As vítimas expresan a verdade da guerra. Ocupan o centro de todo relato antibelicista porque evidencian a derrota que conleva calquera conflito armado. Constatan o fracaso incontestable de todas as violencias. 

As vítimas invalidan a noción de vitoria, ao amosalas como froito da loucura que considera a outros seres humanos obxectivos bélicos ou «efectos colaterais». Tanto dá. O asasinato en masa dos gazatíes borrou a diferenza entre ambos conceptos. 

A poboación civil palestina, no seu conxunto, está a ser masacrada como resposta aos ataques terroristas do 7 de outubro. A desproporción é tal que, máis aló dun escarmento, Israel está a deixar claro que aplicará a Lei do Talión con desmesura, saña e impunidade. Limitarnos a enumerar os «mortos» é (como o sería no caso do terrorismo islamista) facer propaganda, publicitar unha ameaza criminal. 

A morte dun só neno bastaría para parar este masacre. Se se lle pon nome, familia e biografía, supón unha traxedia de idéntico peso que os miles (calquera cifra é unha conxectura ou un infundio, ambos á baixa) de menores, de civís masacrados ata o de agora. 

Non abonda con enumerar as vítimas. Hai que contalas noutro sentido. Non importa o seu número tanto como os seus proxectos de vida, persoais e colectivos. Importa o que aquela nena era e facía antes de ser mutilada. Importan as esperanzas que a alentaban mentres respiraba, sempre baixo un ceo de chumbo. 

Un gazatí de 17 anos puido sufrir uns oito bombardeos: en 2006, 2007-08, 2012, 2014, 2019, 2021, 2022 e 20232. Creceu preso, sen poder saír dunha cela de 365 kms cadrados. E viviu estigmatizado por un réxime de apartheid que recorta os dereitos do 20% da poboación pola súa relixión ou etnia. Agora, nin sequera lle recoñece o dereito á vida. 

Pero as nenas palestinas que nos mostran mortas ou agonizantes non renunciaron nunca, nin un só día, á súa liberación. Lanzaron pedras aos seus carceleiros. Soñaron entre reixas. Cantaron, xogaron e amaron nun campo de refuxiados, que terminou sendo uha cela ateigada. 

Quen considere que o parágrafo anterior xustifica o terrorismo contra Israel ou que apoia a Hamás non recoñece a condición humana deses nenos. As historias persoais, enmarcadas nun futuro colectivo, confiren entidade a estas vidas cernadas tan pronto e de forma tan obscena, con semellante exhibicionismo de crueldade e hipocrisía. 

Os estudos sinalan unha cobertura mediática desigual das vítimas do conflito entre Palestina e Israel. Por exemplo, entre xaneiro de 2021 e agosto de 2022, o 90% das vítimas israelís contaron con noticias que explicaban o caso, fronte ao 74% dos mortos palestinos que aparecían nos diarios. Fóra do período bélico, os mortos israelís aparecen máis do dobre (87,5%) que os palestinos (46,73%). Son datos de máis de mil pezas informativas de doce medios españois e cataláns. 

Para sentir os mortos que recontamos como propios é preciso enmarcalos na diáspora e nos crimes de lesa humanidade perpetrados, incesante e repetidamente, contra o pobo palestino. O mero reconto de cadáveres e feridos apenas deixa clara a potencia criminal da represalia. Certifica unha vinganza a gran escala e impune, que se esgrime como ameaza futura. 

A pseudoinformación bélica actual aplica unha contabilidade inhumanitaria, no sentido de inhumar (enterrar). O alude cotiá de números ensanguentados normaliza as cifras dos ata o de agora asasinados. Borra a súa identidade, sepúltaos no esquecemento e anuncia que outros moitos morrerán. Desde o inicio avisaron que a carnicería vai para longo. E non paran de repetilo. 

Non importa tanto o número de mortes como o relato dunhas vidas insumisas, inasequibles á diáspora e ao peche, ao desterro e á derrota. Os xornalistas palestinos quedaron como únicas testemuñas para contar estas historias, pero é fácil marcalos como propagandistas de Hamas. En consecuencia, elimínaselles. En só dous meses morreron o mesmo número (63) de xornalistas que en 20 anos de Vietnam (1955/75): 59 deles eran árabes e catro; israelís, tres.

Israel impide entrar aos reporteiros occidentais porque, seguro, algún caería baixo o alude de bombas. E, entón, esa morte, a dun só reporteiro norteamericano, espertaría a indignación e a presión da opinión pública norteamericana sobre Joe Biden. Esta é a única panca para que EE.UU., en ano electoral, pare a masacre deixando de sufragala e avalala diplomáticamente. Se o seu representante na ONU segue alzando o brazo (un xesto de memoria histórica sinistra) para vetar o cesamento do fogo inmediato é porque se considera este exterminio xustificado. Como é posible? 

Personificamos o sufrimento de Palestina nas mulleres e nos nenos. Pero son tan vítimas como os seus maridos e mozos, os seus pais e avós. Centramos o cómputo do terror en nais e fillos. E a súa visibilidade é comprensible. Simbolizan, como ninguén, a atrocidade á que asistimos. Pero hai unha razón adicional. Non se lles presupón terroristas, como ocorre con calquera home adulto que aínda sobreviva en Gaza. Ou seica pensamos que todo palestino, independentemente da súa idade e xénero, colabora coa yihad? Só así se explica que asistamos impasibles a esta ignominia. 

A guerra antiterrorista (lembremos, «eterna») que se desatou o 11-S impuxo o relato hexemónico que pretendían os dous fundamentalismos en loita: o islamista e o neoconservador que acabaron impoñéndose e extremándose. Hamás, por unha banda; o integrismo xudaico e o supremacismo sionista, por outra; converteron a toda a poboación civil, a de Palestina e a de Israel, en efectivos e obxectivos militares. 

Asistimos a un terrorismo de estado, despregado a gran escala, que combate a un pobo sen estado. E que, na súa totalidade, considérase terrorista; incluídos os neonatos e os non concibidos. A pseudoinformación (esta propaganda bélica baseada en números) define a todos os e as gazatíes como presuntos e potenciais terroristas. Só así se entende que non deteñamos esta matanza. 

As pantallas din que quen morre a diario son membros ou escudos de Hamás. De seguir vivos atentarán, hoxe ou mañá, contra Israel ou aquí mesmo. Son terroristas ou os parirán. E as súas nais, non contentas, alimentaranos, coidarán e sandarán para envialos á yihad. Coidado, que este é tamén o relato de Hamás; pero sermoneado en positivo, coa retórica do martirologio. Atención, que ningunha guerra é santa, porque os discursos belicistas realimentan ao demo. 

Ese é o subtexto fronte ao que previrse, a narrativa soterrada que sostén esta atrocidade de cómputos necrológicos, ilustrados con imaxes intolerables. O resultado é a completa deshumanización dunhas vítimas que se perciben non só alleas, senón inimigos a abater. A criminalización acompáñase de empatía coas vítimas que se consideran propias; é dicir, apropiadas. 

A condena dos máis de mil asasinatos e secuestros perpetrados polas Brigadas Ezzedin Ao-Qasam en outubro é requisito obrigatorio para escribir sobre este asunto. Fai falta tachalos de «intolerables», «inxustificables», «repulsivos»… etc? Porque claramente o son. Pero presentándoos así, como premisa obrigada, sen contexto nin matices (porque se confunden con xudicializacións) os propagandistas desta atrocidade sitúannos no kibutz, na colonia ou o asentamento ilegal…  

Sufrimos, pois, o conflito na pel dos rapaces e rapazas que facían unha rave na que ben poderían participar os nosos fillos. Así, antes de empezar a falar, sinalamos ao inimigo e escollemos bando. Por iso toleramos, entre outras moitas cousas, a compra de armas e de tecnoloxía de espionaxe (ensaiadas, ademais, en Gaza e Cisxordania) a Israel. 

Todo relato pode resumirse nunha caricatura. Permite condensalo de golpe. E a ironía é unha coartada para desvelar o implícito e dicir o innombrable. Ocorreu cunha imaxe do Washington Post, que o pasado 6 de novembro representaba a un líder de Hamás atado a nenos, un bebé e unha muller con hijab. O título precisaba que, en lugar de explosivos, o terrorista cinguíase un cinto de «escudos humanos». 

A posterior retirada da caricatura  alcanza o nivel máximo de cinismo e hipocrisía. Revela que Occidente nin sequera pode recoñecer, mirar de fronte, a perversión dos seus valores máis básicos. Xeramos unha representación do mundo árabe e islámico tan obscena que resulta intolerable facela explícita. Resulta insoportable, mesmo para quen así xustifican unha limpeza étnica. 

A degradación da representación das vítimas palestinas demóstrase revisitando unha imaxe que no seu tempo resultou horrible. En 1974, Kim Phuc, unha nena asiática de nove anos foi fotografada mentres escapaba espida do napalm, chorando de dor porque lle queimaba as costas. Cantas imaxes así, ou máis dramáticas, vimos xa? 

A foto de Kim Phuc convocou as protestas contra a guerra de Vietnam. Foi unha icona do pacifismo e o antimilitarismo do século xx. Entón, apenas facían falta máis imaxes que aquela para denunciar outros moitos corpos abrasados en tantos outros lugares. Denunciaba un ardor guerreiro que entón se tachaba de imperialista, colonialista e racista. Así, sen andrómenas. 

Por que non se aplican estes cualificativos agora? Como se pode falar de «lexítima defensa» ou, mesmo, dunha «guerra» fronte semellante desproporción de recursos e de vítimas? Por que un menor gazatí asasinado provoca apenas impotencia e indiferenza? Deica pouco, virán o cansazo e as miradas esquivas. A historia das Kim Phuc palestinas está a ser sepulta nun suma e segue inacabable, nun reconto macabro de vítimas sen fin. 

Pasados os anos, Kim Phuc exerce de embaixadora da UNESCO. Cabería soñar con que os seus trasuntos en Gaza liderasen unha ONU con capacidade de impoñer, como mínimo, o cesamento do fogo e a entrada masiva de asistencia humanitaria. Xa! Pero témome que a saturación de imaxes cruentas é tal que os mortos palestinos só lograrían visibilidade se antes fixesen de tiktokers e promocionasen algunha marca de roupa de roupa, posiblemente de camuflaxe. 

Lémbrolles que Facebook censurou en 2016 a imaxe de Kim Phuc por considerala pornografía para pederastas. Como o oen. O algoritmo detectou o rostro dunha nena e unha superficie de pel espida inadmisible. Bastou con iso para borrar a súa imaxe dunha mensaxe. E sabémolo porque era dun xornal e así o denunciou a primeira ministra de Noruega. 

As plataformas dixitais (por extensión, todos os medios) banalizaron a denuncia política por sobresaturación. E a invisibilizan por razóns comerciais. Chegaron a confundir o pacifismo co porno. E poucas marcas escollerían a Nacho Vidal como representante. 

Pero a verdadeira pornografía, a Lei do Talón hardcore, a cultura da violación en masa son representadas pola viñeta do Washington Post: un palestino calquera, un terrorista. A súa familia, escudos humanos. Estes rumbos son tan desapiadados e desalmados que se aplican pero non poden mostrarse. Sostéñense hipocritamente, porque non se recoñecen como propios. Censúranse con cinismo, despois de publicalos. Está a ocorrer e estámolo vendo, que dicía a CNN nos precedentes deste espectáculo. Insisto, sen piedade nin alma.