Advertencia de contido: Morte, suicidio, saúde mental.
Nunca pensei que ía chegar aos 25.
E é que non é o mesmo querer morrer que querer deixar de querer morrer. A min moverme dun estado ao outro levoume sete anos de confinamento na miña propia cabeza, convencida de que existir así era normal. Pensaba que cando a xente falaba do futuro falaban de hipotéticos imposibles, como cando nos imaxinamos que superpoder nos gustaría ter. Pensaba que ese vacío ía ser para sempre. Vivía pechada na miña propia cabeza, e eu era presa, carcereira e cárcere. Só sabía dunha chave; a morte, que significaba o fin, e o fin significaba tamén o fin do sufrimento. Pero morrer é difícil, e leva tempo, e nunca hai tempo. Hai exames que facer e irmáns pequenos aos que contarlle o conto pola noite.
Querer deixar de querer morrer non é o mesmo que querer querer vivir. Descubrín isto a primeira vez que me decatei de que precisaba axuda, despois de anos de flirteos coa morte e o medo nos ollos da miña amiga Desi cando lle confesei entre risas, para quitarlle importancia, que me quixera tirar de todas as pontes que cruzara. Pouco despois daquela conversa, un estraño agarroume da capucha cando estaba a piques de camiñar diante dun bus, case sen pensar. Naquela época cruzaba a rúa sen mirar, porque igual deixarme matar sería máis fácil de dixerir para quen me recordara que matarme. Cando no hospital expliquei o que me pasaba, calificaron o meu caso de urxente. Eu non quería preocupar máis á miña nai. Déronme pastillas que me facían durmir catorce horas ao día e me quitaban o apetito. Non funcionaron, pero polo menos comecei a considerar outras chaves que me sacaran do encerro da miña cabeza.
Querer querer vivir non é o mesmo que querer vivir. Aínda que xa non planeaba formas de morrer, despois de semanas sufrindo unha profunda ansiedade por unhas fantasías que me viñan cando estaba agobiada nas que imaxinaba que atopaban o meu corpo sen vida nas beiras dos camiños, cambiei de psicóloga. Na nosa primeira sesión, unha muller irlandesa de pelo castaño e ollos amables chamada Louise preguntoume: «Por que estás aquí?». Díxenlle: «Quero deixar de pensar na morte a todas horas». Explicoume, varias sesións máis tarde, que o meu cerebro, xa de moi nova, fixera unha conexión case intrínseca entre a morte e a calma. A miña cabeza, baixo estrés, buscaba na idea da morte un sedante, o coñecemento dunha saída, a reconfortante realidade de que todo ten un fin.
Cando a ansiedade se fixo tan grande que a idea da morte estaba en todos os recunchos (no coitelo co que cortaba a verdura para a comida, na ponte que cruzaba para chegar á universidade, nos acantilados que visitei cun amigo) Louise díxome: «Ás veces, cando non vivimos por nós, non pasa nada por vivir por outras persoas». Seguín pechada na miña cabeza, pero dinme permiso para darlle a chave á miña nai, á miña mellor amiga, ao meu irmán, á miña prima. Para min, vivir polos demais foi como abrir unha ventá e deixar que correra o aire. Nos meus peores momentos pensaba na miña mellor amiga. A primeira vez que a vin chorar foi tras cinco anos de amizade, despois de moito loito e corazóns rotos de seu nos que non deixou caer nin unha bágoa. Dixo: «Non sei como coidarte». Esa noite durmimos collidas da man. O meu irmán pequeno escribiume unha carta na que poñía: «Non lle ensines isto a mamá e papá. Es a miña irmá favorita». A miña nai buscou mil formas de comunicarse comigo, de comprenderme, de axudarme, aínda que as dúas nos moviamos en frecuencias moi diferentes. Louise deume permiso para vivir por outras persoas e, de súpeto, decateime de que nunca me chegaría a odiar a min mesma tanto como quería aos demais.
Non é o mesmo querer vivir que que non che importe desaparecer. No seu poema The Future, o autor estadounidense Neil Hilborn di: «Penso moito en suicidarme. Non como un destino nun mapa, pero como no brillante sinal de saída nun espectáculo que nunca foi o suficientemente malo como para facerme querer marchar». Eu xa non penso en suicidarme. Pero si penso no agradable que sería non ter que existir. Existir é incómodo. Cando existes tes que facer a comida, e responder emails, e poñer lavadoras, e facer a declaración da renda, e discutir con xente que non te quere ben, e botar de menos a xente que queres, e estar triste. Cando existes tes que vivir. Pero é que ata os momentos máis profundamente grises e baleiros de sentido atopei fendas de luz e calor noutras persoas.
Aínda non teño unha resposta á cuestión de se a vida ten sentido, pero o outro día veu comer Cris á miña casa antes do seu exame e rímonos moito, e despois fun tomar un café con Chiara e falamos sobre turbeiras e sobre John Green, e foi un bo día. Sei que o futuro é unha fonte constante de incertidume, pero Fer e máis eu estamos no terceiro episodio de Our Flag Means Death e aínda non falamos sobre o último álbum de Kendrick Lamar, e teño que ir ver a Paloma a Madrid cando remate os exames, así que hai moito que facer. Non sei se deixarei algún día de pensar na morte cada vez que as cousas se poñen difíciles, pero sei que cando veu Samuel a quedar a durmir na miña casa, bailamos e rimos tanto que non me deu tempo a pensar en se a vida merece a pena ou non. Non entendo o mundo no que vivo, pero sei que vivo coas miñas amigas nunha casa na que temos unha colección enorme de cuncas e de pendentes, fotos nosas rindo na neveira e un salón pintado de cores. Cheguei aos 25. Resulta que eu era presa, carcereira e cárcere, pero tamén era a chave. Xa non vivo polos demais. Vivo para min, grazas aos demais. E iso é abondo.