Pouco despois de mudarme a Vigo, comezaron as visitas. Non é que a cidade olívica sexa o punto álxido do exotismo cando es de Santiago, pero unha acaba facendo a ruta dos grandes hits da localidade cos visitantes. Velaí o mar, velaí a rúa Príncipe e… velaí o Dinoseto. E, por favor, aproveitade para facer o selfie, porque levar unha foto con Dinoseto é case obrigatorio e tan esperado como as botellas de auga bendita con forma de Virxe María que o meu avó trouxera da súa viaxe a Lourdes
Podería dicirse que hai unha fractura xeracional e que se facedes este percorrido cos vosos pais (a menos que sexas un neno e os teus pais uns millennials…) verás unha reacción concreta. Primeiro vai a cara de non comprender nada, a sorpresa cando insistes en que o dinosauro é unha icona da cidade e finalmente a pregunta. Realmente temos que nos facer unha foto cun dinosauro de buxo?
Porque Dinoseto é, simplemente, iso: un dinosauro de buxo posiblemente un pouco feo (hai uns meses tería xurado e perxurado que é unha das cousas máis feas que vin en moitos anos, pero é probable que xa me estea aviguesando) e cunha mirada inquietante. Durante moito tempo estivo acompañado por un ovo, o dunha cría que foi prometida e que tardou case tanto en chegar como se fora un tramo do AVE. Agora Dinoseto non está só, porque o ovo eclosionou e ten a Dinosetiño con el, co mesmo look-and-feel verde, hortera (pode que Dinoseto sexa aos xardíns públicos o mesmo que as riñoneiras aos accesorios, pero non digamos nada) e de mirada igualmente desacougante. Aínda que, en realidade, Dinoseto, fillo ou non de por medio, nunca estivo realmente só. Sempre tivo un fluxo constante de visitantes facendo fotos diante (ao principio todo era máis libre e tiveron que lle poñer photocall e unha separación, porque o exceso de visitantes estaba a facer mal no buxo).
Non hai que pasar moito tempo ao seu carón (e agora Dinoseto é un recurso moi fácil para quedar nun lugar visible de fácil encontro) para ver uns cantos exemplos. Si, moitos son nenos que queren unha foto co dinosauro… pero moitos xa non son precisamente cativos. A foto non coñece de grupos xeracionais. Dinoseto é un ídolo kitsch ao que o pobo decidiu amar. Dinoseto é en certo modo como Eurovisión: feo, excesivo e risible, pero ao mesmo tempo adorable e material para as máis entusiastas paixóns.
A historia de Dinoseto non é difícil de investigar porque Dinoseto é, antes que nada, un fillo da época do viral. O dinosauro de buxo, segundo dixo nunha ocasión o alcalde de Vigo, Abel Caballero, e a prensa local recolleu, «é o monumento máis fotografado de Vigo». Unha rápida procura en Instagram demostra que hai polo menos 2.442 publicacións etiquetadas co hashtag #dinoseto, aínda que iso non implica que esas sexan todas as que existen na rede social tomadas e publicadas co dinosauro (seguramente sexan moitas máis). Tamén hai máis hashtags, case tantos como visións de Dinoseto se poidan ter, dende os máis populares de #dinosetoforpresident, #dinosetostyle ou #dinosetotequeremos ás menos maistream de #dinosetoputojefe ou #dinosetoobsoleto (a cara e a cruz da visión da escultura de buxo). Dinoseto aparece xa en Google Maps como atracción turística local e se un busca o termo en Google, o buscador mostra 35.200 resultados («Sireno Vigo» aínda lle gana con 44.300 resultados, pero por pouco).
Mais o certo é que fóra de Internet é imposible, se se pasea polas rúas de Vigo, non atopar a Dinoseto sexa como sexa e sexa onde sexa. Dinoseto protagoniza todas as campañas municipais, ou iso parece cando pasas un tempo na cidade. A Dinoseto vímolo en carteis cargando bolsas das rebaixas ou celebrando o Nadal (os buses urbanos estaban cheos de debuxos de dinosauros desexando as boas festas). Nesas datas, por outra banda, viste unha bufanda luminosa e ten un papel destacado. No último ano, foi o protagonista real da cabalgata dos Reis Magos, de temática xurásica e na que convivían dinosauros e trogloditas nunha especie de estraña fantasía que podería ser o delirio dun creacionista pero que era a exaltación máxima da dinosetomanía. Non tivo vacacións despois: durante o entroido foi o protagonista dunha escultura especial á que unha pantasma chamada Anti-Vigo lle impedía avanzar. Dende fóra todo é excesivo (a mellor palabra para explicar todo isto é a inglesa over-the-top) e un tanto delirante. Todo é unha dinosetada, algo que hai case que vivilo para comprendelo. Por que a cabalgata dos Reis está chea de dinosauros?, che preguntan os que non viven na cidade. Resulta difícil dar unha resposta clara…
Dinoseto é, como apuntabamos, fillo da era de Internet e é probable que moitos lembremos perfectamente o día no que se converteu en tema do momento nas redes sociais, porque moitos o seguimos en tempo real tuits mediante. Uns traballadores de mantemento levaron unha escultura de buxo con forma de dinosauro para poñer nunha rotonda da rúa Rosalía de Castro da cidade e, aínda que pronto a retiraron, as fotos xa estaban feitas e xa estaban ben compartidas nas redes sociais. «É unha zona pija na que non querían esa cousa», dicía unha viguesa coa que falei do tema. Tendo en conta que esa rúa ten uns buxos con forma de flores resulta un tanto sorprendente a teoría (tan trapalleiro parece un deseño como o outro…). Naquel momento, díxose que todo fora unha equivocación e que o dinosauro tiña como destino real un parque na zona de Navia.
Pero este comezo vital foi a clave da súa fama. É xa unha frase feita e máis que feita, pero deixádeme empregala: as redes sociais botaban lume! O propio nome de Dinoseto foi acuñado polos internautas, que incluso compartiron fotos facendo un seguemento dos avistamentos pola estrada do dinosauro de buxo mentres era levado a un novo destino. Pode que o dinosauro fora unha horterada e pode que fose (insisto) a cousa máis fea xamais vista polo home (ou se cadra non, para gustos cores), pero convertido en Dinoseto era o fillo ben amado da rede. Era o rei do trending topic e un material tan bo para memes que era imposible deixalo marchar.
Non marchou: acabou na mesma Porta do Sol viguesa, o epicentro da cidade e o lugar do Sireno, estrela caída ante o fulgor do dinosauro. Comezaba así xa non só a súa carreira como estrela das redes sociais, senón tamén como ese símbolo e material usado unha e outra vez polo concello que xa coñecemos.
Dinoseto ten unha presenza propia e dinámica nas redes sociais, aínda que non é exactamente oficial. Dinoseto ten un activo perfil en Facebook, no que mostra unha personalidade moi definida, brutalmente irónica e divertida. A súa páxina de fans non está xestionada polo concello (aínda que como me explicou unha vez unha amiga viguesa o propio Caballero ten respondido ás preguntas que o Dinoseto de Facebook lle fai online dende a súa tertulia cidadá na tele local), senón por un vigués que se mantén no anonimato.
Dinoseto (o de Facebook) falou comigo vía rede social (o de verdade non quixo falar e mantívose altivo no seu photocall do centro) e explicoume que detrás hai unha persoa con «coñecementos e experiencia en social media e community management e con ganas de divertir e concienciar á xente a partes iguais». «Probablemente (son) o maior —ou dos maiores— fans do propio Dinoseto», explica. A páxina en Facebook empezou no momento álxido de todo o Dinosetogate (acuñemos nós tamén un termo). Comezou «o mesmo día no que todo sucedeu» e nas primeiras xornadas xa tiña 3.000 seguidores. E o Dinoseto do Facebook dime algo que axuda a comprender bastante o éxito do dinosauro de buxo na súa fulgurante carreira como emblema da cidade: «un dos principais motivos do éxito de Dinoseto e das miñas páxinas é, sen dúbida, a orixinal, divertida e crítica forma que a xente de Vigo temos de entender a vida e todo o que nos sucede e rodea».
«O Dinoseto paréceme unha idea caralluda», dime Alfonso, un dos turistas que se atopa no centro da cidade co dinosauro, convencido de que o buxo xurásico axuda a atraer xente á zona, xente que logo consume nas inmediacións. «Toda cidade ten as súas peculiaridades e Vigo ten un Dinoseto que a min particularmente si que me gusta», engade. Raquel, outra visitante, pensou tras velo que era gracioso «e algo como o Puppy de Bilbao». «Como algo anecdótico e gracioso penso que está ben», indica, «non está mal, pero Vigo ten cousas máis icónicas», engade. E para algúns a fama de Dinoseto chegou mesmo de antes: «Eu ao Dinoseto coñecíno a través de Twitter, que alguén me pasou unha foto», recorda Rocío, a quen lle fixo daquela moita gracia. «O que xa me parece un pouco máis cutre é que o empreguen dende o concello para todo. Iso quitoulle toda a gracia», asegura, «pero o comezo pareceume xenial».
«Dinoseto penso que é o maior expoñente da boa xestión de imaxe de Caballero», di María, unha viguesa que recoñece que é fan do Dinoseto e non tanto das políticas do seu alcalde. «Onde outro alcalde vería un fallo e tería ido rapidamente a cambialo, Abel Caballero non só rescatou o dinosauro ante o clamor popular senón que ademais o puxo no mesmo centro de Vigo», afirma mentres falamos de como todo o Dinosetogate e a súa reconversión en símbolo é unha estupenda historia de construción da imaxe nos tempos das redes sociais e mentres ela me explica todos os vínculos que ve coa comunicación política. É algo que, sexa como sexa, o alcalde logrou levar ao seu terreo, asegura.
E, en fin, cando lle confeso que como recén chegada todo este boom dos dinosauros (porque, por certo, hai máis cousas dentro da temática pola cidade adiante) me parece un pouco excesivo recoñece que si, que ela como habitante de sempre tamén o ve. «Si, tamén teño a sensación de que en ocasións roza o ridículo o tema dos dinosauros», apunta. «Non é preciso que todo en Vigo sexa de Dinoseto», engade. Porque non é que en Vigo apareceran pegadas de dinosauros como en Teruel ou que se teña unha colección fascinante de restos de dinosauros nun museo local. O dinosauro podería ter sido calquera outra cousa e a ninguén lle tería por que parecer mal.
«Creo que a liña que separa o feito de que Dinoseto sexa, seguramente, xa o maior símbolo da cidade e o feito de que se nos teña ido o tema das mans… é tremendamente fina…», recoñece con humor o Dinoseto do Facebook. Pasou o momento de Dinoseto e estase a perder interese?, pregunto tamén. «Se cadra si que baixou un pouco o interese en Dinoseto, pero iso é algo lóxico e comprensible, tendo en conta o tremendo boom inicial e o moito que se estivo sobreexplotando a súa imaxe por parte das altas instancias», dime.
Se o momento de Dinoseto como ídolo kitsch da cidade ten os días contados (que o dubido) é bastante probable que non tarden moito en atoparlle substituto como elemento de atracción no exuberante e rechamante. Ao fin e ao cabo, foi a mesma Vigo a cidade que inaugurou este mesmo verán unha ciberfonte, un xiro máis no moi español concepto de rotonda-con-cousas que inclúe varias pantallas led que mostran imaxes de Vigo e previsións do tempo. «Isto vai ser como Times Square, pero moito mellor», prometía (medio en broma, medio en serio?) o alcalde na inauguración, «porque vai estar en Vigo, ao ladiño do mar».
Claro que por suposto eu non pensaba no tema de se Dinoseto se vai converter proximamente en algo «demasiado 2015» cando mercaba uns días antes as galletas de Dinoseto. Atopar merchandising do Dinoseto non é moi difícil, aínda que si o é prever o que pasará no futuro porque, segundo acaba de publicar a prensa local, o concello acaba de converter o dinosauro de buxo en marca rexistrada. Xusto fronte ao propio Dinoseto, venden unhas galletas na pastelería Sémola. As súas galletas son máis riquiñas que o propio Dinoseto, todo sexa dito (o de verdade ten ese aire lixeiramente inquietante…), e as dependentas da panadería son moi amables, así que non foi complicado falar con elas sobre o dinosauro e a súa versión doce. E si, a xente merca galletas de Dinoseto (son bastante populares). Mércanas os pais para os nenos, fans entusiastas especialmente cando están nesa idade na que os dinosauros lles parecen o máis; non as mercan os turistas estranxeiros e si as mercan os adultos para facer agasallos e para facer a gracia.
Así que a Dinoseto, ao final, haino que mirar sempre con eses ollos, os de non acabar de o tomar de todo en serio, para comprendelo e, sobre todo, aprecialo.