Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán

Cando morreu meu pai, miña nai comezou a contarme cousas. Detalles da súa vida que nunca mencionara ou que se o tiña feito eu non recordaba. Nunha ocasión camiñando preto da colexiata de Santa María, sinalou unha planta baixa e díxome que vivira nesa casa de pedra ata os cinco anos. A súa nai tiña unha leiteiría e o seu pai un cabalo branco, ao que chamaban Muñeco. Na casa había un cortello, pero como tiñan porcos e outros animais mudáronse a Santa Margarita, onde abriron unha froitería.

Grazas a que as froitas en mal estado dábanllelas aos seus fillos, a miña nai sobreviviu á posguerra cunha saúde férrea e aínda lembra con orgullo que, cando casou, pesaba 40 quilos. Tamén me dixo que era unha rapaza enfermiza, que tiña asma e que, durante a súa infancia, pasara o tempo na cama. Era unha nena pequena, a máis pequena de catro irmáns, que asistía a clases nocturnas ofrecidas gratuitamente pola Caixa de Aforros. Alí estudaba despois de gañar unhas pesetas, facendo de mandadeira para o despacho onde (aos doce anos) coñecería a meu pai.

Nun par de ocasións, como me dixo casualmente, coma se fose o máis normal do mundo, cando ía pola Ronda de Nelle de camiño á clase, atopouse cun tipo que lle mostrou as súas partes. Atopouno a pesar de que, pola noite sempre andaba alerta, cos ollos ben abertos coma un moucho. Dóeme imaxinar as veces que tivo que fuxir co corazón encollido. Mamá explicoume que os seus pais e irmáns traballaban, estaban todos ocupados e ninguén a podía acompañar. Despois dun par de tropezos co exhibicionista (ou quen sabe que tipo de criminal era ese individuo), decidiu abandonar a escola. «Eu tiña moito medo de pasar alí só. Ía moi asustada, por iso deixei as clases».

Despois de recuperarme da sorpresa que me provocou a súa confesión, que me dixo coma se falase do bo que era o caldo que cociñara aquela mañá, fíxenlle máis preguntas, con cautela, coma se o suxeito non me prendese lume con rabia, ou me provocan unha enorme indignación. A nai dixo que nese momento era normal, que pasaba moito. Algún tempo despois, cando non sei que deportista participou nun caso de violación colectiva dunha menor, miña nai chamoume molesta, enfadada de que aquela rapaza bebese con aqueles homes e que era lóxico que sucedera algo coma isto, a moza ía arruinar a vida daqueles mozos.

Durante as últimas décadas, moitos homes entenderon e apoian o feminismo. Non obstante, nestes días aínda hai mulleres que declaran con orgullo que non son feministas. Na miña humilde opinión, actualmente, ser muller e non ser feminista ten tanto sentido como ser xudeu e nazi

Despois de falar e explicarlle o máis tranquila posible que se equivocaba, que era precisamente o contrario, que eses rapaciños non tiñan dereito a tocar o pelo daquela rapaza, por moi bébeda que fose, porque non lles pertencía, porque non posuían o seu corpo, porque unha moza que se dirixía á casa ás escuras aínda é un ser humano, non é unha presa desvalida nin un anaco de carne que é un pracer magrear, finalmente concordou comigo. Durante as últimas décadas, moitos homes entenderon e apoian o feminismo. Non obstante, nestes días aínda hai mulleres que declaran con orgullo que non son feministas. Na miña humilde opinión, actualmente, ser muller e non ser feminista ten tanto sentido como ser xudeu e nazi.

A á miña nai, por exemplo, cústalle ser feminista. É máis, foi machista toda a vida. Viviu sometida ao medo e ao desprezo que, durante anos, lle provocou a ameaza de aquel imbécil. (A proba é que 75 anos despois lembra aquel episodio coma se ocorrera onte).  A rúa pertencíalle a el, non á miña nai. O mundo pertencía ao pene dese home, e non á miña nai, que optou por salvagardar a súa integridade física e non estudar, quedarse na casa mentres ese tolo sacudía as súas frustracións no aire. Moita xente como miña nai reproduciu o que mamaron durante o réxime do fascismo de extrema dereita. Autoculparse ou culpar á vítima é un dos razoamentos clásicos da denigración e falta de autoestima que para as mulleres supón vivir baixo a bota do patriarcado. Por iso é importante o diálogo interxeneracional e, obviamente, a educación é clave. Especialmente cando queres romper as batallas do macho de peito descuberto, a violación en grupo e a masculinidade mal entendida.

