Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

Moita fame debía de ter o primeiro que lle meteu o dente a un pulpo. Si, digo pulpo. Polbo é unha palabra que non me encaixa: a primeira vez que a escoitei xa brindara con máis dun ribeiro e rillara pulpos de todas as rías existentes e inventadas.

Non sei de onde vén esa teima de converter nun monstro a este riquiño cefalópodo —así evitamos conflitos normativos—, pero recrealo como unha ameaza de patas xigantes e ollos agresivos é un clásico desde os comezos do cine. Buster Keaton combate o becho en El navegante (1924), despois de enfrontarse a unha tribo de caníbales para salvar a súa moza. En La isla de la furia (1936), o fuxitivo Humphrey Bogart case acaba de carnada dun octópodo ultra hormonado, que é xusto o que lle sucede a John Wayne en La venganza del Bergantín (1948). Ata ao mesmísimo Johnny Weissmüller —como se non tivese problemas dabondo na selva— sácanlle un pulpo —e non en prato de madeira— na derradeira película da saga, Tarzán y las sirenas (1948).

Dos poucos pulpos tratados publicamente con agarimo temos a Paul;  seguro que é porque prognosticaba resultados de partidos de fútbol que, ademais, gañaba a selección española. E, no cinema, tamén sae ben parado o protagonista da aventura animada Deep, el pulpo (2017).

Pero a norma nas pantallas son os cefalópodos infernais. Ata o CSIC presentou na Semana do Cine Submarino de Vigo Un espectador vulnerable (2015), documental que fala do canibalismo entre os pulpos das illas Cíes. Conta tamén, entre outras cousas ben interesantes, como a femia devora ao macho despois da cópula para acumular enerxía na xestación.

En Duelo en el fondo del mar (1953), a loita no océano entre o animal e Robert Wagner contribuíu á beleza da fotografía do filme, candidata ao Óscar nese apartado. Surgió del fondo del mar (1955) é unha historia de terror de Robert Gordon na que un pulpo xigante (outro máis) invade a cidade de San Francisco. Non falar de Tentáculos (1977) —intriga mariña de serie B cun argumento nada orixinal e protagonizada por John Huston e Henry Fonda— sería non botarlle pemento a estas liñas.

Sen dúbida, a miña aventura favorita é a deliciosa 20.000 mil leguas de viaje submarino (1954). Sempre considerei a James Mason como o auténtico capitán Nemo. O máis probable é que, incitada polos meus irmáns, coñecese antes a cinta producida por Walt Disney que a tinta de Julio Verne; de aí que os habitantes do Nautilius sempre tivesen cara na miña memoria.

Robert Altman non foi comprendido pola súa adaptación do cómic Popeye (1980). Facer de carne e óso personaxes dunha tira cómica é complexo, pero trasladar o humor do mariñeiro a un musical supón arriscar de máis, por moito que Robin Williams e Shelley Duvall se empeñen en interpretar un Popeye e unha Olivia cribles. Os últimos minutos da película, cando o heroe chosco da pipa e os músculos saltóns pelexa contra o pulpo, encaixan unha estupenda secuencia de acción. Hai algúns anos visitei o pobo de Popeye, construído enteiro para a rodaxe do filme de Altman na illa de Malta, e conserva intactas as edificacións. Ao regreso quixen recordar cada unha daquelas casas de madeira volvendo a ver a cinta e sentín que fora inxusta con ela. Se cadra, a emoción da viaxe axudou a que a revisase con ollos máis amables.

Hai máis fotogramas con raxos terroríficos que tentáculos reais navegando polas rías. De feito, a tapa está polas nubes; e nos cines saben cargar a película de patacas e vendela en pantalla grande a prezo de pulpo: Piratas del Caribe II, El señor de los anillos, Shark vs Octopussy…

É evidente que aos directores e guionistas non lles parece un delicioso manxar. Nunca vin unha película cunha perdiz ou un bocarte asasinos. Aí xa lles doe, claro. Pois a min co polbo (veña, cedo), tamén. Agora o que me pide o corpo e darlles a receita que preparan na illa de Ons e dicirlles que devoren o monstro. Saboreándoo. Vanmo agradecer de por vida.

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán