A nostalxia e a xeración Xabarín

Xeración Xabarín. Así é como nos chamamos realmente os millennials en Galicia. A pegada que deixou este programa infantil no imaxinario colectivo das rapazas e rapaces galegos nados entre mediados dos 80 e mediados dos 90 foi tal que serve, indubidablemente, como referente xeracional para todas nós. Pero como foi posible este impacto sociolóxico e cultural, que resiste o paso do tempo de xeito envexable? Nas vindeiras liñas procuraremos comprender as dimensións do fenómeno Xabarín mediante un percorrido pola súa historia mentres atendemos as súas implicacións no noso presente.

O primeiro a ter en conta é que o programa xorde nun contexto político moi determinado, na grella dunha canle de televisión que nace a golpe de decreto durante a conformación do goberno autonómico para ofrecerlles un servizo moi concreto aos galegos: a dispoñibilidade duns medios de comunicación na súa lingua. Estas obrigas políticas materialízanse, principalmente, no Estatuto de Autonomía (1981), na Lei de Normalización Lingüística (1983) e na Lei de Creación da Compañía de Radio-Televisión de Galicia (1984). En resumidas contas, o Estatuto establecía como competencia da comunidade autónoma a creación e mantemento da súa propia televisión e radio; a Lei de Normalización Lingüística sinalaba que o galego habería ser o idioma principal dos medios de comunicación que dependesen da Xunta, á vez que esixía a esta fomentar a produción, a dobraxe… de audiovisual en galego; e a Lei de Creación da CRTVG recollía pola súa parte todos os preceptos marcados nos anteriores, atribuíndolle a este organismo a misión de promocionar a lingua galega entre todos os públicos.

 

Esta é unha realidade común e parella á propia conformación do Estado das autonomías. De feito, non é casualidade que os primeiros entes autonómicos de radiotelevisión que aparezan sexan os das coñecidas como nacionalidades históricas, que foron as primeiras en aprobar os seus respectivos estatutos de autonomía durante a Transición: a EITB vasca (1982), a CCMA catalá (1983) e a CRTVG galega (1984). Máis adiante, entre 1988 e 1989, aparecerán o resto de organismos autonómicos de radiotelevisión pública que, xunto cos xa mencionados, conformarán en abril de 1989 a Federación de Organismos de Radio e Televisión Autonómicos (FORTA): a RTVV valenciana (1988), a RTVA andaluza (1989) e a RPRTVM madrileña (1989). Co paso dos anos, iránselle sumando novas entidades.

A TVG comeza a emitir o 24 de xullo de 1984, aínda que non terá programación regular ata meses despois. Teremos que agardar dez anos, ata abril de 1994, para poder ver e escoitar por vez primeira ao que se convertería no porco bravo máis coñecido da televisión. Ata entón, estes primeiros momentos caracterízanse por ser anos de experimentación na Galega. Aínda que sempre houbo un pequeno espazo da grella televisiva reservado para os máis cativos, o certo é que a súa emisión era pouco estable, cuns horarios que variaban case a diario. Por exemplo, á altura de 1985, destinábase unha media hora para a programación infantil, normalmente arredor das oito da tarde.

No relativo ao produto, a programación infantil consistía basicamente en debuxos animados, que neste momento eran sinónimo de anime (aínda que non fosen chamados así). A través da FORTA, as canles autonómicas mercaban as series en conxunto, xa que esta era a única forma de poder ser competentes no mercado. Buscaban series económicas, pero ademais dinámicas e con infinidade de capítulos para lograr colleitar unha audiencia fiel: o anime xaponés resultaría ser a fórmula perfecta. A oferta completaríase, entre outros, con debuxos animados de produción norteamericana e británica: Cartoon Network (Vaca e Polo, Mandril e Donicela, A Máscara), Nickelodeon (Gatocán), BBC (Teletubbies), etc.

Cabe mencionar aquí tamén Os Vixiantes do Camiño, a única serie de produción galega que emitiu o Xabarín Club, xa moi a finais dos 90, e que relataba as aventuras arredor do Camiño de Santiago vividas pola manda de porcos que conducía o Xabarín. Tratouse dunha arriscada aposta dentro dun mercado moi competitivo, cuxos altos custos de produción impediron que a serie durase máis dunha tempada de trece episodios e unha longametraxe. As series de produción nacional, a excepción das exitosas Les Tres Bessones de TV3, pouco espazo tiñan para competir contra o anime nipón.

Pero non nos adiantemos. Situámonos en 1994. Tiñan os debuxos, pero o que faltaba era un espazo estable que os aglutinase a todos. Un programa contedor para darlles forma. Neste aspecto, a televisión infantil estadounidense volveu ser un exemplo. En concreto, comentaba Suso Iglesias nunha entrevista que lle fixen hai anos, cando idearan o Xabarín Club fixáranse no proxecto de Cartoon Network, canle que se comezara a emitir nos Estados Unidos en 1992. Neste país estábase a producir un importante revival dos programas infantís, non só xa polo nacemento de novas canles e programas, senón tamén polo retorno á pantalla do Mickey Mouse Club, espazo que se levaba emitindo de forma intermitente dende 1955 e que a principios dos 90 modernízase, contando na súa equipa con algunhas das que se converterían en grandes estrelas do pop nos 2000 como Christina Aguilera, Britney Spears ou Justin Timberlake.

Esta fórmula de programa club para o público infantil e xuvenil foi empregada por diferentes canles no Estado español. Primeiro, por TVE e o seu Club Disney, que chegou en 1990 para substituír a La Bola de Cristal (que deixara de se emitir dous anos antes). Ao pouco, proxectos parecidos aparecerían noutras canles: Club Súper 3 (TV3, 1991), Xabarín Club (TVG, 1994), Club Superbat (ETB, 1995), Club Megatrix (Antena 3, 1995), Cyberclub (Telemadrid, 1997), TPH Club (TVE, 1999)… Semellantes todos eles na forma, había un que destacaba: mentres que a meirande parte de presentadores destes programas eran persoas de carne e óso, o caso da TVG é diferente, pois os protagonistas do «clube da Galega» eran, como xa adiantamos antes, unha banda de cochos (Clodio, Tareixa, Uxía, Xonxa e Carolo) liderados por un porco bravo, o Xabarín. O irreverente desta concepción do programa sería adaptada pola ETB cando substituíu o Club Superbat polo Betizu Kluba no 2001: «betizu», en éuscaro, fai referencia a un tipo de vaca loira, semisalvaxe e autóctona de toda Euskal Herria, a cal pasaría a ser a mascota do programa, aínda que manterían a actores para presentar o espazo.

Un dos maiores acertos do Xabarín, e elemento definidor por excelencia da autodenominada xeración Xabarín, foi a importancia da súa parte de club. Os beneficios por afiliarse serían: obter no correo un carné de socio, que a foto do carné aparecese no programa o día do aniversario, recibir todos os anos unha postal de felicitación tamén por mor do aniversario, e poder participar en diferentes sorteos mediante o envío a San Marcos de tarxetas que se podían adquirir nos estancos. Polas súas características (o club non era un espazo físico de socialización), a experiencia deste club habería ser a priori individual, de mera interrelación dos rapaces coa pantalla. Porén, mediante este feedback entre o programa e os nenos, o sentimento de pertenza que forneceu o Xabarín logrou superar as barreiras da pantalla para convertelo nunha vivencia colectiva, cada vez máis intensa segundo foron pasando os anos (ata chegar ao punto de que a iniciativa de formar parte do club non viña dos propios rapaces senón de seus pais, que chegaban a facer socios a fillos de escasos meses).

Non hai cifras exactas do número de socios que chegou a formar parte do Xabarín nos seus anos de maior éxito, e dende a TVG tampouco quixeron facilitar datos de ningún tipo para este artigo pese a intentar contactar con eles en repetidas ocasións. Sexa como for, o certo é que O Vello Almorth xa vaticinou en «Socio, busco un socio» o que sería a realidade do programa: La Voz de Galicia aseguraba en 2001 que estaban afiliados máis de 130 mil rapaces no club, habendo alomenos un socio en cada concello galego. Pero a audiencia do programa ía máis alá do número de socios, así como a súa implicación sociolóxica actual. É dicir, incluso aqueles que non estaban afiliados ao club sentían (e senten, coa natural magnificación do recordo) o Xabarín como algo moi propio e fundamental nunha parte concreta das súas vidas que se tende a vivir con particular nostalxia: a infancia, dulcificada na memoria co sabor do bocadillo de Nocilla das merendas diante do televisor.