Nos Estados Unidos, a principal causa de morte para as mulleres é o asasinato a mans dun home. De 2000 a 2006, nos Estados Unidos morreron 2.300 soldados, mentres que no mesmo período 10.600 mulleres foron asasinadas, vítimas de violencia doméstica

Ser feminista non é só respectar ás mulleres como individuos independentes. Non se trata de amosar sempre unha solidariedade incansable ante situacións ou linguaxe que denigran ás mulleres, senón de respectar os seus dereitos humanos. A frase tópica de que todos somos iguais paréceme a única verdade infalible. Mentres non haxa dereitos iguais independentemente do sexo, xénero ou orientación sexual, non poderemos vivir en paz. Esas sinalizacións sociais de masculino e feminino, de heterosexuais, homosexuais, bisexuais, trans, etc. as veces parécenme como os camiños dun labirinto que nos perdeu. Adxectivos que persoalmente teñen tanto sentido práctico coma as nacionalidades, que nos encanta marcar para distinguirnos, coma se sen eles houbese un caos que nos impedise circular libremente. O futuro pertence ao ser humano non ao patriarcado, nin a un xénero nin a unha práctica sexual. (Mais si tivese que pertencer a alguén, sería a nosoutras, iso está decantado).

Non obstante, como di Rebeca Solnit entre outras autoras feministas, a violencia si ten xénero. Desde o comezo dos tempos, a violencia foi masculina. Nos Estados Unidos, a principal causa de morte para as mulleres é o asasinato a mans dun home. De 2000 a 2006, nos Estados Unidos morreron 2.300 soldados, mentres que no mesmo período 10.600 mulleres foron asasinadas, vítimas de violencia doméstica. En España, desde que comezaron a contar o asasinato de mulleres por parte de homes, as cifras son superiores a todas as asasinadas polo terrorismo de ETA. (Desde 2003, máis de 900 mulleres foron asasinadas por homes e desde 1968, ETA asasinou 864 persoas). Xa en 1907, Pardo Bazán escribía que «a enfermidade que leva a tantas mulleres españolas é a navalla». O 99,9% dos crimes violentos contra as mulleres son cometidos por homes (non mintan, señoros de Vox que é pecado). Como parece que estes días o razoamento máis sinxelo debe explicarse cunha lupa, teño que deixar moi claro que NON é que todos os homes sexan malos. Os que quero e coñezo son solidarios, feministas, que rexeitan a imposición social dunha masculinidade tóxica que os afoga. No obstante, hai outros homes que son moi malos, o suficiente para ter en xaque a metade do planeta, que está composto por mulleres

O asunto do binarismo masculino-feminino é máis absurdo e máis comido pola couza que unha camisa de falanxe: o rosa e o azul, a pirucho e o marica, e as mulleres trans que non son mulleres porque non naceron cunha vaxina e porque tamén o din a ministra e JK Rowling (entre outras deusas ilustres), é esgotador. Aqueles personaxes públicos que teñen dereito a decidir quen é unha muller ou que saben mellor que un mesmo, como se debe sentir unha muller baixo a pel, deben deixar de xulgar e por unha vez deixarnos ser, A TODAS, o que queremos ser. O tema trans pode ser tan estraño e complicado como o mecanismo dun reloxo.

Durante a primeira do XX, a moitos bebés intersexuais dos Estados Unidos asignóuselles un xénero en función do tamaño do falo do neno. O que consideraban unha extravagancia antinatural foi eliminado e voilá.

Imaxino que nacer nun corpo equivocado e ter que decidir tomar medidas cirúrxicas para ser máis feliz non debería ser un picnic, como parecen pensar algunhas persoas transfóbicas que se senten furiosas con «esta moda». Pero reivindicar a capacidade de decidir quen se sente muller ou home e quen non, agás a persoa en cuestión, paréceme tan arrogante como querer lexislar a quen se pode amar. (Durante a primeira metade do século pasado, a moitos bebés intersexuais dos Estados Unidos asignóuselles un xénero en función do tamaño do falo do neno. O que consideraban unha extravagancia antinatural foi eliminado e voilá. Ao medrar, estas persoas tiveron que enfrontarse a xéneros sexuais que lles asignaron segundo a opinión médica do día. Iso é do que trata ese fascinante libro Middlesex de Jeffrey Eugenides).

Comprendo o medo aos diferentes, pero non podo tragar eses enganos populistas que afirman que a existencia de mulleres trans fere a todas as mulleres. Ademais, curiosamente, os homes non parecen estar molestos en compartir os seus privilexios milenarios con homes trans. (De feito, penso que se houbese máis homes trans, como Eliot Page, por exemplo o concepto de masculinidade tóxica transformaríase nun tempo récord e a violencia contra as mulleres sería cousa dos trogloditas.) Daquela dicíase que o matrimonio homosexual prexudicaría as relacións heterosexuais, o que acabaría coa institución do matrimonio. Non chegou a tal extremo, pero si produciuse un cambio que beneficiou ás mulleres sobre todo. O matrimonio entre persoas do mesmo sexo desmantelou a unión convencional e patriarcal, na que durante séculos a esposa (muller) pasou a ser propiedade do marido (home) ao que se lle profesaba a obediencia absoluta. Coa igualdade no matrimonio homosexual conseguíase que non había un sexo que estivese por riba do outro. Se estes son os terribles prexuízos causados ​​aos heterosexuais pola legalización do matrimonio homosexual, benvidos sexan! (Mentres tanto que alguén anote este contrasinal, que parece darnos acceso a un mundo mais feliz: aceptación e respecto).

Ultimamente fálase moito do que significa ser muller. Cando me miro no espello, non me encaixo en ningún estereotipo do que tradicionalmente se entende por muller. Non son heterosexual, non teño uñas longas, non as pinto, odio limpar, gústanme os nenos so cando comezan a falar, non me maquillo, levo pantalóns e xamais poño tacóns. Ademais, os meus zapatos diarios son botas de sendeirismo feitas para camiñar, como diría Nancy Sinatra. Sen dúbida non cadro con ese tópico de feminidade conformista que desde tempos inmemoriais se atribúe a todas as mulleres (coma se fosen unha soa). A miña idea de ser muller non encaixa nos protocolos prescritos pola esfera masculina. Persoalmente celebro a feminidade e a masculinidade destas mulleres misfits, inadaptadas, que non se axustan aos patróns establecidos. Nese recuncho estou cómoda.

Como muller e ser humano, teño unha empatía extrema polo sufrimento e a discriminación que se inflixe a alguén por ser muller, trans ou por ser diferente. Ser muller, para min, significa ser unha humana decente. Unha muller humana que, por desgraza, aínda ten que colocar os ollos nos lados da cabeza e envolverse na visión periférica cando vai por un campo deserto a determinadas horas da noite. Unha muller humana que cando pensa en facer o camiño a Santiago de Compostela, atravesando tres países, ten que organizar a viaxe calculando exactamente onde pasará cada noite, evitando durmir a ceo descuberto, polo perigo de vivir aínda nun mundo de viquingos. Unha muller humana que non quere afacerse a xestos condescendentes cando di que non ten fillos ou non está casada. Unha muller humana que, cando nena, nunca se afixo a escoitar os insultos que doían como pedradas, porque lle gustaba xogar ao fútbol, pero que nunca deixou de correr tras dunha pelota. Unha muller humana á que os homes explicaron cousas ao longo da súa vida, incluída a terrible dor nos ovarios que a menstruación lle causou á noiva dun señoro, que entendía o tema mellor ca min. Unha muller que, a pesar da inxenuidade que pode transmitir esta frase, celebra que o feminismo acadou enormes logros.

Non obstante, tamén me decato de que debemos seguir xogando en equipo, fichar novas xogadoras con vaxina e sen vaxina, marcando goles merecidos a o patriarcado, porque o xogo aínda non rematou e non podemos dar un paso atrás nin sequera para respirar. Mentres que a extrema dereita, o fundamentalismo relixioso (católico, xudeu, islámico, etc.), as mozos neoliberais (afortunadas inmaculadas que non sufriron polo seu xénero e cren que en España hai realmente igualdade) ou xentes ben intencionadas como a miña nai se decaten de que mentres haxa unha soa muller discriminada por ser muller (trans o non) ou asasinada por un home, non haberá paz, non podemos estar cómodas, descansar e gozar dos nosos éxitos feministas, ignorando a dor silenciosa da veciña do lado, tanto se vive na segunda esquerda ou na fronteira con Paquistán.

 

Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán