Alerta e vixiante (no tren)

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

As tardes de sábado no inverno sabían a cine. Ir ao Niza de Vigo da man dos meus irmáns era a mellor das aventuras. Naquelas butacas, cando aínda non lle chegaba cos pés ao chan, descubrín a vida antes de imaxinala. Agora, cada vez que a realidade me sorprende, estóupame na memoria algunha secuencia cinematográfica que me lembra que iso xa o sentín.

Con Laura, a miña irmá maior, vin Los chicos del tren (1970). A historia, que transcorre no rural inglés, vai de tres irmáns que todos os días baixan a saudar o paso do tren: é o xeito que enxeñan para mandarlle cariño ao seu pai preso. Iso entendín de nena: estea onde estea, o pai saberá que os seus fillos seguen agardando por el. Crin na novela de Edith Nesbit, cando malamente coñecía as letras, grazas ao poder do cine. Ao saír do Niza só quería ir á estación de Urzáiz: o noso pai estaba en Bilbao e eu emperrencheime en mandarlle bicos no primeiro tren que partise. Laura riu as miñas fantasías, colleume da man e levoume de volta casa. Aquel día descubrín o bonitos que eran os ferrocarrís e atribuínlles poderes máxicos.

Desde a locomotora de El maquinista de la general (1926), do xenial Buster Keaton, ata La sombra de la ley (2018), do monfortino Dani de la Torre, cóntanse por centos as cintas nas que o tren ten un papel fundamental. En Casablanca (1942), Michael Curtiz agasállanos cunha secuencia inmortal: Rick (Humphrey Bogart) e Ilsa (Ingrid Bergman) planean escapar xuntos de París no tren, aínda que Ilsa finalmente non aparece pola estación. Fronte ao seu vagón a piques de partir, Rick le a carta de despedida de Ilsa, mollada por unha chuvia que fai borranchos nas letras: ela sempre o amará, pero non pode fuxir con el. A imaxe é a máis bonita das metáforas cinematográficas sobre un golpe mortal ao corazón.

En La sombra de una duda (1943), a chegada de Joseph Cotten nun tren que emana un espeso fume negro sérvelle a Alfred Hitchcock para facernos sospeitar que algo escuro esconde o tío Charlie. Anos despois, en Extraños en un tren (1951), o mestre do suspense filma nun vagón as claves da intriga creada por Patricia Highsmith.

De todas as secuencias gravadas nun tren, a da festa na liteira de Con faldas y a lo loco (1957) está entre as máis brillantes. «Ninguén é perfecto», agás o seu director, Billy Wilder, que rodou a comedia perfecta.

David Lean conta en El puente sobre el río Kwai (1957) a historia da construción da liña de ferrocarril de Birmania. Doctor Zhivago (1965), tamén de Lean, rodou parte en España: o convoi do comisario Strélnikov avanza pola vía que une Soria e Castejón simulando percorrer a nevada Rusia da revolución bolxevique. Lean debeu de ser un apaixonado dos trens, porque tamén firmou unha das películas de amor máis fermosas, Breve encuentro (1945), onde o romance entre Laura Jesson e o doutor Alec Harvey nace e consolídase na cantina dunha estación, durante as esperas polos trens que devolven aos protagonistas ás súas vidas de rutina.

Frankenstein 04155 (2015), de Aitor Rey, destila desasosego e tristura. «Ay, Dios mío, pobres viajeros, esperemos que no haya ningún muerto». Coas palabras desesperadas do maquinista arranca este traballo de investigación sobre o accidente da curva de Angrois: o sinistro dun Alvia que segou oitenta vidas e mutilounos a moitos outros. O documental demostra con datos irrefutables todas as irregularidades arredor dun tren híbrido montado con anacos que non casaban, de aí o seu alcume no argot ferroviario, Frankenstein.

Eu agardaba na estación de Compostela aquel 24 de xullo. Desde o primeiro instante, sentín que estaba no lado dos perdedores. Non quixen deixarme levar polo desazo: na cabeza estaloume a imaxe de Los chicos del tren. Volvín crer, aquela maldita noite, que se miraba sorrindo cara o tren, ela sabería que eu seguía alí, a esperala.

«Que a vida non me sorprenda xamais / desprevenido calado e neutral / e que un segundo antes de renderme / vaia tamén comigo a imaxe do que fun cando era outro», comeza o poema de Lois Pereiro Alerta e vixiante. A vida non me colle «desprevenida». Avisoume como era en secuencias, coma se as imaxes levasen décadas agardando o instante preciso para volver e darlle sentido. Sigo saudando e sorríndolles aos trens, soñando que, estea onde estea, ela saberá que aínda a espero.

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

cool good eh love2 cute confused notgood numb disgusting fail