Levo toda a vida escoitando que non se che esquece o primeiro desamor. As cancións que soan na radio e nos meus auriculares desde nena contan historias de corazóns rotos e confesións serodias, remorso e carraxe. Eu lembro cando me decatei de que o meu primeiro amor non me facía ben, como a decisión de deixalo marchar me remexeu todo por dentro. Lembro pensar en que me parecía incrible que tomar esa decisión, algo que pasa na túa cabeza, fose algo que se chegara a sentir en todo o corpo. Todas as miñas células do meu corpo se resistían, e ao mesmo tempo o peso que levaba meses cargando nas costas desapareceu. Pero isto lémbrame a algo, pensei. Este sentimento non é novo, pensei. Teño sentido algo peor, pensei. Eu pensaba daquela que non sabía nada de desamor. Pero eu de desamor xa sabía un chisco.
A primeira vez que unha amiga rompeu comigo foi en 1º da ESO. Volveu pasar en 2º e doeu un pouco menos, porque a sensación non era nova e a decisión fora moito máis miña. A ruptura que tiven en 2º de bacharelato foi diferente, porque a miña ira superaba notablemente o meu pesar. A de 1º de carreira fíxome sentir como si tivera trece anos outra vez. A de 3º de carreira fíxome sentir como con 18, chea de cólera e ganas de berrar. Con 24 chegou unha moi dura, na que me intentaron pintar como a vilá nunha historia na que non era nin personaxe secundario.
Lembro as miñas rupturas con amizades con máis claridade de calquera ruptura romántica. Ningunha canción me dixera nunca que as amigas poden romper o teu corazón, tamén. Que poden espertar un día e decatarse de que non te queren máis, que non lles gusta estar contigo, que a túa presenza lles fai mal. Aprendín a convivir coa intelección de que hai veces que lle podes estar facendo dano a alguén a quen queres inmensamente sen decatarte. De que as cousas poden estar indo ben, moi ben, todo está coma sempre, ou iso pensas ti; mentres, esa persoa á que queres tanto sinte como o seu afecto cara ti se torna en irritación, ou fastío, ou indiferenza.
Non hai cancións para estas rupturas. Non hai guión. Non lle podes dicir a un total descoñecido que acabas de romper cunha amiga e esperar a mesma comprensión e simpatía que ao falar dunha ruptura romántica. A falta dunha temática lírica propia, eu fun collendo retrincos de cancións de rupturas románticas ata crear o meu pequeno refuxio musical. Lembro escoitar 20 Something, de SZA, con 20 anos, e chorar pensando nunha das miñas amigas ca que levaba meses sen falar. «Por que non me dixeches que te estabas aburrindo? / Por que non me dixeches que me estaba quedando corta?».
Moita compañía me fixo no seu día Tell Me Why, de Taylor Swift, na que di «E precísote como o latido do corazón / Pero ti sabes que tes unha vea ruín / Que me fai poñerme a cuberto cando ti estás ao meu redor». Máis recentemente, Karma, da mesma Taylor, «Morres de medo de mirar abaixo / Porque se te atreves verás o lume nas miradas / De todos os que queimaches só para chegar aí / Estache indo de volta / E eu teño o meu lado da rúa limpo / Ti non entenderías ao que me refiro». As miñas rupturas con amizades foron por razóns moito máis diversas e dispares que as miras rupturas románticas, e doeron máis ou menos o mesmo. Sempre tiven o mal vicio de deixarme coñecer ben só polas miñas amigas. Cando rompín co meu mozo aos 18 anos, esa ruptura foi entre el e unha versión de mentira de min. As miñas amigas romperon comigo.
Non todas as miñas rupturas con amizades foron un drama de chorar no baño e repensar todas as miñas decisións. Ás veces o contacto desaparece gradualmente ata que un día te decatas de que alguén a quen quixeches é unhe descoñecide. Ás veces as cousas tórnanse tensas e raras de súpeto e ningunha das partes se ve capaz de comunicarse, mentres sentes que a distancia entre vós facéndose máis e máis insalvable. Ás veces rompes ti. Non é agradable, romper ti.
Nun artigo de Bustle titulado «Is Therapy-Speak Making Us Selfish?» («Está a linguaxe de terapia facéndonos egoístas?»), unha rapaza chamada Anna fala de como unha amiga rompeu con ela coa seguinte mensaxe:
Estou nunha posición na que intento honrar as miñas necesidades e actuar en aliñamento co que considero correcto dentro do ámbito da miña vida, e me temo que a nosa amizade non parece encaixar nese marco. Xa non podo soster o espazo emocional que ti queres de min, e considero que o apoio que precisas está fora do que son capaz de ofrecer.
Esta mensaxe dividiu Twitter. Por unha banda, estamos no noso dereito de romper a relación con outra persoa cando nos dea a gana. Pola outra, esta linguaxe impersoal e fría de comunicar os teus sentimentos con alguén é, na miña opinión, peor que que deixen de contestarche aos WhatsApps de repente. E ao final, cal é a opción máis humana cando sentes que a túa amizade con alguén che trae máis mal que ben? «Amigue» é un título moito máis plástico e maleable que «parella», ou «irmá», ou «pai». Cal é o protocolo? Cal é o guión?
Eu que sei.
Só sei unha cousa na que pensei todas as veces que algunha amizade me retirou a palabra, ou me deixou de lado, ou me declarou o seu desexo dun pouco de distancia. «Por que non me dixeches nada antes?», pensei todas as veces. «Por que non me dixeches que estaba quedando corta?».
Evidentemente que isto non é aplicable a todos os casos, pero o defecto máis estendido e simultaneamente máis perdoado do mundo é o medo á confrontación. Perdoamos máis rapidamente que alguén contribúa a unha situación insostible a base de non dicir as cousas á cara e evitar o conflito que que unha persoa non se comunique coas mellores formas. Non hai castigo para o que cala e cala e cala. Pode ser que Anna, a do artigo, si estea sendo unha mala amiga, pero igual hai un paso máis humano antes de: «Xa non podo soster o espazo emocional que ti queres de min». Igual ese paso é falar, falar coas nosas amigas cando son unhas lerchas, unhas pesadas, unhas bordes ou unhas egoístas. Darlles a oportunidade de comprender que che están facendo dano sen decatarse. De que algo ten que mudar. Hai veces que non queda outra que romper, non hai xa máis voltas que darlle; a persoa que tes diante non atende nin entende. Pero de non ser ese o caso, un dos actos de afecto máis grandes que podes ter con outro ser humano e dicirlles que se están comportando dunha forma que che está facendo mal. A miña amiga Helena dáme un toque cando fago comentarios que non lle sentan ben. Somos ambas moi claras co que nos molesta e o que non. Helena faime sentir segura porque non sinto que as miñas accións estean non intencionadamente alimentando unha inquina secreta e mortal. Canto amor hai nesa acción tan pequena.
As rupturas con amizades son duras, e complicadas, e dolorosas, e confusas. Non teñen guión, nin centos de cancións e películas explorando todos os sentimentos que che poden despertar. E é certo que non lle debemos nada a ninguén e podemos cortar con quen nos pete cando nos pete pola razón que nos pete. Pero que bonito e xentil o comunicarlle a outres como quererte ben. Falade coes voses amigues, ho. Falade.
