Unha muller que coñezo comenta sobre o meu corpo sempre que me ve.

―Ai, Malva! Que grande estás.

Este comentario pode dar a entender que esta señora leva sen verme desde que eu era unha nena. A última vez que me viu foi hai menos dun ano.

―Pero, Dios mío!, cada día paréceste máis a Marga.

Si que me parezo á miña nai. E encántame que mo digan. Pero ela non me mira á cara cando mo di, non. Cando máis tarde llo conto á miña nai, ela ri. Porque as dúas sabemos perfectamente a que tipo de parecido se refire.

―Que hermosa estás.

Her-mo-sa. Hermoooosa. Fai énfase en todas as sílabas, como intentando que a palabra soe máis grande. Contundente. Rotunda. Eu loito contra todos os meus demos internos para evitar poñer os ollos en branco. Para bo entendedor sobran as palabras. 

Porén, sei que estes son só os entrantes. Falta o prato principal. O primeiro paso é sempre poñerse á miña beira.

―Mira, mira!― exclama, intentando chamar a atención de calquera persoa na nosa veciñanza. Dálle igual quen―. Mira que pequena son ao seu lado!

Ela si é pequena. E finita, como di a miña nai. Non queda dúbida ningunha da súa pequenez ao meu carón.

Como muller gorda que mide case 1,80, podo atestar que esta señora non é a única á que lle gusta comparar a miña magnitude coa súa pequenez. Na miña vida atopeime cunha serie de rapazas que, a diferenza da señora á que lle parece que estou tan hermosa, comparan os nosos corpos exclusivamente na presenza de homes. Cando estamos entre rapazas, a miña estatura (e, secretamente, o meu peso), nunca son tema de comparación máis aló de un ou dous comentarios anecdóticos sen importancia. Pero despois dunha cervexa e diante dun grupiño de rapaces, comeza o show.

―¡Ay, pero mirad qué pequeñita soy al lado de Malva!― Cando ninguén lle fai caso, insiste―. ¡Fulanito! ¡Fulanito! ¡Mira lo pequeñita que parezco al lado de Malva! No, pero ¡mira!

Hai varias cousas que están pasando neste momento. Número un: a rapaza é consciente de que dentro do estándar de beleza patriarcal, a súa delgadeza e a súa pouca estatura son activos de moito valor, polo que sabe que insistir neles aumenta o seu atractivo no mercado de atención masculina. Número dous: eu estou incómoda por esta atención non solicitada sobre o meu corpo. Número tres: a ninguén parece importarlle moito. É unha situación estraña.

Cando comento esta situación, hai xente que me di que estou sendo unha esaxerada, que seguro que non o fai por iso. Esas persoas non entenden o afiada que se volve a túa percepción acerca do que realmente quere dicir a xente sobre a túa aparencia cando existes nun corpo gordo. 

―Es que no te favorece.

Tradución: nótaseche a barriga. Porque estás gorda.

―Seguro que das muy buenos abrazos.

Tradución: seguro que estás brandiña. Porque estás gorda.

―Esto te va estilizar.

Tradución: isto vai esconder o feito de que estás gorda.

―Qué cara tan bonita tienes.

Tradución: quero deixar claro que o que me parece bonito é a cara. Porque estás gorda.

―Que her-mo-sa estás…

Tradución: que gorda estás. Este non ten moito misterio e tenme fascinada que a señora mo diga tan directamente. Pregúntome se pensa que son parva perdida e non sei o que quere dicir, se non me dou conta de que as rapazas delgadas as chama «guapas», ou se no fondo quere que eu saiba o que realmente quere dicir.

Teño moita sorte. A miña sorte é que a min non me desgusta o meu corpo. Tiven os meus momentos de sentirme demasiado grande, intimidante. Tiven os meus momentos de querer un corpo pequeno, que inspirara noutras persoas o desexo de coidarme. Tanto as mulleres altas como as mulleres gordas como as mulleres altas e gordas saben que os homes son raros contigo e non saben moi ben como manexar a atracción cara a un corpo máis grande que o seu. Os grandes deben ser os homes, non as mulleres. As mulleres non ocupan espazo. Eu si. 

A miña salvación veu en dúas formas. A primeira é a miña teimosía política. Odiar o meu corpo é resultado dunha campaña de propaganda misóxina con orixes vinculadas ao supremacismo branco á que me nego a darlle espazo mental por cacholada pura. A perpetuación da gordofobia beneficia o patriarcado de moitas maneiras: economicamente, xa que a industria dietética ten un valor de miles e miles de millóns de dólares, ou a través do sometemento da muller que vive confinada na obsesión coa delgadeza. Odiar o corpo propio é un cárcere que atrapa as mulleres, en menor ou maior medida, nun ciclo de dietas e mala relación coa comida, e que nos distrae no camiño á nosa liberación.

A segunda forma, e seguramente a máis importante, na que aprendín a deixar atrás a miña gordofobia foi a existencia doutras mulleres co mesmo corpo ca min. Mulleres grandes, gordas e bonitas, moito máis interesantes que os seus corpos. Mulleres grandes e gordas que son as miñas amigas e compañeiras. Mulleres grandes e gordas das que namorei, cuxos corpos desexei sen asteriscos nin estipulacións. Éme difícil xustificar calquera odio a este corpo meu que tanto me gusta noutras persoas. Tenme máis sentido gustarme. 

Co auxe da extrema dereita, o ciclo da moda traendo de volta tendencias da era do heroine chic (vaqueiros de tiro baixo con crop-tops, saias diminutas, ventres planos como complemento) e o consumo masivo de semaglutida en forma de Ozempic ou Wegovy (medicamentos antidiabéticos que todas as túas celebridades favoritas están usando para perder peso), o culto á delgadeza volve estar de moda. Faccións particularmente tóxicas de Internet que establecen comunidade a través dos seus trastornos alimentarios collen fotos de mulleres con corpos gordos (ou mesmo de mulleres con corpos delgados, pero non delgados abondo) e úsanos de «fatspo», ou imaxes para perpetuar o terror á gordura na psique. Deixan comentarios, tamén. Queren que o saibas, por algunha razón. Etiquetan as súas compañeiras en fotos de rapazas que locen coma min. «Thinspo ✨». Inspiración para perseguir a delgadeza. Terror á gordura. Terror a ocupar espazo. Terror a non ter un corpo desexable dentro dos canons de beleza patriarcal. Terror á perda de control. Dietas. Fatspo. Thinspo. Fame. Obsesión coa comida. Obsesión coa imaxe. Obsesión con non parecerse a min. 

Ás veces é difícil non ver estas mulleres como o meu inimigo político. Pero non o son. Por moito que usen o meu corpo ou corpos coma o meu como a moral da fábula. Esa guerra tan violenta cun corpo propio non sempre deixa espazo para a empatía cos corpos alleos.

E despois temos, claro, o normalizado que está o de obsesionarse coa comida. É unha parte tan integrada no día a día de todes, particularmente daquelas persoas que son (ou foron) socializadas como mulleres, que, se dis algo, a rara es ti. Sei de mulleres que levan a dieta desde antes de que eu nacera. Dietas restritivas, insípidas, un castigo por esos kilitos de más. Mulleres cun peso que sobe e baixa dramaticamente cada poucos meses. Mulleres que se senten culpables despois de comer, que comen ás agachadas. «Ui, isto imos ter que baixalo máis tarde!», di unha amiga cando vos sentades a comer. Para o pecado do desfrute da comida hai que arrepentirse, cargar coa culpa nos ombreiros e rezarlle ao Deus do polo á prancha coas verduriñas ao vapor. Aínda lembro a primeira vez que, comendo un xeado, unha persoa me dixo: «Xa sabes, Malva… Un segundo en la boca, toda la vida en las caderas». Tiña nove anos. «Este ano vou empezar xa a operación bikini», escóitolle a unha compañeira de clase de sexto de primaria ao comezar o segundo trimestre. «Non hai nada que saiba mellor que a sensación de estar delgada», escribe unha compañeira en Tuenti, cunha foto dunha moi nova e moi fraca Kate Moss. 

Esta obsesión coa delgadeza non é unha obsesión coa saúde. A cirurxía bariátrica pode causar úlceras, hernias, pedras no ril, malnutrición, entre moitas outras complicacións. Ozempic e Wegovy poden crear problemas de páncreas a longo prazo. A anorexia nerviosa é a enfermidade mental máis letal de todas. Pero xa mo dixera Nora na cafetería da universidade aquela vez que me mostrou unha imaxe do seu corpo con 17 anos, cando a súa anorexia case a consumira por completo: «Cando comecei a perder peso, todo o mundo me dicía que se alegraban moito de que por fin  comezara a tomar a miña saúde en serio. O meu pai subiu unha foto mostrando o meu antes e o despois. Todo o mundo pensaba que por estar máis delgada estaba máis sa. E eu non estaba comendo». Os seus ollos estaban vidrosos. «Todo o mundo estaba aplaudindo a miña enfermidade. Así que eu non podía parar».

Se o culto á delgadeza estivese relacionado coa saúde, os meus amigos delgados da universidade que alardeaban de alimentarse case exclusivamente a base de pizzas conxeladas, Coca-Cola e patacas de bolsa, recibirían os mesmos comentarios que recibo eu por poñerlle azucre ao café. Se o culto á delgadeza estivese relacionado coa saúde, cando as modelos de Victoria Secret comen algodón para manter un corpo imposiblemente delgado, a reacción sería de horror e indignación. E, segundo Nora, se o culto á delgadeza estivese relacionado coa saúde, «alguén se decataría de que perder tanto peso tan rápido non era nin normal nin bo para min».

Algunhas imos estar gordas para sempre. Teño hipotiroidismo, moi pouca présa por facer da estética do meu corpo unha prioridade, e a inmensa sorte de ter un cerebro que non parece ter predisposición para trastornos alimentarios. Pero é que non sei como comunicarlle ao mundo que pare de insistir. Non quero ser delgada, e estou farta de estar rodeada de xente tomándose a liberdade de facer un espectáculo demostrando que o seu corpo non se parece ao meu. 

Consuelo, a veciña da miña avoa, dicíalle á miña nai nada vez que a vía, con alegría e reverencia: «Margha, que ghorda estás!». Para Consuelo, «gorda» significaba «guapa». Unha vez tamén me dixo «muller casada, muller escarallada, oíches?». Era unha muller particular.

Cando a señora esa me chama «hermosa», ela quere dicir «gorda», que é unha inxuria camuflada. Cando Consuelo chamaba a miña nai «gorda», ela quería dicir «guapa», que é un dos máis altos cumpridos.

E, mira, estou gorda. Gorda quere dicir «gorda». Que non é para tanto.

 

[A imaxe da cabeceira correspóndese cun mural en La Laguna, Tenerife. A foto é de Duncan Cumming]