O presidente da Xunta non está de acordo en facer públicos os casos de coronavirus por concellos, pero tivo que ceder ante as presións das alcaldías. Aínda así, o Sergas publica un mapa de datos xenérico dúas veces por semana e non os números reais da incidencia da pandemia por municipios.
A Alberto Núñez Feijóo non lle parece adecuado publicar as cifras actualizadas de coronavirus por concellos, de feito, cre que é «perigosísimo» porque pode estigmatizar ás persoas infectadas e segundo el «merecen protección». Ao barón do PP galego non lle quedou outra alternativa que atender ás peticións das alcaldías, cuxos edís descoñecen cal é a situación real do seu municipio. Con todo, a concesión de información non vai ser total: a Xunta publicará dous mapas con cores dúas veces á semana, que representarán a situación epidemiolóxica de cada municipio, pero con niveis de incidencia con «carácter xeral».
É dicir, para aquelas localidades de máis de 50.000 habitantes, o verde equivale a menos de 28 novos casos por cada 100.000 habitantes, o amarelo significa que existen entre 28 infectados ou 55, o laranxa son 56 ou 111 o número de persoas contaxiadas e o vermello máis de 111. A primeira versión do mapa xa se fixo pública e demostra que o departamento que dirixe Julio García Comesaña seguirá sen publicar os casos disgregados por comarcas e no seu lugar, elaborará mapas por niveis de alerta. Con todo, o Goberno autonómico non terá en conta para a súa realización a incidencia da covid-19 nas residencias de maiores, de maneira que exclúe unha elevada cantidade de cifras, posto que os falecidos por coronavirus nestes centros suman a metade do total de mortos na comunidade.
[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]
«Non é un problema de ocultación. Non temos ningún interese en non ofrecer esa información», anunciaba Feijóo a mediados de setembro. Galicia e Aragón son as únicas autonomías que esconden estes datos. Para a comunidade galega este tipo de tácticas por parte da Xunta son vellas coñecidas. A comezos da pandemia a estratexia de comunicación do Executivo xa apuntaba maneiras e por norma xeral, desde que o PP goberna Galicia, tamén se omiten as listas de espera dos pacientes, o número de profesionais que está de baixa ou o exceso de mortalidade no territorio, o cal sofre despoboamento e envellecemento. Cando a pandemia empezou a golpear con dureza, a Consellería non informou dos casos novos por coronavirus, nin da incidencia total por concellos para coñecer a evolución da pandemia, tampouco a serie histórica, nin os casos individualmente explicados por centros escolares, e a día de hoxe aínda se descoñecen os resultados da segunda onda do estudo de seroprevalencia, do que tanto presumiu o líder do PPdeG.
Non se sabe practicamente nada dos rastreadores que investigan a raíz das infeccións. O presidente mantén en segredo con cantos conta o Sergas, e para máis inri, o seu propio Conselleiro de Sanidade recoñeceu hai unhas semanas que non existe ese posto de traballo, e que por tanto non pode determinar a cifra exacta. Por iso a autonomía está á cola do estado en achar a orixe dos contaxios e á súa vez, é a que máis contactos descobre por cada caso cunha media de cinco, a maior de España, segundo o Instituto de Saúde Carlos III, dependente do Ministerio de Sanidade.
«Cando ti non publicas un dato é porque tes algo que ocultar. A Xunta recibe a información a tempo real, non ten sentido que non a faciliten», agrega a secretaria xeral de CIG-Saúde, María Abuín. «A información nunca é perigosa, ao contrario». Esta semana o presidente da Xunta reuniuse coa dirección da Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), cuxo presidente e tamén alcalde de Vilagarcía de Arousa, Alberto Varela, solicitou expresamente ao Goberno autonómico que publicase dunha vez por todas os datos de coronavirus individualmente por concellos. As queixas dos edís por tal descoñecemento non cesaban. Feijóo pediu colaboración entre administracións, pero as alcaldías non poden traballar en sintonía se non están ao tanto da situación a tempo real dos seus municipios. A Xunta rectificou e anunciou que empezarían a comunicar o escenario dos concellos pero os gobernos locais non se esperaban unha transmisión tan fraca.
Sobre a valoración destes mapas, Varela afirma que non foi o que esixiron e que llo fixeron constar á Xunta. Cre que desde as localidades continúan traballando «a cegas». «Pídesenos que desinfectemos espazos sen saber se aí había contaxios. Sen información non podes programar nada», sinala. Tampouco considera «idóneo» que se ignoren as residencias no reconto. Abel Caballero, o alcalde de Vigo, tamén se pronunciou respecto diso. Espetoulle a Feijóo que «aprenda un pouquiño» de Portugal e actualice os datos.
A opinión pública, a peor parada
A máquina de propaganda do PPdeG topa a súa engrenaxe nos medios de comunicación galegos, cuxa lealdade é férrea co mandato de Alberto Núñez Feijóo. No Parlamento a oposición insiste en cumprir estritamente a Lei dos medios públicos de Galicia para eliminar o control político dos populares, algo que tamén reivindica desde fai máis de 120 «venres negros» o persoal da CRTVG (Corporación Radio e Televisión de Galicia) .
Con todo, non é tan fácil tombar o culto ao mandatario despois de 11 anos no poder e cunha maioría absoluta na Cámara. A campaña electoral que lle deu o cuarto mandato a Feijóo forxouse nunha pandemia e cultivouse na canle pública que emitía a un presidente que se colgaba medallas sen ninguén para rebaterlle. Feijóo fraguou a imaxe de bo xestor da covid-19 e tentou ir un paso por diante do Goberno central, por exemplo, coas compras de material sanitario que rotulou a TVG. Coa mesma tónica, o líder presentou esta semana a Pedro Sánchez unha proposta de reforma da Lei Orgánica de Saúde no medio dunha situación crítica con Pablo Casado obviando a súa figura. Á vez, Feijóo ignorou en Ourense ao seu alcalde, Gonzalo Pérez Jácome, e non lle notificou o peche inmediato da cidade pola grave situación da pandemia.
Así as cousas, o médico e portavoz de SOS Sanidade Pública, Manuel Martín, cre que a Xunta pretende que a opinión pública «non estea informada» para manexar a situación con criterios «non sanitarios» senón «electoralistas». Como consecuencia, o doutor nomea a desconfianza das persoas cara á administración pública, o que desemboca nunha menor colaboración para o control da pandemia e a imposibilidade de establecer as correctas medidas de protección para detela, como desinfeccións e restricións. Mentres tanto, a cidadanía galega segue sen coñecer os datos reais e exactos dos lugares nos que habitan.
Este artigo publicouse orixinariamente en castelán en Público como parte dun acordo de colaboración con este periódico. Aquí podes atopar máis artigos de Público en Luzes.
