Hai case trinta anos que non vexo TVE. Deixar de ver calquera canle de televisión foi unha das decisións máis sinxelas e sas da miña vida. Cando eramos pícaros sentabámonos fronte á tele coma se aquel aparello fose unha fogueira sagrada, ao redor do que iamos descubrir historias lendarias. Entón, ao final do franquismo, recordo que emitían moito cine mudo, Harol Lloyd e Buster Keaton, como unha metáfora para un país que estaba comezando a falar en voz alta. Logo, ao principio dos garuleiros 80, chegaron a marabillosa Bóla de Cristal e unha chea de pelis en branco e negro, que algún funcionario brillante e enfastiado da podremia do fascismo, se ocupaba de poñer todas as madrugadas na segunda (había dúas cadeas, a primeira e a segunda). Aí descubrín que o cine era Lubitsch, William Wyler, a Garbo de Ninotchka, Josef Von Sternberg e Dietrich en Der Blaue Engel, etc., e todo en versión orixinal con subtítulos.
Agora paréceme que aquilo foi un milagre. Despois viñeron as teles privadas, Antena 3, Tele 5 e toda esa programación lixo, que arruinou o que algunha vez tivo certo potencial para facer maxia. No entanto, a aberrante Televisión-Made in Spain, creadora dese programa de cociña, onde todo o país puido escoitar os queixumes da gran Verónica Forqué, entre brincadeiras diversas, sen intención de botarlle unha man, a non ser que fose para lanzarlle unha soga ou rir da súa dor sen cambiar de canle, non fixo máis que seguirlle o rastro á merda que comezaron outras emisoras hai moito tempo.
Leo en The New Yorker que durante os anos 50, nos Estados Unidos, onde o espectáculo é parte do ADN do país, había un programa que se chamaba Queen for a Day. A filosofía deste show era premiar a dor máis esperpéntica. Nese espazo televisivo, ao que só ían mulleres (o sexismo da época implicaba que somos nós as máis sufridoras), convidábase as concursantes a pedir un desexo e explicar a traxedia que as catapultara a esa necesidade. A ganadora sería a súper muller, a raíña, que aguantase a situación máis dolorosa. Unha delas contaba que os seus dous fillos con discapacidades morreran, a súa amiga inválida tamén, ao igual que os seus pais e marido. O único que quería esta señora era poder liscar de vacacións e, ao oír a súa desgraza, o público aplaudía eufórico. O grado de humor negro, falta de empatía, humillación e misoxinia de Queen for a Day era terrible.
As mulleres entrevistadas, amas de casa ou traballadoras, falaban de forma cándida, ás veces ao bordo do choro, mentres a audiencia alborozada, celebraba a súa resiliencia ou se aledaba na súa dor. Nun dos programas unha muller cóntalle a Jack Bailey, o presentador, que o seu fillo ten polio e que o operaron da columna vertebral varias veces. Ao que o entrevistador responde cun, «Guau!», coma se esa información lle acabase de regalar moitos puntos.
Os aplausos do público elixían a gañadora máis tráxica, quen recibía o premio que pedira (unha lavadora para os dezaseis fillos, unha cadeira de rodas, etc.). Literalmente coroábana «raíña por un día», invitándoa a ceas, hoteis e tratándoa coma se fose realeza. A maioría das veces a vencedora, no seu trono, non sabía se rir ou chorar. Pero Jack Bailey, sen inmutarse, seguía enumerando os agasallos e as marcas patrocinadoras ao ritmo efervescente do público.
O mesmo que nese programa no que rían de Verónica Forqué ou nun circo romano, onde a audiencia leva as mans á cabeza incrédula, repugnada ou pletórica, mentres os leóns devoran a alguén que sofre, sen acabar de morrer, esquecéndonos de que temos a opción tan pouco escandalosa, tan decente, tan fácil e tan sa de apagar esa merda de tele.