Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán
«Alucino con que xente de trinta e moitos anos non teña nin idea de quen é Fernando Rey», confesáballe hai uns meses Fernando Casado á xornalista Isabel Bugallal. Eu, como o fillo do actor e da actriz Mabel Karr, tamén alucino, porque moitas das súas películas están consideradas clásicos de relevancia universal e, sobre todo, porque foi un intérprete formidable, o mellor de Europa para Orson Wells, que chegou a recrutalo para Campanadas a medianoche (1965).
A poderosa dicción de Fernando Rey axiña chamou a atención da industria. O produtor vigués Cesáreo González ofreceulle o papel de narrador en Sabela de Cambados (1949), e Luis García Berlanga sacoulle todo o brillo a esa voz inesquecible que nos presenta Villar del Río e os veciños de Bienvenido, Mister Marshall (1953), unha cinta cargada de acidez, ilusión e tristura. Coa voz do actor coruñés tamén falaron o Gary Cooper de Buffalo Bill ou o Laurence Olivier de El príncipe y la corista.
Con Rey á fronte do reparto, Juan Antonio Bardem dirixiu Cómicos (1954), o retrato dun mundo, o do teatro, que os dous coñecían tan ben. Director e actor repetirían en La Venganza (1957) e en Sonatas (1959), nunha década na que o comediante tivo como cómplices de viaxe a Fernando Fernán-Gómez, Enma Penella, o clan Ozores ou Tony Leblanc.
O seu encontro con Luis Buñuel marcou a historia do cine español. En Viridiana (1961), onde o actor encarna a un soberbio don Jaime, o humor e o cinismo para retratar a relixión nacen do xenio compartido de Buñuel e de Rey. Seguro que o sempre crítico Pérez-Galdós admiraría a adaptación, tan literaria, da súa novela Halma (1895) e do personaxe de Catalina de Artal, a Viridiana que na película interpreta a actriz mexicana Silvia Pinal.
Os 70 xuntaríaos en tres rodaxes máis. Con Tristana (1970) Buñuel recupera outra historia de Galdós e escribe para Fernando Rey un don Lope tan complexo coma contraditorio. A maxistral El discreto encanto de la burguesía (1972), Óscar á mellor película estranxeira, é imposible de clasificar: ás veces broma tráxica, ás veces drama corrosivo, surrealista de principio a fin. Pero se tivese que escoller unha soa das interpretacións de Fernando Rey -a de máis matices, na que máis brillan o seus xestos e as súas miradas- é o Mathieu que compuxo en Ese oscuro objeto del deseo (1977), o filme que pecha o talento de Buñuel.
A medio camiño entre o cine o e documental, o audaz e innovador thriller de William Friedkin, The French Connection: contra el imperio de la droga (1971), amosa os suburbios de Nova York, onde se agocha o capo da droga Alain Charnier, o noso Rey. Baseada nunha operación real de dous axentes de narcóticos nos anos 60, a cinta -que abriu un novo camiño para o cine e as series policiais- resulta máis que recomendable agora que as historias sobre o narcotráfico son tendencia no audiovisual.
En Los Pazos de Ulloa (1985), Fernando Rey respira Galicia, contaxiado por Emilia Pardo Bazán. Gonzalo Suárez escolleu ao señor de la Lage perfecto para este drama de paixón, relixión e política. Non foron as únicas rodaxes de Rey no noso país: Fernández Flórez imaxinou un bosque fantástico e Rafael Azcona serviulle un magnífico guión a José Luis Cuerda en El bosque animado (1987). O señor D’Abondo está soberbio nesta deliciosa película coral. Fernando Rey facía anos e os seus papeis medraban con el.
Era un cabaleiro e foi un señor fidalgo, o máis célebre de todos, en El Quijote de Cervantes (1991), cun guión adaptado por Camilo José Cela e onde atopou a un Sancho Panza á súa enorme altura, Alfredo Landa.
Fernando Rey soñaba con ser arquitecto, pero as súas grandes construcións foron os seus personaxes, que nos abriron os ollos ao mundo en anos agridoces, especialmente para o actor: estrela nos carteis das grandes producións cinematográficas da España da ditadura, mentres o seu pai, un xeneral republicano, cumpría condena nos cárceres franquistas.
Hai persoas que deberían estar sempre na nosa memoria. Viva o Rey! Don Fernando, claro.
Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán
