos despachos do Likud e o Mossad en Xerusalén Oeste.

Cando no inverno de 2004 se publicaron as probas de que o exército estadounidense tiña convertido o cárcere iraquí de Abu Grahib nun centro organizado de torturas e crimes de guerra, o presidente George W. Bush defendeu que o que diferenciaba a Estados Unidos da ditadura de Sadam Huseín era que grazas á democracia esas evidencias puideron saír á luz, e os autores e autoras das atrocidades que revelaban, procesadas, xulgadas e castigadas. O razoamento parecía brillante, pero tiña un punto intelectualmente moi débil: o que distingue a unha auténtica democracia dun réxime de terror é que nunha democracia auténtica non se tortura a ninguén.

Case vinte anos despois, unha premisa parecida a aquela de Bush está a permitir ao Goberno de Israel xustificar que o que está a perpetrar en Gaza non son crimes de guerra, porque para executalos estaría a empregar os instrumentos formais ao seu alcance na defensa dun sistema democrático. Seguindo ese basto fío de pensamento, o que diferenciaría ao terror que provocan os atentados indiscriminados de Hamás nos kibutz xunto á franxa de Gaza do que sementan os bombardeos da aviación israelí sobre as escolas e hospitais en Gaza cidade, é que estes últimos van precedidos dun SMS que alerta aos civís indefensos da inminencia do que se lles vén encima. É dicir, a proba por escrito do xenocidio convertida polos manipuladores de argumentos no paraugas doutrinal baixo o que levalo a cabo. Quen envía esa dobre mensaxe sabe abondo que a súa bomba vai matar máis nenos, enfermos e anciáns que terroristas, porque aos primeiros xa non lles queda lugar algún onde fuxir.

Esa é a narrativa de fondo que conta Fauda, a serie israelí ideada e producida por Avi Issacharaof e Lior Raz e protagonizada por este último, cuxa primeira tempada foi estreada en Israel 2015 e no resto do mundo en 2017 a través de Netflix.

«Fauda», a maiores de significar «caos» en árabe, e tamén é a palabra chave que alerta aos axentes das unidades antiterroristas de Israel infiltrados en Palestina de que foron descubertos e deben poñerse a salvo porque se converteron en obxectivos a abater polos terroristas, previo sometemento a insufribles tormentos. Raz e Issacharov coñeceron ese segundo significado da palabra servindo durante anos nunha unidade de elite das forzas armadas israelís especializada en operacións de captura e asasinato de terroristas e de rescate de reféns. A serie está baseada pois nas súas propias experiencias, que quizá dean para algunhas entregas máis. Porque Raz vén de realistarse nas forzas armadas para realizar misións de liberación de secuestrados na ofensiva terrestre de Israel en Gaza. Un dos produtores da serie, Matan Meir morreu a mediados deste mes durante a invasión de Gaza.

Fauda comeza na ficción cando o axente retirado Doron Kabilio, o personaxe interpretado por Raz, tamén regresa á súa unidade para dar caza a un cruel terrorista responsable de 116 asasinatos, ao que cría ter matado e que estaría a planear un atroz e vingativo atentado. A partir de aí desenvólvense catro temporadas trepidantes que expoñen ás bravas a guerra sucia articulada por Israel contra Hamás, ISIS, Hizbulá e a Xihad Islámica, a conivencia destas con Irán e as ditaduras do Golfo, o posicionamento dos servizos secretos de Rusia e EEUU e, como resultado de todo o anterior, a fría e dramática realidade dos territorios ocupados: as enormes diferenzas entre Gaza e Cisxordania; a inoperancia decadente da Autoridade Nacional Palestina, de Al Fatah e dos seus líderes; a paupérrima vida e a convivencia diaria co espanto e a morte nos campos de refuxiados; a relevancia de Hamás e o resto de organizacións armadas non só como estruturas militares xihadistas senón como cemento social, espiritual e vital da poboación palestina… Máis aínda, mesmo: como soporte ideolóxico de moitos palestinos que acaban convencidos de que o terrorismo representa non xa a súa única esperanza colectiva de futuro como pobo, senón a única alternativa para a súa dignidade individual como seres humanos, os máis desgraciados e desafiuzados do planeta.

A serie está rodada e emítese en hebreo e en árabe, e resulta imprescindible vela en versión orixinal subtitulada porque os seus caracteres exercen roles diferentes cando empregan unha ou outra lingua. E dado que se trata dunha produción israelí non deixa de ter, claro, certo fondo maniqueo dentro deste conflito a favor da visión que defende o goberno de Xerusalén Oeste sobre este drama. Ou sobre a guerra, ou sobre o xenocidio planificado, ou como cada un queira etiquetar o que está a suceder desde hai décadas en Palestina. O mérito dos creadores da serie quizá reside precisamente en non terse preocupado demasiado pola semántica, nin por obxectivar puntos de vista. Nin o do ocupado que responde devolvendo ao ocupante a dor que este lle inflixe, nin o do ocupante que recorre sen pudor ás mesmas e inhumanas prácticas que di padecer e condenar.

En Fauda existe unha soa perspectiva, a desa rolda que todos intuímos e que desde hai máis de medio século retroalimenta o horror co horror; a que converte á vítima dun holocausto na ideóloga doutro exterminio igual de sádico e indigno; a dunha suposta democracia que executa sen xuízo a culpables e sen pestanexar a inocentes; a que transforma a un suposto defensor da paz nun bárbaro irracional capaz de atar un colar de explosivos ao pescozo dun neno para tentar salvar a un compañeiro de armas; a que é capaz de converter a unha nai embarazada en asasina dos fillos doutra para vingar aos seus… E así, xiro tras xiro, ata que o único que se pode distinguir en todo ese deserto xeográfico e moral é o mal, o mal na forma máis espida e salvaxe que se poida concibir.

Todo isto soa duro, e ata poida desanimar a quen non se vexa con estómago suficiente para soportar tanta traxedia encadeada. Pero o certo é que Fauda, no fondo, conta as cousas dunha maneira moito máis suave da que se deduce das imaxes que calquera informativo de calquera televisión está a nos ofrecer estes días. Sucede que nas recónditas cavernas da alma humana, como nos túneles de Gaza ou de Abu Grahib, ás veces non existe luz ningunha que nos permita diferenciar ás vítimas dos verdugos coa rapidez coa que si o consigue un telexornal. Esa imposibilidade para proporcionarnos un lugar fácil, e con el a ilusión de que o horror terminará o día no que se elimine a razón que o xustifica, é o que fai de Fauda unha serie tan aditiva como difícil de dixerir.

Categorías:En Aberto

Tags: Gaza, Israel, palestina