Mais o éxito do Xabarín non só radicou na eficaz fórmula do formato programa-club. Tamén foron cruciais as series que o enchían de contido e que ademais contaban cunha carismática dobraxe ao galego. Algunhas destas convertéronse en auténticas iconas xeracionais no só en Galicia, sendo o seu recoñecemento tamén internacional. Isto lévanos por suposto a falar do universo Toriyama. A súa ópera prima, O Doutor Slump e Arale, que se comezou a emitir en 1986 na TVG (aínda que volveu anos despois á pantalla xa dentro do espazo do Xabarín), estableceuse en pouco tempo como serie de culto entre os máis vellos dentro da xeración Xabarín. Como curiosidade, segundo as páxinas do Instituto Nacional de Estadística e o Instituto Galego de Estatística, a partir dos anos 2000 comézase a poñer «Arale» como nome de nena, concentrándose o maior número delas na Coruña e, sobre todo, Lugo (seguida de Barcelona e Guipúscoa, comprensible en tanto que TV3 e ETB tamén emitiron o anime).

Pero a serie de debuxos que sería sen lugar a dúbidas un auténtico fenómeno de masas e buque insignia por antonomasia do programa sería As Bólas Máxicas. Falar da importancia cultural do Xabarín Club sen atender ao que significaron para os rapaces galegos as aventuras de Son Goku non tería sentido. A primeira canle de todo o territorio estatal que emitiu o anime foi a TVG, o 8 de febreiro de 1990; poucas semanas despois televisaríase xa tamén na ETB e na TV3. Dragon Ball, ao igual que Arale, foi orixinalmente emitida antes do nacemento do Xabarín Club en 1994, pero pronto pasaría a ser a súa serie estrela, ata o punto de que é a única desta etapa dourada que se segue reemitindo dende a primeira tempada no Xabarín actual na TVG2.

Cando se mercaron os dereitos d’As Bólas Máxicas á televisión francesa, sabíase que a serie sería como a galiña dos ovos de ouro. Con todo, o macrofenómeno fan que provocou acabou superando todas as expectativas dos produtores da TVG. Ao pouco da súa estrea, As Bólas Máxicas estaba presente en todos os patios das escola; pero o seu público resultou non estar formado soamente polos máis pequenos: adolescentes, universitarios e incluso pais conformaban a súa fiel audiencia. Concursos de debuxos das personaxes da serie, competicións para ver quen imitaba mellor o «onda vital» de Son Goku, grupos de rapaces nas portas dos estudios de dobraxe para conseguir autógrafos dos actores de voz da serie… Ningunha serie do Xabarín tería o mesmo éxito. Doraemon e, sobre todo, Shin Chan conseguiron unha notoriedade de magnitudes semellantes, pero se algo fai a Dragon Ball é a entrega ininterrompida da súa comunidade fan (que se coñecen a si mesmos como «galegokus») co paso dos anos. De exemplo poden servir as cinco páxinas e grupos máis populares e activos de Facebook sobre As Bólas Máxicas, que acumulan máis de 22 mil seguidores. Destes, case 9 mil proceden da suma do grupo e da páxina Por un Dragon Ball Super coa dobraxe orixinal de Dragon Ball Z na TVG. Resulta interesante facer un breve paréntese para explicar mellor este último caso, xa que é representativo da profunda pegada que deixou nunha xeración o Xabarín Club e, máis concretamente, As Bólas Máxicas.

En abril do 2016, dous seguidores da serie, Rubén Vilaboa e Mario Veiga, impulsaron un crowdfunding para dobrar en galego a película Dragon Ball Z: A Batalla dos Deuses (que se estreou en 2013, e supuña a primeira chegada de contido novo e inédito da saga Dragon Ball dende 1996), respectando o reparto orixinal. O proxecto xorde a raíz de dúas cuestións: a substitución dos dobradores d’As Bólas Máxicas entre 1994 e 1995 e a negativa inicial da TVG de emitir a nova película en galego. A primeira fai referencia á depuración de dobradores galegos que se produciu a mediados da década de 1990 como resposta ao intento de deslocalizar en Galicia o traballo iniciado por actores de voz madrileños e barceloneses que en 1993 se puxeron en folga, ao que se lle sumou o peche do estudio de dobraxe vigués CTV. Os compañeiros que se solidarizaron coa causa dos dobradores de Barcelona e Madrid decidiron non aceptar o traballo comezado por eles para así non quebrar a súa folga, así como empregar Dragon Ball (serie que nese momento xa se estaba a emitir na TVG con grande éxito) como elemento de presión para evitar o peche de CTV. O resultado foi que aqueles que adoptaron esta postura nos conflitos laborais, incluso aqueles que se encargaban de darlle voz aos protagonistas de series como As Bólas Máxicas, Doraemon… foron substituídos por dobradores novos. Así, a iniciativa lanzada en forma de crowdfunding buscaba recuperar estas voces orixinais que foran apartadas.

A segunda cuestión mencionada (e que xustifica en última instancia a necesidade da financiación colectiva) foi o feito de que a TVG, a diferenza doutras canles autonómicas, nun primeiro momento non estivo interesada en facerse cos dereitos da nova película para emitila en galego. Porén, cando xa se estaba a piques de lograr o obxectivo marcado pola distribuidora para facer a dobraxe, a TVG mercou de repente ditos dereitos, producindo en 2017 unha dobraxe en galego que non respectou devandito reparto orixinal, pese a que a meirande parte dos actores de voz aceptaran participar e promocionaran o crowdfunding para A Batalla dos Deuses. Actualmente, Rubén Vilaboa e Mario Veiga administran o Proxecto Dragón (que tamén se pode atopar en Facebook para máis información), coa fin de lograr que se dobre Dragon Ball Súper: Broly, a última película da saga que se estreará o ano que vén, en galego e contando dunha vez por todas coas voces orixinais.

As bólas máxicas (que neste imaxinario colectivo do que falamos continuamente está intrinsecamente relacionado co Xabarín Club), como vemos, marcou a unha xeración de forma permanente. Eu, que teño a mesma idade que o Xabarín, non vivín eses anos de furor. Porén, sempre foi algo que estivo moi presente na miña vida: miña nai, Tonia Fuentes, era a dobradora de Son Goku de neno, así como de Son Gohanda e Son Goten na saga d’As Bólas, pero tamén doutros personaxes característicos do momento coma Nobita en Doraemon. Se ben isto é algo que non vou berrando a todas as persoas ás que coñezo, o certo é que cando por algún motivo sae isto na conversa, o meu interlocutor sempre responde cunha mirada chea de emoción, como a de aquel que atopa despois de moitos anos o seu xoguete favorito de cando cativo. Isto sucede curiosamente incluso coas persoas que non eran grandes seguidoras do anime. Así as cousas, aínda que miña nai sempre me falou daquel fenómeno fan dos 90, eu nunca chegara a imaxinar a magnitude do asunto. Ata o 2016. Neste ano contactaron con ela dende a BOOM! Films & Comic de Vigo para que estivera nunha pequena palestra acompañada por outros dobradores da serie, coma Julio Lorenzo, Paco Barreiro ou Gonzalo Faílde. A asistencia de fans excedeu as expectativas dos organizadores do evento e a sala e o tempo destinados para a charla e o posterior meet and greet quedaron insuficientes. Isto multiplicouse o ano seguinte, cando se repetiu o encontro de dobradores na ExpOtaku de A Coruña. Aquí, 27 anos despois de que se estreasen As Bólas Máxicas na Galega, nunha nave chea de xente facendo cola durante horas para conseguir que as voces que marcaron a súa infancia (ás cales, algúns deles lles trouxeron regalos e fanart) lles asinasen autógrafos, se sacasen selfies con eles ou lles gravasen notas de son no móbil, puiden comprender o que significou realmente para todos a serie e o programa.

O éxito de Dragon Ball e, en xeral, do Xabarín é algo que dende o punto de vista sociolingüístico é preciso ter moi en conta. A dobraxe e emisión deste tipo de series en galego, moi atractivas e que lograban conseguir altas cotas de audiencia, no seo dunha sociedade cada vez máis castelanizada fixo do Xabarín un elemento de normalización e identificación coa lingua como poucos outros. Converxe nas cidades o paradoxo de ser onde máis diminúe o número de galegofalantes, pero onde máis socios do Xabarín Club había (en concreto, Vigo) e onde o fenómeno fan alcanzaba as súas maiores dimensións. De feito, non é raro escoitar a xente que admite que o programa resultou ser o seu primeiro achegamento ao galego, antes que a escola; ou que, pese a ser castelanfalantes, non soportan escoitar algúns dos debuxos máis emblemáticos do Xabarín noutra lingua que non sexa o galego. A autenticidade e a calidade da dobraxe destes primeiros momentos actuou como un elemento de proximidade que axudou a que os rapaces sentisen o programa como algo seu, optando polo Xabarín Club fronte a outras alternativas de programas de debuxos animados.

Outra das claves do éxito do programa, xunto coas series e a concepción de club, foi sen lugar a dúbidas a música. Este talvez sexa ademais o elemento que mellor levou o paso dos anos, en tanto que moitas das cancións que se emitían do programa seguen a soar a día de hoxe en bares e concertos de grupos tributo ao Xabarín ou incluso nos dos grupos orixinais. Neste aspecto, lémbrome do concerto-reunión de Aerolíneas Federales en Vigo no 2012, onde cometeron a ousadía de cantar en castelán as cancións que se popularizaron no Xabarín Club (as maquetas orixinais foran gravadas nesa lingua antes da existencia do programa; traducíronse só para a súa emisión na TVG). A resposta do público? Facer os coros en galego ata que o grupo cambiou tamén de idioma.

O gancho da música do programa, tanto naquel momento como hoxe en día, probablemente débase a que moitos destes temas non foron pensados orixinalmente para un público infantil. Non eran cancións infantís como as podemos entender hoxe. Ademais, tiñan detrás deles a algúns dos nomes máis famosos da vangarda musical galega do momento. Buscábase un estilo irreverente e ata certo punto caótico, pero á vez coidado e de calidade. Na liña de La bola de cristal (1984), cuxa sintonía principal fora escrita por José María Cano e interpretada por Alaska, detrás do opening do Xabarín tiñamos a Mariano Lozano, Manuel M. Romón e a Julián Hernández (máis coñecido por ser un dos fundadores de Siniestro Total). La bola de cristal soaría a movida madrileña, pero o Xabarín facíao a movida viguesa e sen ningún complexo de inferioridade.

As cancións, aínda que ás veces recorresen á temática xuvenil (en «Fin de semana» de Los Recienes falábase do aburrido que era o colexio; Skupe Skapa cantaba en «O can de Xan»: «Quen culpa tivo Xan / si non aprendeu na escola / quen foi Colón / que lle importa a el / un conquistador? / Si Xan ten un corazón / como un contenedor / e isto non o aprendeu, non, / na escola»), non caían no infantilismo, senón todo o contrario: tratábase, unha vez máis, aos nenos como adultos, facendo que acabásemos de xeito moi natural cousas como «Se consigo estar soa, /será un bo momento para poñerme en bolas. / Pronto chegan os miróns, / non lle quitan ollo ás miñas exhibicións» («Que calor!», de Aerolíneas Federales) ou que, pese a non chegar aos dez anos e medir menos de metro trinta, nos sentísemos moi identificados co «Just Girls» de As Amarguinhas onde se relataba como iamos escapar da casa coa axuda das nosas amigas para ir a unha festa en Caminha e así ter «unha noite de loucura» para «esquecer as amarguras». Todo o que afortunadamente faltaba de autocensura, sobraba de humor. Tiñan letras ácidas, sen aditivos e con moita retranca. Falaban tamén da exaltación do rural («Vimos do monte», de Apanda Rapaz; «Vén a bailar», de O Caimán do Río Tea) e incluso encomiaban o anticapitalismo combativo («O sacristán de Basán», de Os Rastreros). A música do Xabarín era, en definitiva, mostra dunha galeguidade coa que nos sentiamos identificados: postmoderna, contracultural e diversa, afastada dos estereotipos da gaita e do lacón con grelos.

No programa soaron artistas e grupos xa consolidados, coma Mercedes Peón ou Los Limones, pero tamén outros que o empregaron como plataforma coa que gañar visibilidade, como por exemplo Yellow Pixoliñas. Así, non é estraño que poidamos seguir desfrutando destas cancións sen importar os anos: á fin e ao cabo, os mesmos grupos que facían a música para os cativos no Xabarín, eran os que escoitaran moitos dos pais nos 80. De feito, eu, canto máis tempo pasa e me paro a escoitalas de vagar, máis me sorprenden e me enganchan.

Aparte, era difícil non atopar alomenos unha canción que fose do agrado dun, pois co tempo foron incluíndose todo tipo de estilos musicais: punk, folk, rock bravú, reggae, ska, rap… Por se isto non fose suficiente, ao pouco de botar a andar o programa, abríronse os brazos á lusofonía. Grazas a isto, os rapaces galegos coñecemos a grupos africanos, como Kussondulola (Angola) ou a André Cabaço (Mozambique), pero tamén a moitos portugueses do talle de GNR, Né Ladeiras, Quinta do Bill, Rui Veloso ou Sérgio Godinho. O mellor de todo é que, visto con perspectiva, cando eramos cativos isto non nos sorprendía e o asimilabamos como algo totalmente natural: do mesmo modo que os Heredeiros da Crus cantaban con gheada e seseo, As Amarguinhas tiñan un sotaque moi marcado e nada máis.

