A Coruña.- Todo o horror que cabe no universo habita na mirada perdida de cinco mozos duns vinte años sentados unha mañá chuviosa e gris no banco dunha audiencia provincial. Son inocentes, ata que se demostre o contrario, de mallar ata a morte a outro mozo indefenso e pacífico, a quen creron homosexual e que foi linchado en manda, en público e con inaudita crueldade durante unha fatal madrugada de verán.
O primeiro día do xuízo polo asasinato de Samuel Luiz o 3 de xullo de 2021 no paseo marítimo da Coruña, iniciado o pasado mércores, serviu para desvelar as estratexias das acusacións e as defensas, e tamén para advertir a enorme repercusión social do caso como alimento para os medios. Pero sobre todo, serviu para rememorar o horror insufrible que experimentou Samuel nos seus últimos minutos de vida, cuxo reflexo se intúe nesas miradas perdidas de quen está acusados de quitarlla. Sexan declarados culpables ou non, parecería coma se unicamente os seus ollos coñecesen de preto ese terror que o xurado deberá converter agora en verdade xudicial.
«Foi unha cacería brutal e inhumana», sostivo a fiscal, María Olga Serrano, sentada o mércores fronte aos once membros do xurado xunto á avogada da familia de Samuel e ao avogado da acusación popular, e de costas aos cinco letrados penalistas, todos homes, que defenden aos presuntos asasinos: Daniel Montaña, Catherine Silva, Alejandro Freire, Alejandro Míguez e Kaio Amaral Silva.
Menores xa condenados
Os acusados, que se suman a outras dúas persoas que eran menores cando sucederon os feitos e que xa foron condenadas a tres anos e medio nun centro de reclusión, expóñense a penas de 121 anos de cárcere ou mesmo máis por asasinato con asañamento e aleivosía. É dicir por aumentar deliberada e inhumanamente a dor que inflixiron á súa vítima mentres lle daban morte, e por aproveitarse para facelo da súa evidente indefensión. En Diego Montaña e Catherine Silva concorrerían ademais a agravante de discriminación por orientación sexual, e en Kaio Amaral, o delito de roubo con violencia, por apoderarse do móbil de Samuel.
Malferido, aparvado e en pánico, Samuel acabou esborrallándose inconsciente no chan, onde seguiron pateándolle todo o corpo
Na versión que expuxo onte a Fiscalía, ao mozo esnaquizárono a patadas e puñadas despois de que Montaña lle chamase maricón e o atacase crendo que lle estaba gravando, a pesar de que Samuel explicoulle que non, que só era unha videochamada. A súa entón parella, Catherine Silva, tería impedido que ninguén o auxiliase, mentres acirraba á horda que seguiu perseguíndoo e pegándolle puñadas ao longo de 150 metros de rúa, e á que se uniron Alejandro Míguez, Kaio Amaral Silva e Alejandro Freire. Este, a quen alcuman Yumba, mesmo, tería tentado estrangularlle o pescozo. Dous cidadáns senegaleses, Ibrahima Diack e Magatte N’Diaye, trataron de protexer ao mozo da brutal malleira e tentaron acougar aos seus agresores, pero non o lograron. Malferido, aparvado e en pánico, Samuel acabou esborrallándose inconsciente no chan, onde seguiron pateándolle todo o corpo: a cara, a cabeza, as pernas, os brazos, o tórax…
Segundo a fiscal, quen o atacou tiñan a intención de matalo ou polo menos sabían e aceptaron que os seus golpes podían conducir á súa morte. De feito, Samuel faleceu poucas horas despois con múltiples traumatismos e un fallo multiorgánico. Pero os avogados defensores aseguraron o mércores ao xurado que ninguén vai poder demostrar que o que fixo individualmente cada un dos seus clientes foi a causa do seu falecemento. Nin sequera a través das gravacións das cámaras de tráfico e de teléfonos móbiles particulares, nin dos testemuños de testemuñas presenciais nos que a Fiscalía basea o seu relato e a súa petición de penas, que podería mantelos en prisión durante máis tempo do que levan vivos. Si, foi unha agresión colectiva, admiten, pero os seus defendidos ou ben non participaron nela, ou ben o fixeron sen que se vaia a poder probar que as súas accións constitúan delito ningún. É a verdade, dixeron todos, e por iso reiteraron que van pedir a súa absolución.
A estratexia da Fiscalía pasa por convencer aos xurados de que o seu relato fai xustiza con Samuel e tamén cos seus presuntos asasinos, a quen se tratou con todas as garantías do Estado de Dereito. A das defensas, por persuadilos de que en realidade son vítimas de acusacións infundadas e improbables, sustentadas polo xuízo paralelo ao que xa serían sometidos pola prensa e as redes sociais.
A vista oral tamén permitiu empezar a ler a linguaxe corporal dos membros do xurado
Para iso terán que sementar dúbidas na narración das acusacións como as que adiantaron nas súas primeiras intervencións: que quen aparece nos vídeos non son os acusados, e se aparecen, non é posible determinar se pegaron ou non a Samuel, nin como, nin cantas veces. Que as testemuñas que aseguran que si o fixeron contradinse ou poden estar a mentir, e que os peritos policiais tamén poden equivocarse. Por suposto, que en ningún caso se tratou dunha agresión homófoba, algo que nin sequera se poderá demostrar con testemuños como o que desvelou a conversación que Diego e Catherine mantiveron minutos despois do suceso, tal e como figura no escrito da fiscal que se leu na sala: «Quen lle mandou ao puto maricón meterse nisto? Era un puto maricón!», díxolle Diego á súa moza.
Os dous escoitaron os primeiros relatos das acusacións e dos seus propios avogados e os dos seus compañeiros sen apenas inmutarse, sen cruzarse miradas, tampouco con quen estaba na sala e moito menos coas da familia de Samuel, que ocupaba asentos na primeira fila. Diego Montaña só dirixiu a súa ás cámaras durante un breve instante xusto antes da vista, cando a xuíza permitiu en dúas quendas a entrada dunha vintena de reporteiros gráficos que minutos antes se arremuiñaban xunto a outra trintena de xornalistas ás portas da Audiencia da Coruña. O resto das case catro horas que durou o primeiro do proceso, Montaña permaneceu mirando ao chan, como afirmando con esa posición o arrepentimento que o seu avogado asegura que sente agora pola morte de Samuel.
Miradas perdidas
A súa exmoza, Catherine, tratou de taparse a cara coa melena cando entraron os cámaras e os fotógrafos, e logo evitou calquera interacción visual con quen quedou dentro. Alejandro Míguez tamén volveu o rostro durante os mudos dos gráficos, para impedir que as cámaras o capturasen, e logo fixou a súa vista na parede, de onde a moveu en contadas ocasións. Alejandro Freire permaneceu coa cabeza baixa e o queixo pegado ao peito durante a maior parte do tempo, mentres Kaio Amaral a mantíña alzada mirando ao baleiro, cun aceno entre serio e altivo que só rompeu imperceptiblemente durante a intervención do seu avogado.
A vista oral tamén permitiu empezar a ler a linguaxe corporal dos membros do xurado, seis mulleres e cinco homes, en cuxas miradas, xestos e posturas si se puideron aventurar por momentos indicios de asentimento, rexeitamento, incomodidade ou sorpresa fronte ás palabras de acusadores e defensores. Unha das súas primeiras tarefas foi informar á xuíza de que pensaban da petición da fiscal, aprobada por todas as partes, para que se celebrase a porta pechada a sesión do próximo 5 de novembro, na que os forenses médicos e os peritos do Instituto de Medicina Legal de Galicia expoñerán as terribles imaxes da autopsia do cadáver de Samuel.
A xuíza prohibiu a difusión das imaxes da autopsia do cadáver de Samuel
A maxistrada deulles cinco minutos para deliberar, pero os xurados non tardaron nin un só en acordar por unanimidade que debía ser a porta pechada, para preservar a dignidade de Samuel e non agudizar aínda máis a dor da súa familia. A xuíza, con todo, apelou ao dereito da cidadanía a que as vistas orais e as probas nelas presentadas sexan públicas, e adoptou unha decisión intermedia: permitirase a entrada de xornalistas, pero prohibirase a difusión desas imaxes, que mostran con toda crueza o que padeceu Samuel mentres a manda acababa coa súa vida.
Ao xurado correspóndelle transformar o espanto atroz pola súa terrible morte nun relato de feitos probados e en veredictos de culpabilidade ou de inocencia. É dicir, en establecer a verdade. A mesma que habita nas miradas perdidas deses cinco rapaces sentados nun banco dunha audiencia provincial, acusados de concentrar sobre o fráxil corpo da súa vítima todo o horror que habita no universo.