A Coruña.- A política galega leva semanas coa mirada dirixida cara ás eleccións autonómicas e os tres partidos con representación no Parlamento autonómico xa puxeron aos seus candidatos en modo precampaña. Os comicios estaban previstos para xullo, pero a expectativa é que o presidente da Xunta e sucesor de Alberto Núñez Feijóo, Alfonso Rueda (PP), as adiantea ao próximo mes de marzo.
A pouco meses desa data, o BNG xa consolidou como alternativa a Rueda á súa portavoz nacional e líder da oposición, Ana Pontón, mentres que o PSOE sinalou ao seu exsecretario xeral e deputado no Congreso José Ramón Gómez Besteiro, único aspirante nas primarias convocadas pola dirección galega do partido.
Pola contra, a esquerda alternativa, que congrega a Podemos, Esquerda Unida e parte das Mareas en torno ao proxecto da vicepresidenta en funcións Yolanda Díaz, segue sen designar a súa cabeza de lista á Xunta. E as respectivas militancias desas formacións, conscientes do complicado que vai resultar volver á Cámara galega tras perder os seus 14 deputados nas autonómicas de 2020, empezan a impacientarse.
Na contorna de Díaz confirman que aínda non hai nada decidido sobre a proposta de Sumar para acordar quen podería encabezar a lista. Aseguran que por agora están máis preocupadas de armar un proxecto político sólido e un programa consensuado que dos nomes de quen poida encabezalo.
«Unha fase posterior»
«Non dubidamos da relevancia de elixir a un candidato ou candidata, pero na nosa metodoloxía esa é unha fase posterior», explica Verónica Barbero, exdirectora xeral de Traballo no Ministerio de Díaz e deputada no Congreso tras liderar a candidatura de Sumar por Pontevedra nas eleccións xerais do pasado 23 de xullo.
«Queremos establecer un proceso de escoita e debate aberto cos actores progresistas do noso país, estamos a configurar espazos de diálogo, abríndonos á cidadanía para formular unha proposta que cremos vai ser a panca do cambio en Galicia», engade.
«Queremos establecer un proceso de escoita e debate aberto cos actores progresistas do noso país»
O Parlamento de Galicia ten 75 deputadas. A maioría absoluta son do PP (42), por 19 do BNG e 14 do PSOE. As opcións de desbancar a Rueda pasan por que entre os dous últimos partidos, que gobernaron a Xunta en coalición entre 2005 e 2009 lle arrebaten polo menos cinco escanos ao PP, ou que Sumar entre na Cámara e sume con eles o mínimo de 38 actas.
«As xerais [Sumar foi a terceira forza con máis de 170.000 votos, o 10,9%] demostran que hai opcións. pero eses resultados debéronse en boa parte ao tirón de Yolanda nun contexto electoral moi definido pola polarización política estatal», apunta unha persoa que ocupou un dos 14 escanos que chegou a ter a esquerda alternativa no Parlamento galego e que pide gardar o seu anonimato.
Construír o perfil da candidata
«Eses resultados non se poden trasladar a unhas autonómicas, onde boa parte dese voto podería irse outra vez ao BNG e ao PSOE se non acertamos co perfil do candidato ou a candidata adecuados. E non é fácil construír ese perfil nuns poucos meses», advirte.
O pasado sábado 14 de outubro Sumar iniciou o seu proceso de escoita cun acto na Facultade de Ciencias da Comunicación da Universidade de Santiago ao que asistiron, entre outros, a portavoz no Congreso, Marta Lois; a súa compañeira de escano Verónica Barbero; o exasesor de Díaz no Ministerio de Traballo e exdiputado autonómico Manuel Lago; e o politólogo Paulo Carlos López. Os seus nomes circulan nas quinielas de candidatables que circulan entre as bases.
Nese acto non estiveron, en cambio, o coordinador nacional de Podemos, Borja San Ramón, nin a coordinadora nacional de Esquerda Unida, Eva Solla, e a única cabeza visible das mareas municipais foi Jorge Fernández, exalcade de Ferrol.
Á espera de que se produza un encontro entre todas as partes que permita achegar posicións tanto sobre o proxecto político como pola figura de quen o encabezará, ningún posicionouse ata a data.
Documento político de Podemos
De momento, Podemos Galicia, a maioría de cuxas bases, cargos e direección se declara yolandista, aprobou con todo a semana pasada un documento político no que alerta contra «as dinámicas acontecidas nas últimas eleccións xerais», que o texto cualifica como «profundamente equivocadas e prexudiciais».
O documento supedita a aceptación de calquera candidatura a un proceso de primarias que a lexitime, e advirte de que «o peso de cada forza» dentro da coalición para as autonómicas «deberá decidirse mediante voto popular, do mesmo xeito que as listas electorais, desde o primeiro ao último posto, sen vetos nin exclusións».