A Coruña.- A sentenza do Tribunal Supremo que permite á fábrica de celulosa de Ence seguir outros 50 anos ocupando terreos públicos na ría de Pontevedra volveu a dividir ao PSOE galego, que desde hai meses arrastra unha seria división interna entre partidarios e detractores do seu secretario xeral, Valentín González Formoso, e do seu antecesor e aínda rival, Gonzalo Caballero.
O propio González Formoso manifestou o pasado xoves a súa «alegría» polo fallo do Supremo, unha postura contraria á que, case ao mesmo tempo, expresaba a presidenta da Deputación Provincial de Pontevedra, Carmela Silva, persoa da máxima confianza do alcalde de Vigo, Abel Caballero, á súa vez tío de Gonzalo Caballero.
A factoría de Ence aséntase sobre terreos protexidos da ría de Pontevedra que a empresa que preside Ignacio Colmenares ocupaba mediante unha concesión outorgada durante a ditadura de Franco. Aquel permiso expiraba a pasada década, pero o Goberno de Mariano Rajoy a prorrogou ata 2073 cando estaba en funcións, antes das eleccións xerais de 2016.
A decisión motivou que o Concello, liderado por Miguel Anxo Fernández Lores, do BNG, cos votos do PSOE e Marea de Pontevedra, declarase a Rajoy persona non grata na cidade onde o expresidente do Goberno se criou e onde iniciou a súa carreira política.
A fábrica de Ence contaminou durante décadas a ría de Pontevedra co mercurio que empregaba nos seus procesos industriais para fabricar celulosa de papel a partir da madeira das árbores, arruinando boa parte dos bancos marisqueiros da zona. As súas emisións tamén someteron á cidade a continuos episodios de fétida polución que a etiquetaron como insalubre e presa dun eterno fedor a química malsana.
Ademais, os detractores da compañía acúsana de promocionar o cultivo de eucaliptos, a especie invasora de crecemento rápido ideal para a fabricación de pasta de papel que xa se converteu en dominante en Galicia ocupando máis do 30% da superficie arbórea do país -en toda a UE non pasa do 6%-.
Ence tamén é un exemplo paradigmático das portas xiratorias interesadas: no seu consello de administración sentan, entre outros, Isabel Tocino, exministra de Medio Ambiente de José María Aznar e compañeira de gabinete de Mariano Rajoy; e Carlos del Álamo, primeiro conselleiro de Medio Ambiente de Manuel Fraga.
En 2021, a Audiencia Nacional anulou a prórroga decretada polo Goberno de Rajoy para permitir que Ence seguise en Pontevedra e estimou os recursos de Greenpeace e do Concello. Pero o fallo do Supremo, feito público a semana pasada nunha nota de prensa que non achegaba o contido nin as motivacións da decisión, avalou a moratoria que permitirá á empresa seguir coa súa actividade en terreos públicos. Son máis de 373.000 metros cadrados pegados ao mar.
Desde hai lustros, o PSOE sempre mantivo unha postura intermedia entre a oposición á permanencia de Ence na súa localización habitual e a proposta dun traslado que garantise a súa viabilidade e a conservación dos preto de 800 empregos que proporciona.
Agora, fontes do partido explican a morneza de González Formoso coa sentenza pola promesa da compañía de investir 125 millóns para abrir unha planta de fibra de cartón reciclada na localidade coruñesa de As Pontes de García Rodríguez, onde el é alcalde, a condición de que se validase a prórroga da súa estadía en Pontevedra. «Localmente cada un ten que velar polos seus intereses», expresou o pasado venres o líder dos socialistas galegos para explicar a «alegría» que manifestara o xoves.
Ese mesmo día, a presidenta da Deputación de Pontevedra, Carmela Silva, sostivera que «Ence non debería estar na ría de Pontevedra», reiterando a postura que sempre mantivo o PSOE, reiterada durante o Goberno de Emilio Pérez Touriño entre 2005 e 2009 e referendada polos votos que declararon a Rajoy en 2016 persona non grata na súa propia cidade. «Eu son unha persoa que tenta manter as súas conviccións nun mundo no que [mantelas] é difícil e no que tanta xente cambia dun ano a outro», dixo Silva.
O portavoz de Medio Ambiente do PSOE no Parlamento de Galicia, Pablo Arangüena, sostén que esa posición aínda é defendible: «Temos que acatar a sentenza, pero revalidar a lexítima aspiración de defender a ría de Pontevedra. Se se cumpren os prazos, Ence estará nelas 115 anos». Para Arangüena, o feito de que exaltos cargos do PP vinculados coa protección do Medio Ambiente permanezan na dirección da compañía representa outro evidente exemplo de greenwashing, é dicir, o «lavado de cara verde» para do que se rodean empresas que realmente non o son.
Nas primarias que renovaron a dirección do PSOE en novembro de 2021, González Formoso obtivo un 58,7% dos votos, cunha ampla maioría nas provincias da Coruña e Lugo. Caballero, con todo, gañoulle por 12 puntos de diferenza en Ourense e por 26 en Pontevedra. Aquela división aínda non se saldou, e derivou nunha seria disputa interna que alcanzou ao grupo parlamentario e que non parece ter visos de resolverse antes das municipais de maio. Fontes do PSOE de Pontevedra aseguran que as declaracións do secretario xeral poden condicionar o resultado electoral do partido na cidade e na súa provincia.
