Veñen de comunicarme que o vindeiro 25 de novembro, xunto co grande Ismael Ramos, estaremos no Culturgal ás 20 horas para falarmos de «A xeración Millennial na literatura». Si, sempre quixen facer un «eu vin aquí para falar do meu libro», non nos imos enganar, pero xuropordiós que xa tiña o tema pensado antes de que me confirmasen isto. A outra opción era a exhumación de Queipo de Llano e as palabras que nos agasallan segundo que políticos, ao meu entender, faltos de toda humanidade. Esta desboteina hoxe pola mañá ao espertar e decatarme de que non era boa idea comezar un luns poñéndome de mala hostia. Ou poñéndome máis do habitual, vamos, que os luns seguen a ser luns.
Para rematar de decidirme de todo, esta finde Marta Otero (outra grande) publicaba no seu Twitter que lle doera que lle chamasen «treintañera». Eu teño trinta e un e o comentario fíxome gracia, pero unha vez un Xeración Z díxome que parecía moi boomer e vaia drama, amigas. Direi na miña defensa que me pillou nun mal día, pero non podo evitar pensar se a partir dos trinta os malos días xermolan como aquelas lentellas que poñiamos en algodón húmido na clase de primaria: iso sae cara arriba si ou si, queiras ti ou non.
Non podo evitar pensar se a partir dos trinta os malos días xermolan como aquelas lentellas que poñiamos en algodón húmido na clase de primaria: iso sae cara arriba si ou si, queiras ti ou non
Nunca me supuxo problema algún envellecer, ao contrario: sempre tiven unhas ganas terribles de medrar. Cando era nena, de chegar ao instituto. No instituto, de sacar o carné e de ir á universidade. Na universidade, de rematar a carreira e poñerme a traballar para ter cartos de meu. Agora que rematei a carreira e non teño cartos de meu, ese desexo esfumouse. Xa non me levanto devecendo cumprir anos, nin parecer (fisicamente) maior do que son. Non sei se lle pasa a alguén máis. Por favor, se é así, manifestádevos, que o consolo dos parvos é, á fin e ao cabo, consolo tamén.
O declive comezou hai uns anos. Fun dar unha charla a un instituto e unha profesora rifoume por andar polos corredores cando a clase de 2º de bacharelato xa empezara. Coido que aí foi a primeira vez que sentín que non estaba tan mal que te tomasen por máis nova do que eras. Seguen a dicirme que nas fotos dos libros parezo maior. É algo que non ten mérito, son a persoa menos fotoxénica que coñezo e iso antes tanto me tiña, pero tamén ese asunto está comezando a cambiar. Antes fotografábanme unha vez e non miraba nin o resultado (de aí a marabillosa imaxe que teño na Gali-Wikipedia). Agora a miña parella está a piques de pedir a baixa cada vez que necesito unha fotografía. Para a da Luzes estivemos a punto de declararnos a III Guerra Mundial, pero non hai nada que despois de 176 probas non remate nun armisticio. No equipo de baloncesto, este ano, chegaron a bisbar polo baixo (non demasiado en baixo) «ah, pero é senior?» ao ver que me metía no meu coche para volver á casa conducindo, que cousas. Na categoría anterior a esa están as nadas no 2005-2006. Unha incluso se me achegou para preguntarme cantos anos tiña. Fíxome graza, a verdade.
No equipo de baloncesto, este ano, chegaron a bisbar polo baixo (non demasiado en baixo) «ah, pero é senior?» ao ver que me metía no meu coche para volver á casa conducindo, que cousas
O que xa non me fai tanta graza é cando nos tratan como perpetuas nenas. Non me refiro á profesora que me confundiu cunha de bacharelato, pobre, que me pediu perdón duascentas veces. Nin ás rapazas que fisicamente parecen máis grandes ca min e lles sorprende que lles leve máis de dez anos. Falo desa xente que ten medo a medrar nivel superlativo. Esa xente que se sente ameazada polas «novas xeracións», que cuspe comentarios paternalistas como «si, escribe moi ben, pero aínda é moi nova» ou «fáltalle madurar» ou «eu fixen tal e tal cando tiña a túa idade». Manolo, cando ti tiñas a miña idade os tempos eran outros, a sociedade era outra e a vida era coma o prezo da vivenda en España durante a burbulla inmobiliaria: só se podía ir cara arriba.
