Sanxenxo.- Juan Carlos de Borbón apareceu en Sanxenxo tras case dous anos de autodestierro en Abu Dabi tal e como é. Tan campechano. Con pantalón de pinzas, camisa branca e chaleco casual, gorra contra o sol desas que quedan igual de ben e mal aos eméritos navegantes e aos raperos noveis, e andares máis inseguros que rexios.

Ás portas do náutico de Sanxenxo esperábano unhas 250 persoas. Medio cento eran curiosos, turistas e veciños da localidade, aínda que a maioría de quen fixo garda para velo chegar eran xornalistas. «Non me facían tantas fotos desde o día da miña voda», din que chisteou o monarca con quen o recibiu no interior do exclusivo club. Así é el.

Alleo a calquera pregunta dos medios, como facéndose o sorprendido pola expectación que levantou a súa volta a España para participar nunha regata, sen ver antes á súa familia nin dar explicacións sobre os turbios asuntos cos que se lle relaciona, o ex xefe do Estado só se deixou querer por quen o aclamou ao baixar do lustroso Volvo prateado do seu amigo Pedro Campos.

«Viva España!, viva el rey», corearon entre aplausos ás portas e desde as terrazas do náutico e desde o muro do espigón do porto. Unha señora ata se atreveu cun «Viva Canarias!».

Juan Carlos, que aínda conserva esa maña que dá o sangue azul para saudar sen mover a man con elegantes rotacións de pulso, respondeulles levándose a outra ao corazón e musitando «gracias, gracias». Aos xornalistas, en cambio, que lle preguntaban a berros e desde a distancia moitas cousas, desde como se atopaba ata se pensaba pedir perdón polos seus pecados fiscais, nin mú.

O rei non tiña cara de canso, a pesar de que fixo máis de 6.000 millas nun jet privado para subirse a bordo do barco de acompañamento da embarcación na que acostuma divertirse facendo vela deportiva.

A súa idade, 84 anos, e o seu estado físico, non lle permiten patroneala como esixe unha competición de verdade, así que, tras saír do club para cubrir no Volvo todoterreo os 200 metros que separan o edificio do punto de atracada do veleiro, só puido subirse un intre en cuberta para otear o horizonte e sacarse unha foto coa tripulación.

Na sala de prensa, cortésmente habilitada para polo náutico con auga, bandexas de froita fresca e wifi pouco fiable, algúns xornalistas aínda dubidaban se o barco non sería o Fortuna, en realidade un iate de recreo a motor que se lle acabou hai anos á familia real. Fortuna en masculino e cursiva, porque as outras fortunas que ten a súa emérita maxestade parece que non foron nin serán nunca despezadas.

A chegada do rei a Sanxenxo foi moi vistosa polo despregamento de cámaras, fotógrafos e plumillas, aínda que no pobo, a verdade, todo estaba como sempre. Terrazas e praias con aforo nin sequera a medio encher, bermudas, camisetas e unha deliciosa e primaveral brisa mariñeira. O típico nun municipio tan turístico como afeito ao famoseo local e a ver de cando en vez algún serán. Os axentes de paisano con lentes de sol, pinganillo e sobaquera avultada patrullando o paseo ao bordo do mar nin sequera desentoaban.

De como pasou Juan Carlos as súas primeiras horas en España pouco máis se sabe que o que indicaron unhas mulleres que o vitoreaban e a quen o monarca se achegou para, segundo elas, mostrarlles o seu agradecemento por recibirlo con tanto entusiasmo. «Díxonos que estaba encantado de volver», aseguraron risoñas. Outra muller, que permanecía calada ao seu lado, achegouse logo ao xornalista para dicirlle o que opinaba da visita de Juan Carlos: «Pero vaia cara dura ten este home!».

O alcalde da vila, Telmo Martín, do PP, tamén insistiu en que o monarca estaba feliz pola súa volta e polo xesto «espontáneo» de quen acudiu a apoialo. E ata chanceou cunha ocorrencia para criticar a quen non pensan, como el. É dicir, os que cren que é o Juan Carlos de Borbón quen está en débeda con España e co seu fisco, e non ao revés. «Hai unha España real», dixo Martín, «e outra que é a que queren facernos ver catro políticos de nada», aseverou.

Por certo, o máis importante: segundo asegurou logo o alcalde de Sanxenxo, o rei ten previsto regresar de novo á localidade o mes que vén para participar noutra regata, a da Copa de España que se celebra a partir do 10 de xuño. Farao, se pode, co mesmo barco. O Bribón. Outra vez.

