Lembro unha das primeiras críticas que me fixeron de Senlleiras. Escribiuna unha persoa que daquela non coñecía e que hoxe en día, despois de coincidir un par de veces, me cae realmente ben. Dicía (falo de memoria) que os malos da novela eran malos-moi malos, e que quizais conviría non caer nos brancos e nos negros e dotalos de algo máis de profundidade.

Non lle respondín nada, por suposto; tan sequera llo comentei anos despois. Si me expliquei a min mesma moitas veces, como se necesitase reafirmarme en algo, que claro que os meus malos eran moi malos, porque esa novela vai delas e ter que explicar por que un maltratador chega a selo non era o cometido da ficción que creara. Eu quería falar de como vivían a violencia machista dúas mulleres separadas no tempo e para iso necesitaba dous homes que as maltratasen, como se necesitan unha mesa e unhas cadeiras nunha escena que acontece na terraza dun bar ou un coche nunha road movie. Para min eses homes eran atrezzo.

Non, non estou a axustar contas con esa persoa, por iso non digo o seu nome nin llo comentei a ela nunca. E é que a súa foi unha crítica que me fixo reflexionar: dei en pensar en Disney. Fun unha nena dos 90, así que a miña educación audiovisual deixa moito que desexar. Medrei con Úrsula, Maléfica, Cruella de Vil, Gastón, Hades, a madrastra e as medio irmás de Cinsenta, Scar, Jafar. Crecín aplaudindo á televisión e ao VHS cada vez que un destes malvados ou malvadas morría entre terribles sufrimentos ou obtiña, por fin, o seu merecido. Disney deixou dentro de nós ese pouso que algunhas persoas tempo despois chamarían karma e outras xustiza divina, que nos fai crer que a xente boa recibirá cousas boas e a xente mala cousas malas. Queremos crelo, máis ben, porque non somos tan parvas, porque temos a esperanza de que a vida non sexan estas rachas horribles, estas cousas tristes que nos acontecen, e que se aguantamos, se aturamos as penurias, por fin, algún día, algo xenial nos pasará e xa todo o anterior pagará a pena.

Na actualidade, cando escribo, moitas veces atópome lembrando a crítica e intento non caer nestas dualidades tan viscerais que nos impiden ver que na escala de grises está a verdadeira fascinación das personaxes literarias que creamos, da esencia mesma do ser humano. No fin de contas, ata Hitler tiña a capacidade de ser afectuoso, polo menos cos seus cans. Porén, na sociedade cada vez máis polarizada na que vivimos non aplicar o «estás comigo ou contra min» é case un exercicio imposible. As redes sociais aliméntanse diso, a política cedeu ante iso. Os contrincantes son inimigos. Quen non pensa coma min é o inimigo. As palabras usadas son esaxeradas, as expresións graves, as formas ofensivas. Todo está mal, todos son malos agás os meus.

Esta semana pasada espertei concordando coa opinión dun escritor de dereitas que non me cae especialmente ben (nin especialmente mal, teño que dicir), De Prada, ante o que está a acontecer en Gaza. Xa lle oíra esas cousas máis veces, pero ese artigo en cuestión volveuse viral. Pensei moi-moito se compartilo, pois non era «dos meus», pero a súa visión era tan excepcional dentro «dos seus» que a coidei relevante. E fíxeno.

Outra cousa que preguntei recentemente en redes foi se a alguén máis lle pasaba que, despois de ser nai ou pai, lle resultaba imposible ver segundo que imaxes ou ler segundo que cousas de bebés e crianzas. Escribíao pola noticia do proxenitor que violou a súa filla de menos de dous anos e o gravou. Todos coidamos que era un monstro e como tal non merecía nin compaixón nin perdón. Todos quixemos, interiormente, velo morrer sufrindo. Eu quixen ser esa man que lle fixese padecer multiplicado por mil todas as penurias que el inflixira. Eu desexei que as películas de Disney fosen verdade, que fose verdade que aos monstros malvados lles rematan pasando cousas horribles e ás boas persoas cousas fermosas.

Escoito as escusas de numerosos portavoces de Israel para atacar Gaza e penso en se eles tamén soñan con que as película de Disney sexan verdade. Así poderían xustificar o que están a facer cos palestinos e palestinas. Son os malos, as malas. Todo o que se lles faga está xustificado e, ademais, é culpa deles, porque Hamás cometeu atentados atroces contra a poboación israelí.

Xa escoito as voces: que saberás ti, es unha cuñada, aquí opina todo o mundo sen coñecer. E eu digo: por suposto que opina todo o mundo, e máis que deberiamos, porque se están a matar crianzas e iso debería ser motivo máis que suficiente para elevarmos a voz. Nas últimas semanas o meu Twitter converteuse nunha sucesión de imaxes de xente morta e ferida, nenos e nenas, bebés, e córtaseme a respiración, as bágoas cáenme polas meixelas, tanto me ten que naceran en Israel que en Palestina. Poderán pensar que só son as hormonas dunha nai que leva escasos dous meses exercendo, pero esas mortes xa me doían antes, cando só acontecían a un lado da fronteira de Gaza, cando as mesmas persoas que nos acusan agora de equidistantes por defender aos e ás palestinas pechaban os ollos ante a barbarie israelí. «Equidistante» é o novo «feminazi», un termo pexorativo para quen non aceptamos que o mundo é así e non hai que facerlle, non se pode cambiar, porque non vivimos en yupilandia nin a vida é unha peli de Disney, pobriñas ilusas, cando son eles quen disfrazan de monstros de telefilme barato aos que teñen en fronte para matalos impunemente e logo durmir tranquilos, sen remorsos.

«Os meus» son as crianzas. Agora e sempre, sendo nai e antes. Un neno, unha nena, un bebé, nunca deberían ser considerados simple atrezzo de guerra. 

E si: Hamás tamén mata, seino. A diferenza é que Hamás é un grupo terrorista. Israel, un Estado. democrático, en teoría.

Por iso eu non son equidistante.