A Coruña.-  O PSdeG a iniciou un procedemento acelerado de primarias para elixir en menos de tres semanas ao seu cabeza de cartel á Xunta que podería profundar, ás portas das eleccións autonómicas, nas feridas non pechadas que arrastra nos últimos anos o socialismo galego

O exsecretario xeral, exdelegado do Goberno en Galicia, deputado por Lugo no Congreso e persoa de confianza de Pedro Sánchez, José Ramón Gómez Besteiro (Lugo, 1967), anunciou o pasado luns a súa candidatura. E o tamén exsecretario xeral e deputado no Parlamento de Galicia por Pontevedra, Gonzalo Caballero (Ponteareas, Pontevedra, 1975), fixo o mesmo este martes.

As primarias celebraránse o vindeiro domingo, 29 de outubro.

Os dous precandidatos representan a cada unha das dúas faccións que conviven enfrontadas no PSOE galego. Gonzalo Caballero conta con apoios sobre todo en Ourense e Pontevedra, mentres que Gómez Besteiro tenos en Lugo e tamén na Coruña, onde se asenta o poder da actual directiva que encabeza Valentín González Formoso e que aposta decidida aínda que non explicitamente por el.

Caballero e Formoso disputáronse hai dous anos a secretaría xeral nunhas duras primarias que puxeron de manifesto os enfrontamentos internos e a debilidade das costuras do partido.

División por provincias

A vitoria do segundo foi rotunda -58,7% dos votos fronte ao 40,2% do seu rival-. Pero se Formoso baseou os seus apoios nas dúas provincias do norte de Galicia, onde obtivo o 68% (A Coruña) e o 74% (Lugo), Caballero mostrou fortaleza nas do sur co 64% (Pontevedra) e o 54% (Ourense).

Paradoxalmente e, a pesar da súa vitoria, o novo secretario xeral renunciou a postularse como candidato á Xunta e preferiu asegurar a súa permanencia como alcalde das Pontes e presidente da Deputación Provincial da Coruña.

Naquel proceso ambos os candidatos lanzaron severos ataques un ao outro que abriron unha gran brecha entre ambas as partes, que o mandato de González Formoso non logrou coser.

O enfrontamento derivou na división en dous do grupo parlamentario, convertido por momentos nunha guerra aberta con acusacións de xogo sucio nos medios de comunicación, en despedimentos de traballadoras e na apertura dun polémico expediente de expulsión a un deputado afín a Caballero que Ferraz aínda non resolveu.

«Quero participar no proceso de escoita da militancia e tomar a mellor decisión para o partido», dixo o martes o cabeza da corrente crítica. Besteiro asegurara o día anterior que a súa candidatura pretende lanzar «unha mensaxe» á militancia sobre «a posibilidade dun cambio» político en Galicia que permita acabar cos catorce anos de mandatos do PP na Xunta.

As autonómicas galegas estaban previstas para xullo do ano próximo, pero o país atópase desde hai semanas en precampaña de facto. O presidente galego, Alfonso Rueda, podería adiantalas a febreiro ou marzo se Pedro Sánchez logra formar Goberno, ou mesmo antes se a súa investidura é rexeitada e forza unha repetición das xerais.

Malos resultados nas municipais e as xerais

Caballero, sobriño do alcalde de Vigo, Abel Caballero, ten como principal argumento para a súa campaña os pobres resultados electorais do partido desde que el abandonou a secretaría xeral: unha caída de 76.000 votos e de 3,7 puntos nas municipais de maio fronte á perda media de 1,3 puntos no Estado; e outro baixón de 2,75 puntos e tres escanos, a pesar de gañar máis de 14.000 sufraxios, nas xerais de xullo –o PSOE subiu un 3,5% en toda España–.

A contorna de Besteiro, pola súa banda, lembra que nas autonómicas de 2020 o PSdeG, con Caballero á fronte, apenas recolleu apoios electorais tras a desfeita das mareas e Podemos. A pesar de que a esquerda alternativa perdeu a totalidade dos 14 deputados cos que contaba no Parlamento de Galicia, os socialistas non lograron facerse con nin un só deles e só puideron conservar os 14 que lograran en 2019, mentres o BNG de Ana Pontón pasaba de seis a 19 actas.

Ningunha das dúas faccións en liza descarta a posibilidade dun acordo que evite unhas primarias que poden transmitir de novo unha imaxe de división interna en plena precampaña

Ningunha das dúas faccións en liza descarta a posibilidade dun acordo que evite unhas primarias que poden transmitir de novo unha imaxe de división interna en plena precampaña, e que asegure que tanto a militancia como os cargos orgánicos e de representación envórcanse nas catro provincias durante a campaña co cabeza de cartel. Luzes-Público puido saber de fontes de ambas as partes que ata o momento non se produciron contactos.

As enquisas que manexan outorgan a Caballero un maior nivel de coñecemento entre o electorado, aínda que Besteiro está a gañar puntos tras a súa designación como membro do equipo nomeado por Sánchez para negociar a investidura, e por solicitar a atención dos medios ao estrear como deputado o novo regulamento que permite o uso das linguas cooficiais no Congreso.

Aínda que o secretario de Organización de Valentín González Formoso, José Manuel Lage Tuñas, chegou a comparar a Besteiro con Leo Messi igualando o seu atractivo electoral coa mestría futbolística do xogador arxentino, fontes próximas á súa executiva sosteñen que esta se mantén «neutral» e que «asume con respecto a presentación de calquera candidatura».

A posición de Abel Caballero

Con respecto a Abel Caballero, cuxa ascendencia se mide máis pola contundencia dos resultados que obtén na maior cidade de Galicia –61% nas últimas municipais– que polo seu poder orgánico real, non está claro que vaia a posicionarse xunto ao seu sobriño.

Este martes, mentres estaba de visita institucional precisamente en Lugo, o alcalde de Vigo foi preguntado polas primarias e respondeu contundentemente referíndose a Besteiro: «Creo que todos sabemos quen vai ocupar o lugar da candidatura, hai que respectar aos militantes do PSOE pero todos sabemos quen vai ser».