Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

Coas historias da pantalla, da grande ou da pequena, viaxamos nunha montaña rusa de sensacións. Na ficción ponnos unha boa intriga, xenerosa co suspense e que nos teña pegados á butaca ou ao sofá tentando resolvelo todo antes de que nos desvelen o final. Se o que miramos está baseado en feitos reais, tiramos de empatía: tentamos poñernos na pel dos protagonistas e sentimos o que nos contan con diferente intensidade que cando nos enfrontamos a unha aventura discorrida por guionistas.

Ás veces coñecemos a historia real, todas as súas peripecias e como remata, pero iso non quita atractivo ao relato. Eu son das que vexo as series co ordenador acendido, consultando calquera dato para que non se me escape detalle. Así vin as dúas primeiras entregas de Narcos (2015-2016), narración enfiada desde diferentes puntos de vista: o dos axentes da DEA á caza do líder do Cártel de Medellín, Pablo Escobar, e o do propio protagonista, cargado de tensión. É convincente, pois cada trama está avalada por testemuños dos protagonistas e polos xornais da época.

A exquisita serie The Crown (2016, e á espera da terceira entrega) narra acontecementos relevantes da historia de Inglaterra coa mirada da familia real británica. Parécenme excelentes, e humanos, os retratos da raíña Isabel e do primeiro ministro, Winston Churchill; sobre todo, a evolución desde a súa tensa relación inicial ata a confianza que acaba callando entre eles. Sorprende, polo enxeñoso, que lle dediquen un episodio á néboa que cubriu Londres en decembro de 1952, unha historia se cadra menos estridente que como a reflicte a serie, rigorosamente documental non sendo cando lle reserva unha licenza lírica final á secretaria de Churchill.

Chernobyl (2019) é un relato magnífico, coproducido polos EUA e Reino Unido, sobre a explosión en 1986 daquela central nuclear ucraína. O relato encolle o corazón tanto polo respecto aos cidadáns que viviron na ignorancia o acaecido, como polas tramas paralelas –non cabe máis amor e entrega na historia de Lyudmilla Ignatenko–. Menos de acordo mostráronse na súa crítica os popes do Partido Comunista da Federación de Rusia, a quen lle saíron bochas ao ver retratados os líderes do Politburó como políticos desapiadados e promotores do segredismo máis inhumano. A dramatización da catástrofe de Chernobyl garda unha fidelidade minuciosa coas imaxes e a documentación ás que todos temos acceso. Impresiona.

Fariña (2018) é clave para comprender o que se viviu nas Rías Baixas na década de 1980. A imaxe dos narcotraficantes, tan exacta, provócanos calafríos cando recoñecemos a Sito Miñanco na pel de Javier Rey, a Manuel Charlín na de Antonio Durán Morris e a Laureano Oubiña na de Carlos Blanco. Á altura, para acompañar a potente crónica dirixida por Carlos Sedes, están a fotografía, a música e a ambientación.

A miniserie Códice (2014), do pontevedrés Jorge Cassinello, conta a rocambolesca peripecia do electricista da Catedral de Santiago Manuel Castiñeiras, quen, non contento con mangar tres millóns de euros, anímase a roubar en 2011 a peza máis valiosa da biblioteca catedralicia, o Códice Calixtino. Para darlle máis riqueza ao relato, o guión estrutura a investigación desde diferentes perspectivas: a da policía, a dos xornalistas, a dos amos da Catedral e mesmo a versión de Castiñeiras. O thriller, con Francis Lorenzo, María Vázquez e Miguel de Lira nos papeis principais, está perfectamente armado e interpretado. Un acerto da produtora  Ficción Producciones.

Esta era televisiva –«idade de ouro» ou «época caramelo» das series– está chea de historias reais que guionistas con sensibilidade son quen de artellar cunha habilidade admirable: ficcións con sustento real tan enormes como Breaking Bad (2008-2013), Mad Men (2007-2015), Master of Sex (2013-2016) ou Peaky Blinders (2013-2019).

Esta semana cumpriría 54 anos o guionista Pablo Olivares, creador, xunto ao seu irmán Javier, de El Ministerio del Tiempo (2015-2018), unha serie na que a realidade e a ficción conviven con sutileza e emoción. A miña admiración, respecto e agradecemento a tantos guionistas que me fan vibrar. Bendito oficio!

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán