No 2018 saíu a película Love, Simon, baseada no libro do 2015 Simon vs. The Homo Sapiens Agenda. Eu lin o libro no 2016, con 19 anos recén cumpridos e acabada de saír do armario, ese armario metafórico no que estamos as persoas que non somos heterosexuais ou cisxénero ata que un día facemos o anuncio ao mundo de que non, non somos normais; non vimos cos axustes por defecto de fábrica. Foi entón cando comecei a buscar algo de literatura que respondera un pouco ás miñas necesidades propias de representación, libros de xente pasando polo mesmo proceso polo que acababa de pasar eu, xente aprendendo a comprender os seus propios sentimentos pouco a pouco como tivera que facer eu, xente tendo que navegar o mundo dunha forma similar á miña. Simon vs. The Homo Sapiens Agenda prometía xusto iso, así que decidín darlle unha oportunidade, e eu tardaría anos en poñer en palabras a sensación profundamente amarga que ese libro me deixou.

Para quen non lera o libro ou vira a película e non lle importen os spoilers, un resumo rapidiño: Simon é un rapaz gai, no metafórico armario, que se comunica baixo un pseudónimo con outro rapaz do seu instituto, tamén no armario, a través de emails. Cando é descuberto polo pallaso da clase, este extorsiona a Simon con esta información sobre a súa sexualidade para que así o axude a ligar cunha das súas amigas. El, aterrado, acepta, ata que se descobre o pastel e es súes amigues se cabrean con el porque claro, estivo unha tempada manipulándoos e claro, non lles dixera que el era gai cando «a eles non lles importa». Como lles ía importar? Por que non se fiaba deles?

O final inclúe a Simon esperando publicamente nunha noria a que o rapaz co que leva meses tendo esta correspondencia de pseudónimos, faga un grandioso xesto de amor atrevéndose a proclamar o seu afecto diante dun público. O namorado aparece, como non. Bícanse na noria diante de todo o mundo e a expectante audiencia aplaude. Fin.

Para min, así como para moita xente da miña quinta (e aínda máis para xente máis vella), saír dese armario foi unha experiencia bastante desagradable, ata traumática; levaba tanto tempo aterrorizada do momento en que a xente soubera que eu pasara anos escondendo a verdade, tanto tempo vivindo como un monstro debaixo da cama, agochada, que aínda despois de non recibir ningunha reacción particularmente negativa, o proceso enteiro fíxoseme extraordinariamente difícil. E é que medrei nunha contorna que me ensinou que «bollera» e «maricón» eran insultos antes de chegar a comprender o seu significado; eu era homófoba moito antes de saber que me gustaban as mulleres. Pero non era homófoba cara fóra, cara os demais, non: era homófoba cara dentro, cara min, cara os meus propios pensamentos. Apartaba a mirada en anuncios de perfume nos que aparecían mulleres semiespidas, lía fanfiction de Ginny e Luna (de Harry Potter) ás agachadas, choraba desconsolada con vídeos de mulleres pedíndolle matrimonio ás súas mozas, e sentíame como se estivera vivindo unha mentira. Moitas veces calculaba canto tempo podería finxir ser algo que non era e reprimir unha parte de min que, intelectualmente, sabía que non tiña nada de malo, pero sentíame sucia, cun segredo que se me pegaba ao corpo como un vestido mollado. Unha vez, con 15 anos, unha rapaza da miña clase explicou entre risas que ela non se cambiaba no vestiario despois de educación física por se acaso algunha de nós era unha «puta bollera» que a podía «violar, ou algo». Estaba convencida de que a xente o sabía. Estaba convencida de que eses comentarios ían por min.

Confesárallo unha vez, con 12 anos, a unha das miñas mellores amigas, pero non lle volvín sacar o tema a ninguén ata os 18, vivindo a centos de quilómetros da casa. Pero tamén é que a xente pensa que saes do armario unha vez e xa está, e non, saes do armario unha, e outra, e outra, e outra vez ata que morres. Na casa, coes amigues, no traballo, en festas, coa túa avoa. Aprendes a facelo de forma sutil, pouco a pouco. Aprendes como sacar o tema sen dar pistas, como averiguar se estás nun espazo seguro antes de soltar nada. Aprendes a buscar as bandeiras vermellas nos comentarios alleos. Estás vixiante, estás pendente. Es consciente dos espazos nos que non compensa, nos que tes que morder a lingua, nos que é mellor calar. Vou ter que saír do armario dunha forma ou outra con bastante frecuencia para sempre. Ou polo menos iso parece.

Agora xa atopei palabras abondo para definir o que non me gusta de Simon vs. The Homo Sapiens Agenda (o libro) e Love, Simon (a película). Simon, o prota, é un rapaz cis branco, popular, convencionalmente atractivo e dunha familia de clase media-alta que o quere e o apoia, e, fundamentalmente, Simon non é estereotipicamente gai en absoluto. Non é que o teña que ser, pero isto segue unha tendencia nas películas e series máis mainstream: se hai unha personaxe LGBT nun rol protagonista, que sexa discreta, que non se lle note moito, nada de rapaces moi femininos ou rapazas moi masculinas, non: eses son para rirse deles. É como se dixeran «Heteros, son coma vós. Non son raro, nin vou poñer en perigo o statu quo de ningunha forma, non vos vou facer sentir incómodes en absoluto». Evidentemente, Love, Simon non é culpable disto. Pero si forma parte dunha tendencia que si me parece que indica unha clara plumofobia. Love, Simon si ten un rapaz gai estereotipicamente feminino, con pluma e unha presentación de xénero máis disidente, pero nunca, nin unha soa vez dentro da narrativa, é considerado como un interés romántico posible ou viable para Simon. Simon só fantasea con rapaces coma el, igual de convencionalmente atractivos, igual de populares, igual de clase media-alta e igual de non visiblemente LGBT. O rapaz gai con pluma está aí para que poidamos ver a homofobia rampante e á luz do día que hai no instituto no que obviamente Simon non quere ser abertamente gai.

E falando de ser abertamente gai nese instituto: a narrativa castiga a Simon polo seu temor absolutamente fundado de que poida sufrir consecuencias sociais por saír do armario. Es súes amigues enfádanse con el cando descobren as súas manipulacións forzadas pola extorsión do rapaz que o está ameazando con facer pública unha información persoal que ten o potencial de poñelo nunha posición vulnerable. Hai moi pouca comprensión para a súa situación. Porque aquí se atopa o problema principal que teño con esta historia, a razón do meu mal sabor de boca ao rematar o libro hai tantos anos: en todo momento trátase a sexualidade de Simon como algo que debe comunicar coa xente da súa contorna. El débelle esa información aos demais. Saír do armario é un acto de valentía, e polo tanto non facelo é un acto cobarde. Esta narrativa tamén a atopei eu repetidamente nas poucas películas e series dispoñibles que vin de nena nas que aparecían persoas coma min: non saír do armario, non darlle á xente esta información que lle debes, é cobarde, e ti es unha mentireira. Mentes por omisión, enganas aos demais deixando que pensen que es normal, pero non. Os «normais» non teñen que declarar a súa atracción en ningún momento. Pero ti si. Ti débeslle esta información a todo o mundo.

Moitas veces penso na Malva de trece, catorce, quince anos. Quen me dera collela da man e dicirlle: «Non pasa nada. Vante querer igual. Non es un monstro. Non estás enferma. Tómate o teu tempo. Isto que ti sabes sobre ti mesma non ten nada de malo e é teu, só teu, de ninguén máis; non llo debes a mamá, nin aes túes amigues, nin aes túes compañeires de clase. Respira. Todo vai estar ben».

Agora a rapazada ten Heartstopper, unha serie de Netflix que narra o romance entre dous rapaces no instituto baseada nun cómic do mesmo nome que levo anos lendo e me encanta. Penso que a historia ten as súas cousiñas, pero é unha mellora inmensurable: móstranos unha parella lésbica fóra do armario que se quere e se coida, unha rapaza trans feliz e con moites amigues namorándose dun rapaz que a aprecia e a respecta, e un rapaz bisexual que sae do armario pouco a pouco, nos seus propios termos, sen présa, sen presións. E cando chega o momento e se sente preparado para comunicarlle esa información a súa nai, ela dille: «Perdón se algunha vez che fixen sentir que non podías contarme isto». Cando lin esta escena, chorei durante horas.

Igual a xente da miña quinta, os zillennials (nin millennials nin xeración Z, algo no medio) non chegamos a tempo para que reconciliarnos coa nosa identidade fose algo doado e sen bágoas. Algo normal e sen dramas. Pero espero que, pouco a pouco, saír do armario vaia sendo algo obsoleto, algo do pasado. E que nunca, nunca ninguén máis se sinta como que debe contar iso se non quere. E que nunca, nunca, ninguén máis se sinta como que non pode contalo.