Coido que a xente que ten medo a medrar nivel superlativo intenta evitar facelo co pensamento máxico de que as novas xeracións somos iso, novas. Mellor dito: demasiado novas. Se nós somos pequenas a perpetuidade, eles nunca serán vellos. E uso o xénero das palabras a conciencia, porque como todo nesta vida aquí hai unha moi grande perspectiva de xénero. O que non sei se é correcto é usar a primeira persoa de plural: non teño nin idea de se podo considerarme nova aínda. Cando deixa unha de ser nova? Cando fai a súa primeira declaración da renda? Cando asina unha hipoteca? Cando é nai? Cando recibe un premio importante? A Ismael Ramos déronlle hai un mes escaso o Premio Nacional de Literatura na modalidade Poesía Joven Miguel Hernández, modalidade que xa gañara antes Alba Cid e na que quedara finalista Tamara Andrés. E eu, á parte de compartir a súa felicidade, non podo acalar esa vociña molesta na cabeza: por que ese apelido de «Poesía Joven»? Acaso non son os tres merecentes, directamente, do Premio Nacional de Poesía? Segundo o Premio Miguel Hernández, eu deixarei de ser unha persoa nova cando cumpra os trinta e dous (drama outra vez, amigas).
Coido que a xente que ten medo a medrar nivel superlativo intenta evitar facelo co pensamento máxico de que as novas xeracións somos iso, novas. Mellor dito: demasiado novas. Se nós somos pequenas a perpetuidade, eles nunca serán vellos
Pero como aquí viñemos dubidar de todo e pontificar de nada, que para iso é a miña columna, tamén me atopo ás veces preguntándome, con mágoa, por que non hai un Premio Nacional de Narrativa Nova. Ou de Literatura Infantil e Xuvenil Nova, ou de Ensaio Novo, ou de calquera outra modalidade. Este ano o Nacional de Narrativa gañouno Marilar Aleixandre, da que son unha profunda admiradora. Xamais se me ocorrería pensar que Marilar é «demasiado vella» para facer nada. Ofenderíame que se instaurase un premio Nacional Senior para todos eses señoros (sobre todo eles, todos coñecemos algún) aos que a senectude lles está a pasar factura. Non obstante, si creo moitas veces (non sempre, que unha é incoherente 24/7) que facer unha discriminación positiva cara ás novas xeracións é necesario, igual que son unha firme defensora da discriminación de xénero positiva. E é que facer forza cara abaixo, cando estás arriba, é infinitamente máis sinxelo ca subir.
Hai uns anos un escritor deses de renome que me levaba uns corenta anos díxome, cando lle contei que non tiña pensado dedicarme á enxeñaría, senón que acababa de abrir unha academia para rapaces e rapazas que quería compaxinar coa escrita, que lle daba mágoa que non fose vivir «as cousas de adultos para estar rodeada de nenos e nenas». Póñoo entre aspas aínda que é obvio que esas non foron as súas palabras, non creo que usase a linguaxe inclusiva nunca, pero esa foi a idea que me quedou a min. Por suposto, sorrín e non dixen nada. Levo moito tempo pensando na resposta que lle daría agora: que estar en contacto coa rapazada nunca é unha perda de tempo. Que ver a vida cos ollos das persoas que veñen detrás de ti nunca é unha perda de tempo. Que se sabes aprecialo (porque eu non son quen de aprecialo sempre, por suposto), estar en contacto con nenos, nenas e adolescentes é non perder iso dentro de ti que vai morrendo a medida que fas anos.
Pero isto non é un artigo dedicado a loar a xuventude. É un artigo que vai do medo. O medo a, precisamente, deixar de ser esa Antía que un día fun. Esa Antía que hai anos eu quería deixar de ser e que agora miro na distancia con cariño e mágoa. E tamén do medo das persoas que xa perderon ese eu dentro delas e que agora só poden mirar con pánico por riba do ombreiro o que teñen detrás. E eu xa non teño nin idea de se vou ou de se xa estou, non teño nin idea de se isto é pánico a envellecer, se me chegou a crise dos trinta cun ano de atraso (porque eu sempre fago todo con atraso) ou se simplemente arrincarme as dúas canas que me saen cada cinco semanas me afectou ao rego cerebral. O que si sei é que teño medo de converterme nunha desas persoas que mira cara ao que vén e pensa que todo o que pasou despois dela é, irremediablemente, peor.