As cancións, acompañadas dos seus inesquecibles videoclips (herdeiros en gran medida da estética da movida e de vídeos musicais coma o de «Galicia Caníbal», de Os Resentidos), gustaron á xente. Tanto que comezaron a preguntar á TVG mediante cartas como sería posible conseguilas. Así, cara o nadal de 1995 edítase o primeiro A cantar con Xabarín, CD que se consolidaría como supervendas en Galicia durante meses; seguiríano outros catro discos máis, sendo o último editado no 2004. Nestes momentos tamén se comezan a comercializar obxectos promocionais co porco bravo de Miguelanxo Prado: adhesivos, libretas, camisolas, libros para aprender a tocar na guitarra as cancións do programa… O Xabarín consagrábase como marca de éxito. Isto resultou ser moi importante porque, alén do financiamento directo da TVG e de campañas publicitarias puntuais (como as de Larsa ou Pescanova), o programa non quixo depender de patrocinadores terceiros para non converter o Xabarín nun escaparate constante. Así, o merchandising foi clave para manter a súa independencia ata mediados dos 2000

Neste clima de éxito, tamén por petición popular, prodúcese o seguinte salto no Nadal de 1998: a primeira xabaxira, en Ourense. Consistía en apenas media decena de animadores disfrazados e algunha actuación musical menor; nada que ver coas xabaxiras posteriores de Ferrol e, sobre todo, Vigo, onde o evento evolucionou ata ser un auténtico festival con acrobacias, inchables, actividades diversas para os cativos, actuacións dalgúns dos grupos máis soados do Xabarín… En Vigo, o auditorio de Castrelos quedou pequeno, cunha asistencia que superou de longo os 15 mil nenos engalanados con camisolas do Xabarín acompañados de seus pais.

Porén, todo isto comezou a esmorecer a partir do 2000. A chegada da TDT, de alí a poucos anos, que propiciou a emerxencia de canles con oferta especializada para un público infantil, e, sobre todo, o declive no financiamento destinado ao programa acabou por lle poñer fin aos anos dourados do porco bravo máis carismático da televisión. A tendencia das televisións xeneralistas a incluír -por presións do mercado publicitario- magazines para público adulto na tradicional hora da merenda foi tamén un argumento que desplazou das grellas das televisións autonómicas os programas infantiles. Entra así o Xabarín Club nunha espiral en descenso que comeza por unha redución do seu horario de emisión, eliminándose a súa programación de serán (o cal semellaba ilóxico tendo en conta que o seu target era o público infantil, que polas mañás estaba na escola). Ante a perda de audiencia, en 2006 produciuse un intento de renovación da imaxe da marca e do programa, sen éxito. Así as cousas, no 2009 impúlsase dende o Servizo de Normalización Lingüística de O Grove e o alumnado do IES As Bizocas o coñecido como «xabaindulto»: unha campaña para devolver ao Xabarín ao seu horario natural de tarde. Enviáronse sinaturas á CRTVG, contactouse con institucións como a Real Academia Galega ou o Consello da Cultura Galega, e incluso se chegou a elevar a demanda ao Parlamento, contando co apoio dos líderes dos principais grupos. Mais todo isto non serviu de nada. O Xabarín Club acabaría por trasladarse ese mesmo ano á TVG2, quedando condenado a un ostracismo no que aínda segue inmerso.

Nesta última década de declive, as cotas de audiencia do Xabarín levan a cuestionarse o por que da continuidade da súa emisión. A CRTVG non semella ter interese en apostar polo proxecto de xeito activo e relanzalo. Así que aí segue, agonizando nunha sorte de limbo. E é que se ninguén se atreve a darlle o seu Sanmartiño é pola importancia que segue actualmente no imaxinario colectivo da poboación galega, pois o Xabarín Club onde realmente se atopa é na rúa. Está nos bares de Compostela cando soa «Non todo é o que parece» mentres todo o mundo a corea ata a afonía; está na cunca para o café de Dragon Ball da miña compañeira de despacho; está no pánico xeneralizado que producía o videoclip de «Carmiña Vacaloura»; está no carné de socia (número 96.761) que aínda levo a día de hoxe na carteira; e, por suposto, está en todos os recordos compartidos que conforman o número especial da revista Luzes.

cool good eh love2 cute confused notgood numb disgusting fail