A Coruña.- O Partido Popular iniciou unha carreira á desesperada para tratar de conservar a Deputación de Ourense despois do anuncio do seu presidente provincial, Manuel Baltar, de que renuncia a seguir ao mando da institución.

Segundo fontes do partido na provincia, o PP estaría intentando alcanzar acordos co PSOE, co BNG e mesmo coa Democracia Ourensana de Gonzalo Pérez Jácome para tratar de conservala custe o que custe.

Baltar foise acosado polos seus escándalos recentes, desde as súas multas por exceder os límites de velocidade conducindo luxosos coches oficiais de luxo ata as sospeitas documentadas da connivencia da súa familia cos enchufismos, mordidas e corruptelas varias que caracterizan a vida social, económica e política da provincia.

A a rede clientelar de intereses empresariais, políticos e familiares que se articulou durante décadas ao redor da Deputación segue sendo poderosa

Pero a tupida rede clientelar de intereses empresariais, políticos e familiares que se articulou durante décadas ao redor dela segue sendo demasiado poderosa como para que o PP poida ou queira renunciar a un armazón caciquil que ata o de agora funcionou con enorme eficacia.

Dise pronto, pero a dereita gañou todos os procesos electorais que se celebraron na provincia desde 1977. Son 45 en 46 anos: quince eleccións ao Congreso e o Senado, 11 autonómicas, outras tantas municipais, oito comicios ao Parlamento Europeo…

UCD, Centristas de Galicia, AP e logo o PP. Resistiron en Ourense ao bum do felipismo en 1982, ao ascenso de Zapatero tras o 11M de 2004, ao Nunca Máis e á caída de Fraga en 2005, mesmo á spanish revolution, ás mareas a primaveira municipalista que acabou co bipartidismo no Estado para mediados da década pasada e a chegada de Podemos ao Goberno en 2019.

Jácome, decidido a vingarse

O PP tamén gañou en votos e en número de concelleiros e alcaldías na provincia o pasado 28M. Pero sen a maioría necesaria para que Baltar, como lle sucedeu tras as municipais de 2019, non dependa de Jácome para continuar na Deputación.

O candidato popular á Alcaldía leva dúas semanas tentando convencer ao PSOE e ao BNG de que o PP está disposto a todo para evitar que Jácome repita. Con só 12 dos 25 escanos na institución e co alcalde crecido pola súa rotunda vitoria na cidade e decidido a vingarse -está convencido de que os Baltar están detrás do escándalo dos audios que publicou La Región en plena campaña-, a Baltar acabáronselle as agarraderas.

Manuel Cabezas leva dúas semanas tentando convencer ao PSOE e ao BNG de que o PP está disposto a todo para evitar que Jácome repita

O candidato popular á Alcaldía, o exalcalde e exsenador Manuel Cabezas, leva dúas semanas tentando convencer ao PSOE e ao BNG de que o PP está disposto a todo para evitar que Jácome repita. Mesmo a votar a Francisco Rodríguez, candidato socialista, ou, segundo algunhas fontes, ao nacionalista Luís Seara, se fixese falta.

Algo inaudito e que fai intuír que o que ao PP realmente lle importa é manterse na Deputación. O BNG pechou calquera porta a ese amaño, aínda que no PSOE recibiron esas ofertas cunha certa ambigüidade.

«O PP non pode permitirse perder a Deputación. Primeiro, porque hai medo a que alguén empece a abrir arquivos e a levantar alfombras», advirte un veterano militante que ocupou ata hai uns anos cargos de relevancia no partido.

«E, segundo, porque hai decenas de alcaldes no partido cuxas propias redes clientelares dependen en exclusiva do diñeiro que reparte. E tamén empresarios afíns. Se se pecha esa billa,o tinglado pódeselles vir abaixo», engade.

A Deputación galega con máis persoal

A de Ourense é a Deputación con menos orzamento bruto das catro de Galicia, 91 millóns no último exercicio. Pero con máis de mil empregados supera ás outras tres, e é o principal empregador da provincia.

«Hai decenas de alcaldes no partido cuxas propias redes clientelares dependen en exclusiva do diñeiro que reparte a Deputación»

Dos 92 municipios de Ourense só a capital ten máis de 15.000 habitantes, o que converte ao organismo no garante da prestación de servizos esenciais na práctica totalidade deles.

Os resultados do 28M deseñaron un escenario enrevesado. O máis probable é que Jácome, a pesar dos seus excesos, dos escándalos que lle rodean e ás investigacións que lle acosan, repita como alcalde a partir deste sábado.

Gañou con dez concelleiros, por sete do PP, seis do PSOE e catro do BNG. E se estes non se poñen de acordo ao redor dun candidato alternativo, algo que parece impensable, revalidará o seu cargo este sábado.

Á súa vez, Jácome ten tres escanos na Deputación, polo que depende só del darlle a maioría tanto ao PP como a un Goberno de coalición do PSOE —sete actas— e o BNG — tres.

A pelota está no tellado do rexedor, a quen diversas fontes sinalan negociando a dúas bandas.

O PSdeG nega en público que vaia a pactar con el para poder facerse coa Deputación, pero o seu secretario de Organización, José Manuel Lage Tuñas, quen mantén unha cordial relación con Baltar —foi o seu asesor en materia de transparencia a través da súa empresa, Mapa Global Consulting—, reuniuse o pasado xoves co alcalde na Cidade da Cultura.

O PSdeG nega en público que vaia a pactar con el para poder facerse coa Deputación, pero o seu secretario de Organización, José Manuel Lage Tuñas, se reuniu o pasado xoves con Jácome

Demóstrao unha información do medio dixital local OUké, que publicou na súa conta de Twitter unha foto de ambos charlando á saída do encontro.

💥‼️ 𝙀𝙓𝘾𝙇𝙐𝙎𝙄𝙑𝘼 𝙊𝙐 𝙆𝙀́! • O alcalde de Ourense, @gonzalojacome, e o Secretario de Organización do @PSdeG, José Manuel Lage Tuñas, reuníronse esta tarde, entre as 16:00 e as 17:00h na Cidade da Cultura de Santiago de Compostela.

👇👇👇 pic.twitter.com/hmdGT1uJUj

— 𝗢𝗨 𝙠𝙚́❗️ (@Ouke_gal) June 15, 2023

Outras fontes aseguran que Jácome tamén se reuniu con Paula Prado, secretaria xeral do PPdeG, aínda que Luzes-Público non puido confirmar este extremo. O rexedor, consultado respecto diso, non respondera á pregunta ao peche deste artigo.

Substitutos

Durante os últimos días, e antes de que Baltar anunciase a súa marcha, o PP tentou impulsar como o seu substituto a Luís Menor, alcalde de Pereiro de Aguiar aliñado cos seus detractores e persoa de confianza de Alfonso Rueda e de Alberto Núñez Feijóo, que ademais o situaron nas listas ao Senado para o próximo 23J.

O baltarismo respondeu ofrecendo como alternativa a Juan Anta, un avogado novo alcalde da Veiga, quen, con todo, non parece convencer ao aparello popular en Santiago.

O baltarismo respondeu ofrecendo como alternativa a Juan Anta, alcalde da Veiga, quen non convence ao aparello popular en Santiago

Tampouco parece ter opcións o propio Cabezas, a quen algunhas fontes do partido recoñecen cada vez máis consciente do erro que o PP cometeu ao pactar con Jácome en 2019 e permitir que este crecese ao amparo de Baltar.

E tamén do seu propio erro, ao asumir que a súa vitoria nas municipais da man da familia que gobernou a provincia durante décadas estaba practicamente asegurada cando aceptou hai uns meses encabezar a candidatura ás municipais.

Hai catro anos, o polémico alcalde aceptou, a cambio do apoio do PP para selo, a condición expresa de Feijóo de que non se presentase ás eleccións autonómicas de 2020. O propio Feijóo era consciente das irregularidades da súa xestión e aínda así o sostivo no poder.

Esta vez, Jácome non ten razóns para non emprender o salto á política autonómica, porque xa non depende de ninguén e as cifras do 28M parecen avalar as súas posibilidades.

Se se repetisen nos comicios galegos de maio de 2020 os resultados das pasadas municipais, Democracia Ourensana roubaríalle ao PP un escano no Parlamento de Galicia e estaría a mil votos de birlarlle o segundo. Xusto os que lle farían falta a Alfonso Rueda para renovar mandato na Xunta.

Cambio de coche e mudanza

Fontes da Deputación aseguran que Manuel Baltar xa está de retirada. Polo menos formalmente. Que xa devolveu o flamante Peugeot 508 branco que lle prestou un concesionario local para que puidese pasar desapercibido cando saíron á luz as informacións sobre os modelos e matrículas dos coches oficiais que conducía a toda velocidade.

E que aos elegantes monovolúmenes de oito prazas adscritos á Presidencia do organismo, que se empregan para coidar o transporte protocolario de personalidades, quitáronlles os asentos traseiros para poder cargar todo o que os Baltar foron acumulando na Deputación durante case catro décadas.

É unha mudanza de calado, aínda que hai quen asegura que non hai que ser bisoño nin fiarse das aparencias. Un deputado provincial con anos de experiencia na institución o resume así: «O baltarismo non desaparece porque desapareza Baltar».