Fútbol, pan e circo

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

Non saber de fútbol ten que ser pecado. Hai unhas semanas, tres amigos quedaron pampos cando lles soltei no almorzo que eu, nin idea de en que equipo xogaba Messi. Coñecelo xa me parecía un logro, pero Luís Pousa, Xurxo Chapela e Rafa Cabeleira empezaron a mirarme diferente. Estaba segura de que o campo era verde ata que un colega guionista me dixo que el o vía rosa, e empecei a dubidar. Que o meu amigo sexa daltónico é un detalle sen importancia, pero coa súa frase derrubou todos os meus coñecementos futbolísticos. Iso non impide que busque integrarme nas redes con chíos sobre o Mundial. Nunha destas, Henrique Mariño retoume a escribir sobre fútbol. Como se para escribir de fútbol tivese que saber algo de fútbol!

John Houston emocionou en Evasión o victoria (1981), inspirada no Partido da morte. O encontro, histórico, enfrontou en 1942, durante a ocupación nazi de Ucraína, a futbolistas locais do FC Start con soldados dos exércitos de Hitler. A vitoria do Start rematou cos xogadores ucraínos torturados en campos de concentración. A ficción de Houston, con Silvester Stallone, Michael Caine e o mesmísimo Pelé, ten un final conmovedor. O equipo de prisioneiros ve nese partido contra os militares xermanos, disputado no Estadio Colombes de París, unha oportunidade de evasión. Finalmente gañan os presos e lograr fuxir: unha fermosa homenaxe a aqueles futbolistas que na realidade tamén loitaron por vencer sen permitir que os intimidasen.

A primeira vez que pisei unha tribuna vip no cine foi en Volver a empezar (1982). Xogaban no Molinón o Atlético de Madrid e o Sporting de Gijón de José Luis Garci, autor do gol do triunfo que supuxo o primeiro Óscar para o cine español. No palco, chupando plano e Cohiba, acompaña a Antonio Ferrandis e a José Bódalo o daquela presidente atlético, o controvertido doutor Cabezas.

Ricardo Darín conquistoume en El secreto de sus ojos (2009), de Juan José Campanella. Un thriller emocional no que os nomes dalgúns xogadores do Racing Club de Avellaneda aparecen na escura trama como pista para que acudan ao estadio do Atlético Huracán o axente xudicial Benjamín Espósito -un brillante Darín- e o seu axudante Pablo Sandoval –Guillermo Francella, tamén inmenso-. O título non defrauda: as miradas durante toda a cinta son tan brillantes como os diálogos.

Cidade de Deus (2002), de Fernando Meirelles e Kátia Lund, ten un ritmo trepidante. Relata a vida degradada nunha favela de Río de Xaneiro ao longo de trinta anos. E o fútbol, con balóns desgastados, é parte fundamental desa supervivencia. O filme emprega un recurso narrativo magnífico: durante unha persecución da policía polo labirinto de chabolas, os delincuentes escapan infiltrándose entre rapaces que xogan unha pachanga. A mensaxe de que o fútbol acolle a todos sen distinguir clases simboliza a formidable importancia deste deporte en Brasil.

En España somos moi de comedia con algo tan serio como o fútbol; sirvan de exemplo Días de fútbol (2003), de David Serrano, ou El penalti más largo del mundo (2005), de Roberto Santiago. Tamén nas series chutamos polas risas. Pelotas (2009), de José Corbacho e Juan Cruz, é unha comedia de domingo, día de partido para o Unión FC. Dúas tempadas, na televisión pública, de mozos de barrio e fútbol, onde as derrotas -a maior parte das veces- e as vitorias no campo son leccións de vida cotiá.

Nas canles de abono o tirón do fútbol tampouco pasa inadvertido. Estamos afeitos a pagar por ver partidos, e as plataformas apostan por producir ficcións sobre o deporte rei. Club de Cuervos (2015) tivo unha das promocións máis orixinais e efectivas: a publicación en todos os xornais dunha necrolóxica de Salvador Iglesias, dono dun club imaxinario da máxima división mexicana, resultou un pelotazo. Ese é o punto de partida da primeira serie en español de Netflix: as loitas de poder dos herdeiros de Salvador Iglesias polo control dos Cuervos de Nuevo Toledo. Unha serie que engancha máis alá do fútbol.

Campeones, o manga que arrasaba en España nos 80, trouxo polémica pola linguaxe un tanto agresiva de Oliver, Benji e os seus amigos. Contan que no remake que acaban de estrear saen Cristiano Ronaldo e Messi (polo menos, estes dous si que saberei quen son).

Si, vou ver La gran final (2006), a de Gerardo Olivares. E aínda haberá quen diga que non boto horas con isto do fútbol, ou que o fútbol non é arte.

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

cool good eh love2 cute confused notgood numb disgusting fail