A Coruña.- A xerente dos hospitais de Santiago, Eloína Núñez Masid, prima de Alberto Núñez Feijóo, incrementou en 666.000 euros o prezo dun contrato para a vixilancia e seguridade dos hospitais baixo o seu mando que acabou en mans do grupo Eulen, o conglomerado de empresas cuxa directora para Galicia e o noroeste do Estado é a súa prima, Micaela Núñez Feijóo, á súa vez irmá do presidente do Partido Popular.

A modificación debeuse a que un concurso anterior, anunciado hai agora un ano polo Servizo Galego de Saúde (Sergas), con idéntico obxecto pero por un valor inferior e un prazo superior aos que finalmente obtivo Eulen, foi declarado deserto por falta de ofertas. A Administración sanitaria galega repetiu o procedemento, e asegura que non existe irregularidade ningunha no cambio das condicións do contrato que adxudicou á empresa da irmá do líder do PP.

Eloína Núñez Masid, médico de profesión, ten praza de técnico superior de saúde do Sergas en Ourense e exercía de directora de atención primaria cando o seu curmán, aos tres meses de chegar á presidencia da Xunta en 2009,  a nomeou xerente da área sanitaria da provincia. Desde o seu cargo, Núñez Masid asinou a creación e asignación dunha praza do Sergas para o seu marido. Oito anos despois, Feijóo ascendeuna á dirección de todos os hospitais da capital de Galicia e a comarca do Barbanza, na costa sur da Coruña.

Concursos en favor de Eulen

O pasado agosto, Luzes-Público revelou que Eloína Núñez tramitara dous concursos en favor de Eulen. Un deles, para a contratación de gardas de seguridade dos centros de saúde do Sergas baixo o seu mando, por un valor estimado —o máximo que pode alcanzar a factura con prórrogas e imprevistos— de 4.870.332,65 millóns de euros nun prazo de 24 meses. A prima de Feijóo asinou todos os trámites do procedemento, incluíndo a designación dos e as membros da mesa de contratación, salvo a adxudicación final que levou a compañía da súa prima.

Oito meses antes, en setembro de 2023, Núñez Masid subscribira outro concurso con idéntico obxecto, pero cun prazo de execución de 48 meses e un valor estimado de 9.074.577,08 euros. É dicir 4.537.288,54 euros en 24 meses, o que supón 333.044,11 euros por bienio menos que os ofertados no procedemento posterior, ou 666.088 se o prazo de execución se contabilizase a catro anos, como contemplan as prórrogas do contrato e as estimacións sobre os seus posibles sobrecustos.

Nesa ocasión, a prima de Feijóo tamén designou aos membros da mesa de contratación, que foron os mesmos que acabaron adxudicando o contrato a Eulen e que o 11 de outubro do ano pasado declararon deserto o concurso por «inexistencia de licitadores», segundo contempla a documentación á que tivo acceso este diario. O primeiro procedemento foi ademais froito dun recurso da Unión Sindical Obreira (USO) que o Tribunal Administrativo de Contratación Pública de Galicia acabou desestimando.

Competidoras

Ao concurso final que levou a firma da irmá de Feijóo presentáronse, ademais de Eulen, Prosegur e Securitas, as súas competidoras directas e líderes no sector da seguridade en España. Eulen impúxose grazas á súa oferta económica.

Segundo fontes coñecedoras dos procedementos de contratación mediante os que as administracións contratan a prestación de servizos ou a compra ou alugueiro de bens, a non concorrencia de empresas a un concurso público é unha sobradamente incidencia habitual. Pero a normativa que os regula establece que a entidade licitadora debe analizar as circunstancias polas que a súa oferta quedou deserta, e obrígaas a motivar as modificacións nas condicións dunha nova licitación, que mesmo están facultadas a tramitar mediante procedementos menos garantistas.

O Sergas asegura que non tiña obrigación de explicar no anuncio da segunda licitación que o primeiro concurso quedara deserto

O Sergas indicou por escrito a Luzes-Público que o incremento do importe de licitación con respecto ao primeiro expediente debeuse a que, «en vista de que o anterior quedou deserto por non concorrer ningunha empresa, fixéronse determinados cambios e revisións nos elementos que compoñen o obxecto do contrato para que, desta maneira, axustásese correctamente a importes de mercado».

Tamén «optouse por reducir o prazo (…) para, deste xeito, poder incluír as subidas pactadas por convenio e incrementos salariais e que estes cubrisen toda a duración do contrato», e, «a maiores, realizáronse unha serie de cambios (…) co mesmo obxectivo de favorecer a concorrencia das empresas á licitación, o cal se conseguiu, dado que á nova concorreron tres» compañías.

Diferenza real

O Sergas defende que a diferenza de importe de 666.000 euros entre os dous expedientes «non é real», xa que o primeiro «licitouse por catro anos cun importe de 6.258.329,02 euros, que se corresponden con 1.564.582,25 euros anuais», e o segundo, «por dous anos por importe de 3.358.850,10 euros, que son 1.679.425,05 euros» anuais.

Sucede que eses cálculos están feitos sobre prezo de licitación e non sobre o valor estimado dos dous contratos, que a xerencia de Núñez Masid estipulou incluíndo nas cláusulas de ambos as modificacións e prórrogas previsibles. Tampouco toman en conta o 21% do imposto do valor engadido (IVE) do prezo final real da factura. Considerando tanto o valor estimado calculado pola propia administración sanitaria como o IVE obrigatorio, resulta unha diferenza de máis de 166.500 euros anuais, que se eleva a 666.000 euros nos catro exercicios previstos no primeiro concurso.

Por último, as citadas fontes aseguran que o Sergas non tiña obrigación de explicar no anuncio da segunda licitación que a primeira quedara deserta, dado que aquela se tramitou «polo procedemento aberto». E engaden que ese expediente si «fai mención expresa a que a anterior licitación quedou deserta» nun «informe de necesidade» que, con todo, a Administración non facilitou e que non figura nin entre a documentación que ofrece a plataforma de contratación pública da Xunta nin na do propio Sergas.

Eulen

Pola súa banda, Eulen non quixo pronunciarse sobre as informacións que desde hai anos relacionan a Micaela Núéz Feijóo co incremento do volume de adxudicacións da Xunta ao grupo que preside María José Álvarez.

Segundo as investigacións deste diario, Eulen recibiu máis de 54 millóns de euros en contratos da Xunta cos gobernos do PP en Galicia. Os de Andalucía, con Juan Manuel Moreno Bonilla; Madrid, con Isabel Díaz Ayuso, e Murcia, con Fernando López Miras, rexistraron unha tendencia similar.

Alfonso Rueda, sucesor de Feijóo, destituíu fai catro meses a Eloína Núñez como xerente dos hospitais de Santiago, pero acaba de nomeala subdirectora xeral na Consellería de Política Social e Igualdade, a segunda entidade da Xunta despois do Sergas que máis contrata con Eulen.