 

O certo é que o real non sempre é real, e a culpa desa aparente contradición tena a realeza que non está na realidade. E o que viron os galegos e os españois no náutico de Sanxenxo pode levar a un equívoco similar ao que debeu facer pensar a Juan Carlos de Borbón que en Galicia o animan a volver. Coma se a localidade pontevedresa e por extensión a comunidade enteira estivesen repletas de monárquicos desexosos de velo regatear.

«Máis que partidarios da monarquía, o que hai son juancarlistas», aseguraba o propietario dunha cafetería fronte á praia de Silgar, a máis concorrida do municipio e sobre a que se levantan os edificios de apartamentos que se abarrotan de turistas no verán.

«Dubido eu moito que de verdade estean informados do que fixo, porque se non, non se entenden os aplausos», engadía, tras ver o venres pola mañá por televisión a chegada do ex xefe do Estado.

En Sanxenxo  hai 17.365 empadroados pero máis de 100.000 habitantes no verán-. Goberna o PP, si, pero a división entre dereita e esquerda parece case perfecta. Nas xerais do 2019, a suma de PSOE, Unidas Podemos e Bloque Nacionalista Galego (BNG) gañou por un só voto -4.225 sufraxios- á de PP e Vox -4.224-.

«Aquí o debate entre república e monarquía gáñao a república, pero non estamos a falar diso, senón dun corrupto que fuxiu por covardía e que non volveu ata que se arquivaron as investigacións sobre el e cando soubo que contaba con alguén que ía arroupalo», asegura Sandra Fernández Agraso, portavoz municipal do BNG.

A edil nacionalista engade que na vila «hai moitos monárquicos indignados» con Juan Carlos e coas formas e o fondo da visita, que «Sanxenxo non é só a praia de Silgar» e que á maioría de habitantes do resto de parroquias, o que veña ou deixe de vir «tenlles sen coidado».

A imaxe do pobo este venres parecía confirmalo. Á hora da comida nas terrazas que rodean o náutico había máis xornalistas e regatistas que veciños e turistas. O do medio centenar de irredutibles que acirraron ao monarca foi un espectáculo para os medios, si, pero máis nada que iso.

O que si preocupa a Fernández Agraso é que Sanxenxo, grazas ao rei, ou máis ben pola súa culpa, poida sufrir certo proceso de marbellización, que o suposto recibimento glorioso ao emérito, tan presunto como os delitos polos que se investigaba e que non teñen relevancia penal porque prescribirían ou porque a súa figura era inviolable, sirva de efecto chamada e que decida repetir, como xa insinuou.

O alcalde parece encantado con esa posibilidade, e ata chegou a dicirlle ao rei este venres que Sanxenxo estaba «en débeda» con el polo atractivo comercial que supón que elixise a localidade como o seu lugar habitual de regateo e diversión náutica. «Iso non hai diñeiro no mundo que o pague», sostivo Martín.

O novo presidente da Xunta, Alfonso Rueda, tamén chegou a dicir que a visita servía para «poñer a Galicia no mapa». Pero a portavoz do BNG en Sanxenxo rexeita ese argumento e advirte de que o municipio xa había modelado a súa imaxe como destino turístico cómodo, agradable e garantía de confortable privacidade para celebrities moito antes de que Juan Carlos aparecese por aquí. «Non nos fai ningunha falta, todo o contrario», sostén.

No resto de Galicia, a pesar da enorme expectativa e cobertura mediática, a visita do emérito tampouco levantou entusiasmo, nin demasiados debates, nin supuxo ningunha rehabilitación da danada figura do monarca. O que si houbo foi unha concentración en distintos puntos de Sanxenxo, convocadas por Galiza Nova, baixo o lema «Galiza non ten rei»

A comunidade é a segunda de España coas pensións e os salarios máis baixos, con preto de 600.000 persoas vivindo baixo o mínimo da pobreza. Delas máis de 130.000 son nenos e nenas. Os sistemas públicos de sanidade, educación e coidados están practicamente desmontados tras trece anos de gobernos de Alberto Núñez Feijóo. E a taxa de paro entre os menores de 24 anos en idade de traballar supera o 27%.

Probablemente, sucede que as preocupacións cidadás están demasiado afastadas da folla de roteiro de regatas dun tipo que decidiu non pagar impostos no seu país para establecerse nun Estado autocrático que exerce a violencia machista institucional, que é capaz de gastar 97.000 euros nun voo en avión privado sen ruborizarse, e de endosar ao orzamento público os gastos do operativo necesario para garantir a seguridade dun ex xefe do Estado. Todo elopara pasar dous días de lecer nas rías baixas e que os seus amigos rían as grazas.

Que medio centenar de persoas aplaudan e vitoreen iso ten un indubidable interese informativo, pero non deixa de ser un exemplo de que o real, aínda que pareza unha contradición, poucas veces ten que ver coa realidade.