Había un rapaz en preescolar, cando aínda se chamaba así, que á hora do recreo xogaba a levantarnos as saias. Tiñamos, como moito, 5 anos. Lembro abrir a boca para soltar unha gargallada e, á vez, unha sensación desagradable no estómago. Porque iso era divertido, non? Ao noso arredor el non era o único neno que ría, así que tiña que selo. Nunca ningún adulto dixo nada, nin a min se me pasou pola cabeza contárllelo. Cando pensaba en cousas divertidas, tampouco me viña á cabeza baixarlle a el os pantalóns.

A miña máxima vitoria neste pasatempo acadeina un día que levei unha saia pantalón e, antes de que se me achegase, fun onda el e subín os bordos da tea todo o que daban diante dos seus fociños: «Ves? Hoxe non se me ve nada. Podes levantarme a saia tantas veces como queiras».

Cando, pasado o tempo, se aburriu de xogar comigo e comezou a ir xunta outras nenas, sentín que fora eu quen fixera algo malo. Case como se deixase de ser merecedora de algo.

Maya Angelou explica así en Yo sé por qué canta el pájaro enjaulado (Libros del Asteroide, 2016) como a parella de súa nai a violou con 8 anos:

Dijo «Estate quietita así, Ritie, y no te haré daño». Yo no estaba asustada: tal vez un poco recelosa, pero no asustada. Naturalmente, sabía que muchísimas personas lo «hacían» y para ello utilizaban sus «cosas» (…). El señor Freeman me atrajo hacia sí y me metió la mano entre las piernas. No me hizo daño, pero la Yaya me había metido en la cabeza este consejo: «Mantén las piernas cerradas y no dejes que nadie te vea el monedero» (…). Por último, se quedó quieto y vino lo más agradable. Me abrazó con tanta ternura, que deseé permanecer así eternamente (…) Ni por un momento sentí desagrado hacia el señor Freeman: sencillamente, no lo entendía (…) Empecé a echar de menos lo que había sentido estrechada entre los brazos del señor Freeman.

Cando as mulleres nos contamos, a nós e a outras; cando nos avisamos sobre determinados homes non é porque queiramos Linchamientos, como titularon Santiago Alba Rico, Itziar Ziga e Raque Ogando aquel artigo en El País. Volvín pensar nel este xoves, cando Elisa Mouliáa ratificou a denuncia contra Errejón por agresión sexual diante do xuíz. Ao día seguinte, acudiu a un plató na cadea onde leva traballando doce anos para falar do que lle deu a gana. O país enteiro levaba meses dicindo barbaridades dela, as súas redes sociais foron obxecto dos comentarios máis infames, pero supoño que non era unha vítima «correcta» de linchamento. Como a vítima da violación de Dani Alves, que nun principio anunciara que renunciaría á indemnización; como a vítima de La Manada, que non estaba o suficientemente triste. Mouliáa tivo que saír publicamente explicar que o que lle pagasen por esa entrevista na tele non sería para ela, senón que o doaría a unha asociación de mulleres vítimas de violencia. Por se acaso.

Pero máis alá de opinarmos dun caso particular, cales son os datos? Segundo a última Macroencuesta de Violencia contra la Mujer (do 2019, para cando unha nova?), o 57,3% das mulleres maiores de 16 anos residentes en España sufriron violencia ao longo das súas vidas por seren mulleres. Máis da metade, isto é: as nosas fillas teñen máis probabilidades de seren violentadas que do contrario. Só o 32,1% que sufriu violencia física e/ou sexual por parte dunha parella, actual ou pasada, denunciou. Fóra da parella, só o 8% das mulleres que sufriron violencia sexual denunciou. Por iso non entendo que, no canto de deitar a ollada sobre por que as mulleres non denunciamos, o fagamos en que cando conseguimos falar en ámbitos que non son as comisarías ou os xulgados, entón estamos linchando os homes.

Homes como Ismael Álvarez, acosador de Nevenka, que, máis alá de dimitir dos seus cargos públicos, tras a sentenza continuou coa súa vida normal na hostalaría e ocio nocturno de Ponferrada e mesmo nove anos despois da condena regresou á política municipal. Ou como José Diego Yllanes Vizcay, asasino de Nagore Laffage, que é psiquiatra nunha clínica privada. Ou como Plácido Domingo, que segue cos seus concertos, a pesar de que o sindicato de músicos de ópera de Estados Unidos (AGMA) concluíu nun informe que as acusacións de acoso sexual contra el eran certas, chegando o tenor a aceptar toda responsabilidade e a pedir perdón pola dor causada. Será que con eles non houbo suficiente linchamento?, pregúntome.

Eu tamén creo na reinserción, por suposto. E na democracia, na sanidade pública e nas oposicións, aínda que non sempre funcionen como deberían. E no caso da violencia contra as mulleres, moitas veces hai erros, revitimización e falta de perspectiva de xénero no sistema, pero tamén nos e nas xuíces. No citado artigo tamén se afirmaba que «más vale que distingamos el mal sexo de la violencia sexual, y el machismo de los crímenes penales». Non entendo: se as publicacións que comezan a aparecer en redes coas iniciais de homes son porque non saben foder, entón que linchamento hai?

Cando Maya Angelou por fin se atreveu a contar o que lle acontecera, o seu violador foi asasinado, seguramente polos propios tíos da nena. Angelou creu que a culpable fora a súa voz, por pronunciar o segredo en alto. Durante case cinco anos, negouse a falar.

Nós falamos. Nós cantamos. E ata que o sistema nos protexa para denunciar, sabemos tamén por que o facemos onde o facemos.