Antes de comezar, aviso: A de hoxe é unha peza persoal e estival, que tamén teño dereito a vacacións. Se queren outro tipo de contidos, recomendo Como ser a vítima perfecta, de Malva.

E agora, procedo cunha sentenza: Sempre fun un pouco intensa. Esa é unha verdade incontestable. Tanto é así que gañei a pulso o alcume de Josefina entre as miñas amigas, grazas á muller de Napoleón Bonaparte e a súa querencia pola intensidade epistolar. Dende entón o josefinismo define en boa medida a miña actitude vital.

O caso é que, dentro da miña intensidá, unha das cousas coas que máis desfruto é mirando (si, mirando, que unha naceu onde naceu) á xente ler. Cando vivía en Vincios collía a diario o 7, o Vitrasa que vai de Zamáns ao centro. Eu era unha adolescente e o meu nivel de josefinismo rebordaba o vaso. Naquelas viaxes cruzando a cidade aproveitaba para ler, sobre todo cando as pilas do discman chegaban á fin. A biblioteca dos meus pais era a miña dealer literaria e así foi como cheguei a La tregua de Benedetti. Aquel libro relataba a historia (hoxe nada violeta) dun señor que namora dunha rapaza que lle ofrece unha segunda oportunidade na vida para amar e ser amado. Avellaneda, que era como se chamaba a rapaza protagonista, era unha muller morena, esvelta, de ollar esperto. Naquel 7, cada mediodía, subía unha rapaza maior ca min que, sen eu decatarme ao comezo, puxo cara e corpo á descrición da protagonista daquel libro. A Avellaneda de Valadares sentaba sempre nos asentos do corredor do bus e sacaba un libro do bolso. Mentres lía (ela e eu) transmitíame unha paz que non sabería describir sen parecer máis perturbada ca intensa.

Avellaneda e máis eu compartimos durante unha temporada o todo e a nada de subir á mesma hora cada día no mesmo bus. Xamais falei con ela, nin moito menos lle comentei todo isto (como facelo sen acabar no Rebullón?). Co tempo marchei da cidade e comigo desapareceron tamén todos os tempos mortos do Vitrasa que invertía ou perdía en todo isto, para ser esmagados pola apisoadora das présas, o traballo, as obrigas e a crianza. Agora as viaxes adoitan ser coa miña filla e son escasas as oportunidades que teño para divagar mirando pola fiestra, escoitando música ou lendo.

Pero hoxe, por unha serie de circunstancias, deuse de novo esa combinación. Vou soa nun tren mirando pola fiestra (minto, vaia, vou escribindo isto). Collín o tren na Coruña e en Santiago sentou ao meu carón unha señora que le. En lugar dun libro en edición de peto, desta volta a señora que le trae un ebook. Con medo a vulnerar a súa intimidade, míroa polo rabo do ollo e véxoa rir a través da máscara. Sinto curiosidade e algo de envexa. Curiosidade por saber que libro está a ler, que co formato electrónico é imposible adiviñar o título de esguello, e envexa porque penso que hai tempo que non río lendo un libro.

Coma no caso de Avellaneda, non se me pasa pola cabeza molestala coa miña curiosidade, nin tampouco revelarlle que estiven mirando para ela, véndoa desfrutar ao meu carón, observando un intre tan íntimo e persoal como é o de escoller unha lectura, somerxerse nela e arredarse de todo o que a rodea. Sen ser morena nin ter a estatura daquela rapaza do 7, a muller lectora que me acompaña e ri baixo a máscara mentres pasa páxinas cun botón, fíxome esta viaxe moito máis amena, pensando niso, nas señoras que len.

As señoras que len teñen un aura distinta, emanan unha calma, unha paz, que non se percibe noutros contextos. Unha señora que le non tenta impresionarte co exemplar elixido, coma aqueles «sobacos ilustrados» dos que falaba o meu profesor de Guión, en alusión a todos eses señores que pasean densísimos libros baixo o brazo, co título ben visible. Unha señora que le faino allea ao que a rodea, afastándose da realidade do momento e baixando a garda un anaco para desaparecer noutros mundos. Unha señora que le está a amosarnos publicamente un momento só seu. Poder ser testemuñas dese momento é un privilexio.

Ler é un dos poucos praceres privados que, como señoras, temos o valor de acometer en público, un dos escasos momentos íntimos que compartimos con descoñecidos sen ser conscientes e sen ser xulgadas, agochándonos na nosa vida interior. Durante un anaco ao outro lado das páxinas non hai nada máis.

Xa estamos á altura de Vilagarcía cando me sinto caer sen remedio no meu propio josefinismo e penso no fascinante que sempre me pareceu elucubrar sobre a xente coa que me cruzo, a de tempo perdido inventando a vida dos outros e o incrible que resulta pensar que, froito do azar máis absoluto, nunha rocha que flota no universo existe vida autoconsciente con capacidade para inventar historias, escribilas, lelas e gozalas en calquera lugar. O tren chega a Vigo, final do traxecto.

Lean, señoras (e señores), lean e gocen, que o verán xa vai indo e, ao cabo, a nosa existencia no universo é efémera e irrelevante.

Dixen ao comezo que era un pouco intensa, non é?