A Xunta delegou nas alcaldías da comarca a autoridade sanitaria plena para a xestión do rebrote e os concellos non se ven capaces de poder garantir a seguridade o día das urnas, achacando ao Goberno galego a improvisación e os seus intereses electorais.
Os alcaldes dos 14 concellos afectados polo rebrote na Mariña (Lugo) non souberon do peche da comarca ata o pasado domingo, cando o primeiro caso por coronavirus rexistrouse 12 días antes. O conselleiro de Sanidade, Jesús Vázquez Almuiña, trasladoulles aos edís que, durante cinco días, os case 70.000 habitantes non poderán saír do territorio, e que serían eles os encargados de velar pola seguridade o día das urnas, xa que a súa poboación, tamén a confinada, poderá ir votar.
«A vixilancia, inspección e control do cumprimento das medidas de prevención que se recollen nesta orde e a garantía dos dereitos e deberes sanitarios da cidadanía corresponderán aos concellos». Así o recolle o Diario Oficial de Galicia (DOGA) e é por iso que os rexedores piden un aprazo das eleccións autonómicas do 12 de xullo, principalmente os do PSdeG-PSOE e do BNG, xa que os populares subliñan as reflexións positivas da Xunta. Burela é o municipio máis afectado ao agrupar o 60% dos contagios. O seu edil, Alfredo Llano, é un dos que piden a suspensión dos comicios porque non contan con suficientes recursos para poder protexer á súa poboación.
[Puedes seguir leyendo este artículo en castellano aquí]
«É un problema moi gordo, ninguén garante que a xente que está confinada non estea contaxiada», explica a Público. E é que son 1.100 persoas as que están en illamento segundo informou a Consellería de Sanidade e que poderán saír o 12 de xullo para ir aos colexios electorais. O presidente da Xunta recoñece a «discusión xurídica e doctrinal» sobre se se pode prohibir aos positivos ir votar, por iso só pode recomendarlles «por criterios de prudencia para eles e a colectividade» que non saian este domingo. Llano, desde o goberno local, cre que a xente non está «motivada» e que non se dan as condicións sanitarias necesarias, de maneira que estas persoas, non só as positivas por covid-19, non teñen as mesmas «oportunidades» que outros territorios de Galicia para exercer o seu dereito a voto.
Nalgúns concellos xestionar as medidas de control que recolle o DOGA é impensable. O municipio de Barreiros non ten policía local. A alcaldesa do BNG, Ana Hermida, considera que se está priorizando por parte do Executivo autonómico a convocatoria electoral xa que a xente está a escoller entre ir votar ou manterse a salvo. Conta que se rexistraron no concello renuncias nas mesas electorais por temor a infectarse e por iso reflexiona que a votación para estas persoas é de «dubidosa democracia».
Hermida manifesta que a actuación por parte da Xunta «vén provocada polo descontrol», e que, se se tomaron medidas desde o 23 de xuño, «a repercusión podería ser menor». Con todo, o presidente da Xunta apela á calma e pide que non se difunda o medo entre a cidadanía lucense. En máis dunha ocasión o grupo popular comunicou que votar é tan seguro como ir a misa ou á farmacia e garante a total hixiene nos colexios electorais. O alcalde de Ribadeo, Fernando Suárez, cre que as eleccións teñen que aprazarse e desaproba como a Xunta achega os datos de coronavirus cada día «dunha maneira diferente», e sostén que se o Goberno quere trasladar confianza «debe ser transparente e dar toda a información de maneira obxectiva aos concellos».
