O persoal da planta de tratamento e reciclaxe de lixos denuncia na Inspección de Traballo a insalubridade e inseguridade das súas condicións de traballo e a deterioración progresiva das instalacións.

A Coruña.- Os traballadores da planta de reciclaxe de lixos da Coruña que xestiona a empresa Albada presentaron unha denuncia na Inspección de Traballo polas condicións de inseguridade e insalubridade nas que aseguran se ven obrigados a desenvolver a súa tarefa.

Segundo o comité de empresa, o mal estado das instalacións provoca inundacións en varias zonas, onde se acumulan os detritus mesturados coa auga embalsada e se producen pingueiras e choivas recorrentes sobre os cadros eléctricos e as zonas de paso e de traballo. O sistema de ventilación, que debería garantir a eliminación de partículas perigosas nas áreas de traballo, está estragado desde hai sete anos, e as súas bocas de aspiración, desconectadas.

Os traballadores, sen convenio colectivo desde xaneiro de 2020, acaban de denunciar que a factoría deixou de reciclar o lixo que os coruñeses segregan nas súas casas, xa que a escaseza de persoal provoca que unha das dúas liñas de separación dos residuos non conte co persoal necesario para facelo.

A empresa, pola súa banda, nega que exista circunstancia algunha que poña en perigo a saúde ou a seguridade dos seus empregados, sostén que a planta recicla aínda máis que antes e atribúe as denuncias a unha «estratexia sindical de falsas acusacións» dirixida a presionar á dirección para negociar o novo convenio.

A planta de Nostián foi no seu día un ambicioso proxecto verde que pretendía facer da Coruña una das cidades pioneiras na reciclaxe de residuos, despois de que o seu anterior modelo de tratamento de lixos, que non consistía noutra cousa que nunha colosal entulleira de 200.000 metros cúbicos nos arredores da cidade, se viñese literalmente abaixo en 1996.

A planta custou preto de 50 millóns de euros, financiouse con fondos da UE e inaugurouse baixo o Goberno do socialista Francisco Vázquez como unha moderna instalación, capaz de reciclar e minimizar as verteduras de materiais inorgánicos e de empregar a materia orgánica para producir compost de uso agrícola e biogás para alimentar a iluminación pública.

Aos poucos meses da inauguración, un dos digestores de gas explotou. Apenas sete anos despois, constatouse que a capacidade de reciclaxe era moito menor da esperada cando se completou o enchido dos tres depósitos para rexeitamentos imposibles de recuperar, que segundo o proxecto inicial debían durar tres décadas.

Nostián recibe ao redor de 200.000 toneladas anuais de residuos da Coruña e outros oito municipios da comarca que suman 400.000 habitantes. Desde 2008, a maioría dese lixo se traslada unha entulleira doutro municipio. E os depósitos da planta esgotados en 2007 nin sequera foron selados.

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia ordenouno en varias ocasións e a Xunta de Galicia abriu expedientes e impuxo sancións, pero tanto Albada como o Concello, que preside a socialista Inés Rey, non dan acordado o reparto dos máis de 3,2 millóns que custaría clausuralos e evitar filtracións tóxicas.

Os problemas entre empresa e Concello pasaron en varias ocasións polos tribunais. En 2009, a compañía reclamou 32,5 millóns por sobrecustos de xestión, e en 2019, ao expirar a concesión, o Goberno de Rey interveu a planta e ordenou a Albada seguir xestionando o servizo en réxime de prórroga forzosa nunha actuación que a xustiza considerou ilegal pero con sentenza tamén pendente de firmeza.

O resultado é que aquel proxecto verde que comprometeu hai case un cuarto de século aos coruñeses para separar os seus lixos en casa para reciclalos, producir abono agrícola e gas ecolóxico, atópase en plena decadencia. E as imaxes do interior de Nostián mostran un aspecto de deterioración e descoido que lembran demasiado ás dun vertedoiro convencional.

O presidente do comité de empresa de Albada, Hadrián Canosa, asegura que as instalacións «caen a pedazos» e que o tellado da zona de pretratamento leva anos en pésimas condicións. «Presentamos varias denuncias en Traballo tras a que se lle indicou á empresa que debía reparalo, pero só poñen parches que non resolven o problema». «Chove sobre o persoal que traballa nesa nave, sobre as zonas de paso, sobre as escaleiras e sobre un cadro eléctrico», engade. Tamén sobre o lixo acumulado no interior das instalacións.

Canosa advirte de que a situación estendeuse a outras zonas da planta que tamén estan sufrindo inundacións «por falta de mantemento preventivo e correctivo», e que o circuíto de aspiración que debería eliminar as partículas en suspensión polo risco biolóxico que supón o material co que se traballa, está avariado desde 2015.

Nostián é de titularidade municipal, pero está xestionada pola unión temporal de empresas entre a alemá Babcock Comunal e Urbaser, a firma que a multinacional chinesa Firtion Investments adquiriu en 2016 ao conglomerado societario de Florentino Pérez.

A pesar da denuncia dos traballadores, Albada asegura que non hai ningún feito relevante que poña en perigo a súa seguridade nin a súa saúde. «Temos pingueiras desde hai quince anos e vanse facendo reparacións a medida que xorden os problemas, que en calquera caso non afectan a ningún cadro eléctrico porque toda a instalación eléctrica está deseñada para traballar á intemperie a pesar de estar a cuberto», indica a empresa.

Con respecto ao sistema de ventilación, Albada asegura que a avaría non supón tampouco «risco ningún nin para a hixiene nin moito menos para a saúde» de quen desempeña o seu labor nun recinto «onde se traballa en réxime de portas abertas e con suficiente ventilación natural». E advirte de que na orde do día da reunión que acaba de propoñerlle o comité de saúde e hixiene dos traballadores «non se fala para nada do sistema de aspiración».

Albada está a traballar en réxime de prórroga obrigatoria desde que en 2019 expirase a concesión de vinte anos outorgada polo Concello. O Goberno local prometeu que o prego de condicións da nova licitación estará listo este outono e que o concurso se presentará o próximo ano.

«A empresa non pode facerse cargo de reformas estruturais da planta porque desde hai dous anos xa non é a concesionaria», explican fontes de Albada, que engade que os traballadores «pretenden que o novo prego de condicións da futura concesión inclúa o novo convenio». «E iso teñen que negocialo co Concello, non coa empresa».