A Coruña.- O Partido Socialista de Galicia (PsdeG-PSOE) celebra esta fin de semana en Santiago o congreso que reelixirá o seu secretario xeral, José Ramón Gómez Besteiro, e no que a formación busca sentar as bases para revogar a situación de irrelevancia e fraxilidade na que a sumiron os últimos resultados electorais. O secretario xeral estatal e presidente do Goberno, Pedro Sánchez, clausurará o conclave o domingo na Cidade da Cultura, en Santiago de Compostela.

Gómez Besteiro, expresidente da Deputación de Lugo, amigo persoal de Sánchez e quen xa liderou os socialistas galegos entre 2013 e 2016, ocupa a secretaría xeral desde abril de 2024. Hai un ano foi o cabeza de lista nas autonómicas, nas que o PSdeG obtivo os peores resultados da súa historia: un 14% dos votos e unha caída de seis escanos que o deixaron con nove asentos nun Parlamento de 75 no que o PP de Alfonso Rueda repetiu maioría absoluta (40 deputados), co BNG de Ana Pontón en pleno auxe (25 asentos, o que queda levouno a Democracia Ourensá de Gonzalo Pérez Jácome).

Besteiro gañou as primarias á secretaría xeral do ano pasado noutro congreso extraordinario no que deu substitución a Valentín González Formoso, cuxo mandato se caracterizou por unha xorda guerra interna contra a facción que lidera o tamén excandidato e exsecretario xeral Gonzalo Caballero. O novo líder non foi capaz ata o de agora de pechar esas feridas, que mesmo se foron agravando, e o seu labor de oposición tampouco puido facer sombra ao ascendente de Pontón e o BNG, que segue aparecendo ante o electorado como a única alternativa real a Rueda. A indefinición ante asuntos polémicos como o proxecto de Altri para instalar unha planta de celulosa en Lugo, a provincia de Besteiro, ou o apoio ao cupo catalán, tamén lastraron o discurso da súa dirección.

«A Galicia do porvir»

No documento marco do congreso, titulado A Galicia do porvir, o secretario xeral fala das desigualdades do mundo, de Siria, de Gaza, da tiranía de Putin e da guerra da Ucraína, para tratar de concluír desde esa visión global das inxustizas planetarias que Galicia debe buscar o seu lugar no mundo para ser «imparable», e que só o logrará se supera un Goberno, o do PP, «falto de proxecto e sen capacidade de planificación e xestión».

Besteiro é o único candidato á secretaría xeral do PSdeG despois de que os críticos liderados por Gonzalo Caballero anunciasen en xaneiro pasado que non presentarían candidatura alternativa. Con todo, Caballero mantivo nos últimos días unha intensa actividade nas redes sociais con duras críticas ao seu rival nas que alerta de que non ten pinta de que o congreso nin o seu proxecto político vaian servir para sacar o PSdeG do seu irrelevancia.

Gonzalo Caballero: «Non quero ser cómplice cun congreso do PSdeG errado e inútil para a esquerda»

«A estratexia do discurso do PSdeG non é realista»; «Imos a un novo congreso errado que será incapaz de relanzar o PSdeG»; «Continúa o sectarismo da dirección actual»; «O congreso vai manter as baronías que conduciron ao desastre actual»; «A participación nas asembleas locais estivo por baixo do 10% da militancia no conxunto das sete cidades galegas»; «Con Formoso/Besteiro o PSdeG caeu en todas as eleccións e [obtivo] tamén o peor resultado da historia»; «Non quero ser cómplice cun congreso do PSdeG errado e inútil para a esquerda», escribiu Caballero en varios posts consecutivos publicados nas últimas horas nas súas contas.

«Somos unha esquerda de acción»

Á hora na que se terminou de redactar este artigo, Besteiro non respondera a esas críticas, limitándose a expresar repousadamente e de maneira xenérica os plans que ten para o seu partido e para Galicia: «Somos unha esquerda de acción, con capacidade de gobernar e de mellorar a vida da xente»; «Somos a esquerda de Galicia, a que sempre estivo á fronte dos avances sociais e das políticas que melloran a vida das persoas»; «O congreso servirá para afondar nese camiño».

O conclave dos socialistas galegos celébrase nun momento convulso tamén pola súbita morte da súa alcaldesa en Lugo, Paula Alvarellos, cuxo substituto, Miguel Fernández, será investido o vindeiro martes. E, sobre todo, pola polémica derivada da expulsión de catro concelleiros de Santiago que desobedeceron as ordes da dirección de Besteiro e votaron a favor dunha iniciativa da alcaldesa, Goretti Sanmartín, do BNG, para regular os pisos vacacionais, unha moción cuxo contido coincidía plenamente co programa co que o PSOE se presentara ás eleccións municipais na cidade.

Na presentación do documento marco do congreso, Besteiro tira de memoria e lembra o Goberno bipartito do PSOE e o BNG que gobernou Galicia entre 2005 e 2009 baixo mando de Emilio Pérez Touriño. Precisamente, Touriño é un dos preto de 600 militantes e exaltos cargos do partido que acaban de asinar unha carta que cuestiona a expulsión deses catro edís, cuxa honestidade, compromiso e coherencia defenden, e na que alertan de que a decisión avalada por Besteiro erosiona e debilita o funcionamento democrático do partido