Suárez postula que non se tomaron as medidas a tempo provocando unha alarma social, onde a actividade económica e hostaleira está en mínimos e que «fraco favor» fíxolle o presidente á comarca: «Todo o foco mediático do Estado estivo a abrir informativos na Mariña día si e día tamén». Á vez que o número de positivos crece e sitúase xa en 144, Feijóo non vacila na súa estratexia de campaña ao culpar ao Goberno central das «miles de mortes» pola súa falta de anticipación -á vez que se beneficiou da situación máis relaxada en Galicia polo amparo do estado de alarma-, mesmo cando o presidente galego decidiu tomar medidas na comarca lucense aínda doce días despois de rexistrar o primeiro contaxio e cando xa se vinculou o foco principal a unha reunión familiar.
A incerteza derivada do coronavirus volve empapar as eleccións galegas e colle por sorpresa a Feijóo cando todo apuntaba a unha folgada renovación do seu mandato, cunha estratexia electoral forxada ao longo destes meses de pandemia e vinculada á imaxe de bo xestor e de moderado dentro do PP, o mesmo barón que conseguiu colocar a Galicia como a primeira comunidade en saír do estado de alarma. No tramo final, un rebrote sen protocolo pon en perigo o dereito a voto duns cidadáns que están moi lonxe da nova normalidade, nunhas eleccións que non eran apoiadas pola oposición ao arriscar á poboación galega e que Feijóo tiña claro que ía convocar no verán.
O medo apoderouse dos comicios galegos, un temor ao contaxio na Mariña que o PP de Feijóo aproveitou para a súa campaña por ser o único partido en Galicia con experiencia en xestionar a crise da pandemia nun momento, segundo considera o líder galego, en que non hai que «experimentar» con gobernos progresistas. O presidente cae en paradoxos: «Non creo que se deba facer política cun virus», sostivo Feijóo nun mitin. O rebrote puxo nervioso a un PPdeG que ten en conta que o 50% da poboación da Mariña apostou polo seu partido nas autonómicas de 2016 e que son votos que nestas eleccións pódense perder.
Os grupos parlamentarios instan á cancelación
A esquerda galega sinalou a tardanza do Goberno de Feijóo en proceder e pide actuacións claras. Marea Galeguista, na súa orixe En Marea para os anteriores comicios, pediu un aprazo das eleccións, pero a Xunta Electoral de Galicia rexeitouno. «Non corresponde a esta Xunta pronunciarse sobre a suspensión das eleccións na Mariña Lucense», e aclarou que son as autoridades sanitarias as que terían que tomar dita decisión.
Pola súa banda, a candidata polo Bloque Nacionalista Galego (BNG), Ana Pontón, insistiu en que se suspendan as eleccións na Mariña ata que se dean as garantías sanitarias porque «o interese electoral non pode estar por encima da saúde das persoas». Así o manifestou tras propoñer unha reunión de todas as forzas políticas para abordar o rebrote. O secretario xeral do PsdeG-PSOE, Gonzalo Caballero, declarou ante a delegación de responsabilidades por parte da Xunta que os alcaldes non teñen competencias sobre os centros de saúde, nin sobre enfermería nin sobre os médicos. Caballero agregou que o presidente da Xunta debería comparecer na Deputación Permanente para dar contas á súa xestión.
Galicia en Común presentou un recurso ante a Xunta Electoral para que se adopten as medidas precisas para garantir os «dereitos democráticos» da cidadanía confinada. O candidato á Xunta, Antón Gómez Reino, comunicou este domingo que «a Feijóo lle quedan sete días no Goberno, pero son sete días nos que lle esiximos, con total rotundidade, que garanta os dereitos democráticos da veciñanza e saúde pública e clarifique os pasos e os protocolos para facelo». De momento, Feijóo non deu resposta aos grupos, e tentou rebaixar a tensión este martes asegurando que o brote da Mariña de Lugo experimentara unha «regresión», aínda habendo un maior número de infectados actualmente por COVID-19 na comarca que cando o presidente da Xunta declarou con 112 infectados o estado de emerxencia sanitaria.
Este artigo publicouse orixinariamente en castelán en Público como parte dun acordo de colaboración con este periódico. Aquí podes atopar máis artigos de Público en Luzes.
