A Coruña.- Os cinco acusados do asasinato homófobo de Samuel Luiz, cuxo caso se xulga na Audiencia Provincial da Coruña desde o pasado mércores, negan ser os autores da horrible morte do mozo. Fixérano xa durante a instrución do sumario, insinuando a responsabilidade dos demais, exculpando a súa propia e/o acusándose mutuamente de mentir. Ningún admite matar a Samuel, e todos xuran dicir a verdade. Pero  sucede ás veces que canta máis xente se propón distorsionar a verdade, máis fácil resulta intuír quen son os que queren facelo.

Así, as primeiras declaracións ante o xurado de dous dos presuntos asasinos durante a segunda xornada da vista oral o pasado xoves empezaron a revelar rechamantes contradicións entre os cinco relatos, todos diferentes entre si. Tamén co que se observa nas gravacións e imaxes do pub, onde varios deles estaban de festa aquela madrugada do 3 de xullo de 2021, das cámaras de tráfico do paseo marítimo onde Samuel foi linchado nunha verdadeira cacería humana, como a definiu a fiscal, e dos comercios contiguos ao lugar dos feitos.

Os primeiros en declarar foron Alejandro Míguez, de 29 anos, e Catherine Silva, de 22, que contaban con 25 e 19, respectivamente, cando ocorreu o crime, do que se declararon inocentes. Tiñan dereito a testificar ao final do xuízo unha vez coñecidas todas as probas, testemuños e peritaxes que se van practicar; é dicir, sabendo cales os incriminan e en que sentido. Pero preferiron facelo antes. En certo xeito é unha forma de dicirlle ao xurado que non teñen nada que ocultar. Ademais, renunciaron ao seu dereito a non declarar e prestáronse a contestar a todas as preguntas de todas as acusacións e de todas as defensas.

Os únicos que están en liberdade

Alejandro, Álex para os seus amigos, e Catherine, Katy para os seus, son os únicos que están en liberdade: chegan e marchan do xuízo polo seu propio pé e como un máis entre o resto de testemuñas, avogados, xornalistas, público e familiares das vítimas. Pola contra, Diego Montaña (29 anos), Kaio Amaral Silva (22) e Alejandro Freire, a quen chaman Yumba (24), están en prisión provisional desde 2021. A súa imaxe entrando e saíndo da sala de vistas, esposados e escoltados permanentemente por axentes de policía, é moi diferente á que eles poden permitirse.

O primeiro en falar foi Alejandro, que se definiu como unha persoa dialogante e pacífica que odia a violencia. A preguntas da fiscal, explicou que a noite en que morreu Samuel escoitou un balbordo a uns metros do pub Andén, xunto á praia de Riazor, onde pasaran varias horas bebendo nun reservado con varios amigos e coñecidos, entre eles Diego e Katy, que por entón eran noivos. Cando se aproximou, viu o primeiro pegándolle puñadas a outra persoa, e logo a Yumba estrangulándoo por detrás co brazo. Achegouse para tentar frealos pero alguén se interpuxo e impediullo.

«Non fagas nada, é cousa de Diego», díxolle Katy. Logo, continuou, quedou «paralizado» fronte ao tumulto de xente que perseguía a Samuel mentres tentaba escapar. Entre eles recoñeceu de novo a Diego e a Yumba, así como os outros dous menores que xa foron condenados pola súa participación no suceso. Tamén a tres persoas negras —non dúas, como aseguran o resto de testemuñas— que tentaban protexer e levar a vítima. Un centenar de metros máis aló, viu como lle daban caza a Samuel e  como volvían a pegarlle puñadas e patealo ata que acabou caendo sobre o asfalto.

Identificacións nos vídeos

Esa é a primeira parte do relato de Míguez, que a fiscal foi arrincándolle pausadamente, como quen extrae unha cortiza enquistada nunha botella anella, preguntándolle por cada detalle e, sobre todo, por se podía identificar polo rostro, a roupa ou o aspecto ás persoas que aparecían nos vídeos e fotogramas da gravación do linchamento que foi mostrándolle durante case dúas horas. En case a metade das ocasións nas que a fiscal lle preguntou se quen aparecía eran el e outras persoas, Míguez dixo non recoñecerse nin recoñecelas, escudándose na mala calidade das imaxes.

Alejandro Míguez recoñeceu mentir á policía na primeira versión que deu sobre a morte de Samuel

Aí empezan as primeiras contradicións. Porque Katy, que declarou despois del, si lles puxo nome a case todas sen problemas e ao instante. Alejandro tampouco soubo explicar por que, se é verdade que aborrece a violencia, nin sequera chamou a unha ambulancia ou á policía cando viu a Samuel ferido de morte e tirado na rúa sen axuda despois de recibir a brutal malleira na que dixo non participar, pero si observar. Tampouco acertou a concretar por que mentira á policía na súa primeira versión, que recoñeceu cambiar logo no xulgado: «Estaba asustado», limitouse a dicir.

A tese das acusacións é que foi precisamente o medo por ter matado a Samuel o que levou a Míguez e a outros acusados a acudir ao hospital onde este foi ingresado agonizando e onde morreu pouco despois. El asegura que o fixo porque lle advertían de que outra amiga estaba alí, esa mesma noite, por un coma etílico. Pero non soubo explicar por que tras regresar á súa casa desde o centro médico, volveu saír para reunirse co resto dos presuntos asasinos nun parque onde, segundo a acusación, quedaran por Whatsapp para «cadrar versións» sobre a morte de Samuel.

Mensaxes no grupo de Whatsapp

A policía sábeo polas mensaxes no grupo polo que se comunicaba a cuadrilla tras analizar a información do teléfono de Diego, o primeiro detido e noivo de Katy. Pero non estaban no terminal de Míguez, que o cambiou días antes de que os investigadores llo interviñesen. Tamén estaba baleiro o seu rexistro de chamadas e a mensaxería instantánea deses días, así como a app de Instagram. El xustificouse dicindo que o que tiña o día dos feitos caéralle pouco despois e quedara inutilizado, e que descoñece por que esas mensaxes, rexistros e aplicacións xa non constan no móbil novo co que o substituíu. A fiscal lembroulle que a policía tamén ten constancia de que esa mesma madrugada e tras a malleira, o seu aparello recibiu e enviou numerosas chamadas desde e cara aos do resto de implicados.

Durante o seu testemuño, Katy incorreu nunha contradición parecida. Recoñeceu que foi ao parque con Diego tras a agresión, pero negou que fose para cadrar versións e coartadas. Ela nega ter borrado do seu dispositivo as mensaxes desa noite, pero a policía asegura que si foron eliminados. Katy mesmo declarou que nin sequera tiña constancia de que estaba no mesmo grupo de Whatsapp co seu noivo e os seus amigos, aínda que non soubo que responder cando a fiscal lle preguntou cal era o seu número de teléfono, para lembrarlle acto seguido que é o mesmo que aparece asignado ao usuario Morena rexistrado nese chat. A mesma madrugada en que morreu Samuel, Yumba enviáralles ao grupo esta mensaxe para convocalos á reunión: «Estades a queimarme todos, xa estades a tardar en vir ao parque Europa».

Katy é morena, mide un 1,56 e pesa 50 quilos, segundo desvelou ela mesma no xuízo a preguntas do seu avogado, que pretende demostrar a imposibilidade de que alguén da súa estatura e tamaño puidera participar no salvaxe linchamento de Samuel e, por tanto, cometer o delito que lle imputan de asasinato con asañamento e aleivosía agravado por discriminación por orientación sexual.

«É unha nena»

O mércores, na presentación do seu informe inicial, o seu defensor utilizara varias veces a expresión «é unha nena» para referirse a ela. O xoves, Katy insistiu en que os seus mellores amigos e amigas son transexuais e que non ten nada en contra da homosexualidade. A estratexia do seu defensa tamén tenta que o xurado descarte o móbil homófobo do crime. Katy mesmo subliñou que se enfadaría moito se o seu noivo chamase a alguén maricón pretendendo insultalo. «Diego chamáballe maricón a todo o mundo», chegou a dicir.

Eses argumentos lembran aos dos machistas que pretenden non selo porque teñen nai e irmás, ou aos que buscan normalizar as agresións verbais racistas, sexistas ou homófobas presumindo máis boa fe nos agresores canto estes máis as empregan. Pero á marxe desas consideracións, o certo é que Katy si ten rostro de nena. Claro que unha nena, polo que ela mesma detallou sobre o que pasou a noite en que morreu Samuel, e pola forma en que o expresou, que parece habituada á violencia física e moral nas súas relacións persoais.

Katy recoñeceu que agarrara e empuxara a Lina, a amiga de Samuel que tentaba socorrelo da primeira agresi{n de Diego. E aínda que dixo que foi para apartar ela mesma o seu noivo, nono soubo explicar por que lle dixo ao momento a Alejandro Míguez que non se metese na pelexa porque era «cousa de Diego». Xusto despois, sinalou, daríalle unhas labazadas a este por iniciar a liorta. Cando todo terminou, con Samuel case morto e mentres camiñaba co seu noivo cara ao parque onde se reuniu cos outros acusados, Katy admitiu terse encarado con dúas mozas e un mozo que pasaron ao seu lado e a quen oíu dicir: «Cala, puta!» nunha conversación entre eles. Segundos despois, volveu pegarlle a Diego, o que provocou que o trío co que se cruzou pensase que era este quen lle pegaba a ela. «Deberon crer que era unha cousa de violencia de xénero, pero  díxenlles que fora eu».

Na vista do xoves estaba prevista a declaración dos dous mozos de Senegal que trataron de auxiliar a Samuel e as de dous amigos da vítima, pero as de Katy e Alejandro ocuparon toda a xornada e as anteriores foron adiadas a este venres e ao próximo luns. As de Diego, Kaio e Yuma serán ao final do procedemento, ben entrado o mes de novembro. Quedan máis de 80 persoas por declarar, e o xuízo aventúrase longo e complexo. O tempo que leve extraer calquera mentira, por inocente que pareza, do único relato verdadeiro sobre a morte de Samuel.