O repunte na Mariña marca o fin de campaña en Galicia, a máis atípica da súa historia

 A última semana de campaña electoral puxo nervioso a un PPdeG que as tiña todas consigo: unha folgada maioría absoluta o 12 X. A falta de anticipación para deter a expansión do virus na comarca lucense e un temor ao contaxio poden impulsar a abstención nunha poboación afín ao PP.

Ás portas quedouse o PPdeG dunha campaña impoluta. Despois de construír ao longo do estado de alarma a súa estratexia electoral, o castelo de naipes derrubouse pola ausencia do que tanto presumiu Alberto Núñez Feijóo: a anticipación da Xunta de Galicia. O pasado domingo fíxose evidente cun confinamento de cinco días para a comarca da Mariña (Lugo) cunha cifra de positivos que continúa subindo ata os 182 casos, pero o temor para embazar a xestión de Feijóo e a perder votantes impide o aprazamento dos comicios nesta rexión, en contra das peticións dos seus alcaldes.

A pandemia levantou a Feijóo e solidificou o seu mandato e desde as filas dos populares non estaban dispostos a convertela no sprint final no seu talón de Aquiles. Con todo, o nerviosismo apoderouse do PPdeG e o grupo terminou por utilizar ao seu favor o medo para infectarse por ser o único partido en Galicia que gobernou durante a pandemia e con experiencia para continuar facéndoo. De feito, o presidente non escoitou ningunha proposta proveniente da oposición e evitou durante os meses de estado de alarma render contas ante a Deputación Permanente, por iso o mandato durante a covid-19 foi unilateral e seguen sen resolverse a día de hoxe cuestións como a crise sanitaria nas residencias de maiores, onde se produciron a metade das mortes por coronavirus en Galicia.

[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]

Como unha máquina de propaganda afín ao PP, os medios galegos conseguen distanciar a Feijóo da situación crítica da Mariña con titulares que subliñan as reflexións positivas da Xunta e que debuxan un electoralismo por parte dos alcaldes, xa que os que pediron a suspensión -10 edís de 14- pertencen ao BNG e ao PSdeG-PSOE. «Fíxose un dano innecesario á nosa reputación como destino seguro e politizouse un brote, que é unha cuestión sanitaria», engadiu Feijóo nunha entrevista nos Desayunos de TVE. Cre que detrás dos alcaldes e das forzas parlamentarias ocúltase o obxectivo de «provocar a abstención, sobre todo do electorado maior», xa que é boa parte do perfil votante do PP e asegurado: Segundo o CIS, o 38% de maiores de 65 anos votan ao PP e o 50% cualifica a súa xestión nos últimos anos como «moi boa».

Ademais, na entrevista na televisión pública o presidente da Xunta terminou dicindo xunto co lehendakari vasco, Iñigo Urkullu, que o «mellor» é celebrar eleccións «inmediatamente despois do confinamento, porque o virus moveuse menos». E é que o presidente negou durante o golpe máis duro da pandemia unhas eleccións autonómicas que si estaban na súa axenda e que tiña pensado convocar no verán, xa que canto máis tardase, tería menos posibilidades de renovar o seu cuarto mandato. Un precedente marcaría o ano electoral de Feijóo e enturbou a vitoria dos populares antes de que chegase a covid-19: o peche do paritorio de Verín (Ourense).

A mobilización social e o feminismo conseguiron parar a iniciativa do Goberno galego, debido a que tras esa decisión as mulleres embarazadas terían que trasladarse ata 100km a un hospital de Ourense, e a súa cidadanía non pasou por alto o desmantelamento do hospital comarcal. Os compañeiros do seu partido no territorio ourensán déronlle as costas á Xunta e durante case dous meses que tardou en reabrirse o servizo, a decisión do peche converteuse nun dos erros políticos máis graves do mandato de Alberto Núñez Feijóo, que marcou o 8 M en Galicia.

Xa en febreiro e entrando en precampaña, afeando máis o escenario para os populares, deteñen a un socio de Feijóo, o exdirector xeral de Pemex, Emilio Lozoya, por unha presunta implicación na trama de corrupción da construtora brasileira Odebrecht. O 9 do mesmo mes, unha manifestación histórica en Galicia percorreu as rúas de Santiago de Compostela a favor da sanidade pública, en contra dos recortes do PPdeG e do coqueteo coa sanidade privada que os populares tamén tacharon como propaganda por parte da oposición. Os datos empezaron a saír a escasos dous meses das eleccións: o terceiro mandato de Feijóo, o do menor ritmo lexislativo en Galicia nos últimos 20 anos desde a lexislatura de Fraga. A media anual do PPdeG é de sete leis fronte ás 12 ou 13 habituais.

Feijóo tentou salvar algúns votos seguindo o exemplo do seu predecesor Fraga, que obsequiaba aos seus posibles simpatizantes con enchentes, anunciando en precampaña dous millóns de euros a medios de comunicación, pero non lle faría falta moito máis: cinco días despois cancelou con País Vasco as eleccións autonómicas polo estado de alarma. Desde entón, Feijóo negou algún interese en volver reactivar a convocatoria electoral, mesmo chegou un acordo coa oposición que logo incumpriría sobre convocalas dous meses despois do estado de alarma. Era un tren que os populares non podían deixar escapar. O mesmo que impediu que o PPdeG perdese votos nas inexistentes eleccións do 5 de abril impulsaría meses máis tarde que os recuperase. Por iso, Feijóo tivo o traballo de encargarse de xestionar unha pandemia e á vez, amarrar a vitoria canto antes.

Unha montaña rusa que termina nas urnas

O 29 de xuño tivo lugar un debate a sete na Televisión de Galicia e aínda aí moita poboación galega decatouse de que a súa comunidade celebraba eleccións, as mesmas que levaban convocadas desde o 18 de maio. A confusión continuou coa fragmentación da esquerda galega e as coalicións que no 2016 concorrían baixo a marca de En Marea, pero que agora se presentan por separado: Galicia en Común e Marea Galeguista. Como a segunda está encabezada por En Marea, a alianza que conseguiu converterse en segunda forza nos pasados comicios, gozan dos privilexios do tempo en antena e cobertura da información. A súa concorrencia resultou estraña para o resto de grupos, debido a que En Marea non tiña pensado presentarse nas pasadas de abril despois de que o seu líder Luís Villares retirásese por tentar axuntar a toda a esquerda galega, algo do que os grupos progresistas están moi lonxe, aínda que o PSdeG-PSOE, BNG e Galicia en Común simpaticen cunha coalición despois do 12 de xullo.

Varias caras novas presentáronse no debate: Antón Gómez Reino, deputado no Congreso e man dereita da ministra Yolanda Díaz, candidato por Galicia en Común; Pancho Casal, cabeza por Marea Galeguista; Beatriz Pino por Cidadáns, que non ten representación no Parlamento, do mesmo xeito que Vox, que non conta con candidato oficial e a formación ultradereitista decantouse por Ricardo Morado como representante.

Polo outro lado, as figuras máis coñecidas: Alberto Núñez Feijóo, que tratou de afastarse das siglas do PP e da crispación política dos seus compañeiros de partido, sendo el ou a Xunta de Galicia a súa propia marca; Gonzalo Caballero do PSdeG-PSOE, favorecido polos ventos de Madrid e o sanchismo, e por último pero a tendencia máis destacada dos estudos demoscópicos, Ana Pontón e a subida enérxica do BNG, que pode situarse en segunda forza por diante dos socialistas.

En Galicia é impensable equiparar a visibilidade mediática que sustenta o PPdeG ao resto de partidos, unha marea de propaganda por tónica xeral que incrementou durante os meses de pandemia. Unha baixa participación na comunidade pode terminar por levantar a Feijóo catro anos máis no mandato e desprazar aos grupos progresistas que tentaron coller carrerilla durante os 15 días de campaña electoral para conquistar a un 31% de indecisos. As cartas xa se xogaron e a campaña máis atípica en Galicia chegou ao seu fin, lonxe de bicos e abrazos cos votantes, con máscaras, con mitins reducidos e cunha votación estival que xa é histórica.


Este artigo publicouse orixinariamente en castelán en Público como parte dun acordo de colaboración con este periódico. Aquí podes atopar máis artigos de Público en Luzes.
cool good eh love2 cute confused notgood numb disgusting fail