Vou tarde, pensará moita xente. Haberá quen incluso non lembre xa de que vai o asunto. Á fin e ao cabo, as polémicas do mundo actual caducan ás hora. Falar disto días despois move menos paixóns, provoca menos tráfico na web, menos interaccións nas redes. Vou tarde, crerán algunhas persoas, e é por iso que poderían chamarme a min «zorra»: «que se move con vagar e lentitude», segundo a Real Academia Galega.
Porén, teño que dicir que o tema non é novo. Xa falei de insultos ás mulleres aló por outubro do 2022, no meu artigo inaugural de Ás toas. Quen lembra o colexio maior Elías Ahuja? Semella que pasaron séculos. Un «putas todas» co que, sen pretendelo, se autodefinían bastante ben aqueles simpáticos raparigos. E é que concordaremos en que a orixinalidade salta pola ventá cando un home pretende insultar unha muller, a pesar dos sinónimos ao seu dispor: pendanga, prostituta, rameira, meretriz, fulana… Moito onde elixir e poucas neuronas de onde sacar, non lle imos pedir landras ao castiñeiro, é certo. Naquel primeiro artigo falaba de que a todas nos chamaran algunha vez na vida «puta» ou a súa versión castelá «zorra», porque aínda que en galego non ten ese significado, desligalo desa connotación resulta xa imposible. O poder dun acto repetitivo, dunha palabra coa que nos levan zoscando verbalmente desde o inicio dos tempos, é inconmensurable.
Confeso que desde a derrota das Tanxugueiras non volvín ver o Benidorm Fest. Un enfádome e non respiro de nena pequena tan van como satisfactorio. Como medida de protesta foi un fracaso absoluto, por suposto. É ben sabido que as accións individuais de boicot son como pretender que te chamen zorra cando vas lenta, ou como raiar un coche cun gran de area. Para ese mester, a verdade, son moito máis efectivas as unllas de bebé, dígovolo eu que lle dou teta a unha. Téñoa aquí ao lado e míroa, e penso que me parecería que cantase a todo pulmón «Si salgo sola, soy la zorra. Si me divierto, la más zorra. Si alargo y se me hace de día, soy más zorra todavía». Se o cantarei algún día canda ela. Se o entendería tan noviña, ou se pasará con esta canción como pasou con tantas outras, que logo ves pola rúa crianzas de cinco anos berrando «Ahora todo cambió, le toca a ella. Mari y una botella. Gracias al maltrato se puso bella» sen ter nin idea do que din. Penso se terei que explicarlle que hai cousas que non veñen no dicionario e que ser muller aínda é un deporte de risco, cando o único que ela quería era cantar.
Podería explicarlle que a seguinte parte da letra é un moi bo resumo da nosa situación («Cuando consigo lo que quiero: zorra, zorra. Jamás es porque lo merezco: zorra, zorra. Y aunque me esté comiendo el mundo, no se valora ni un segundo»). Podería contarlle como o colectivo LGTBQI+ se reapropiou da palabra maricón, porque non ofende quen quere senón que pode, e que iso pretendía facer esta canción. Podería ir preparándoa para cando llo chamen, quizais cunha terapia de Exposición con Prevención de Resposta (EPR) que se usa co Trastorno Obsesivo Compulsivo, que para algo súa nai fixo un mestrado. Pregúntome como me sentirei cando lle digan zorra á miña filla por vez primeira, e se tería que facer como eses pais e nais que lles dan cubatas aos seus adolescentes porque como os van tomar fóra mellor que os tomen na casa, que así polo menos saben o que beben. Ir preparando as vendas para cando cheguen as feridas.
E entón outra pregunta aparece na miña mente: que pasaría se non houbese ferida? Se as zorras o fosen só pola lentitude, se cantar só fose cantar, se o festival de Eurovisión só fose espectáculo e non política. Pregúntome se nesta vida non hai nada que sexa só o que di ser. Sen dobreces, sen máis dunha interpretación. A miña filla e as amigas chamaranse «zorras» entre elas? Por moito que eu lle diga, o imaxinario colectivo das celebridades e demais famosas que levan anos usando o bitch é moi poderoso. Por imaxinar, imaxino que se chaman listas, bravas, valentes, simpatiquérrimas. Imaxino que non hai homes que asasinan a mulleres ao berro de «zorra!», imaxino que non fomos adolescentes equilibristas enriba da corda sobre o abismo do «fríxida» a un lado e o «puta» do outro. Imaxino que botan a Israel do festival hipócrita por seren uns xenocidas igual que fixeron con Rusia. Imaxino.
E, mentres, as mesmas palabras repetidas unha vez e outra. E collémolas, intentando devolvelas cantando, porque se non podemos bailar non é a nosa revolución, pero somos malas feministas, unha vez, e outra. E intentamos explicar, divulgar, educar, pero esquecemos que o ocio tamén fai o mesmo aínda que non queiramos, e que se chama «de masas» porque enchoupa todos os eidos, todos os recunchos, todas as familias. Fagamos o que fagamos, «zorras», «zorras», «zorras». Goliat nunca estivo tan forte mentres as Davices discutimos se mellor con tirafondas ou con pistola.
Ao mellor é que abordo o problema desde un punto de vista incorrecto. Penso que estou a tempo de que non haxa ferida e en realidade xa leva aí séculos, milenios. E a forza de repetilo, porque o poder dun acto repetitivo é inconmensurable, rematamos por inferir que a ferida somos nós mesmas. Nosoutras. E lémbrome que un gran non raia un coche sempre e cando non sexa o suficientemente grande. E se non o é, se non atopamos un gran co diámetro axeitado para perforar unha carrocería que leva tanto tempo perfeccionándose, con tirafondas ou sen el, dígome que existen os métodos de limpeza mediante chorro de area. E que todos os grans suman, aínda que non sexan sílice puro.
Polo menos en «Zorra» os tangas lévanos eles.