A Coruña.- A empresa papeleira portuguesa Altri, que planea levantar un macrocomplexo industrial para a produción de celulosa na localidade lucense de Palas de Rei, iniciou unha campaña de greenwashing para branquear a imaxe do proxecto e asimilalo aos conceptos de sustentabilidade ambiental e economía verde.

A compañía, cuxos plans apoian o Goberno, a Xunta e a Confederación de Empresarios de Galicia, pretende así contrarrestar a contestación social contra a fábrica entre os veciños das comarcas afectadas, as asociacións ecoloxistas, parte dos sindicatos e a oposición no Parlamento galego.

Os expertos consideran que a industria papeleira é unha das que máis degrada o medio ambiente, tanto polo elevado consumo de auga e madeira, que contribúe á deforestación, ao monocultivo de especies de alto rendemento, á destrución de bosques autóctonos e á desertización; como pola vertedura de substancias tóxicas ao aire, o chan e os ríos.

Por contra, Altri asegura que a súa é «unha planta de última xeración, en liña coas directrices da UE, que situará a Galicia na vangarda dunha nova industria baseada na sustentabilidade, a innovación e a mellora continua».

Páxina web

A empresa explícao así nunha web que activou o pasado mércores e na que bautiza os seus plans como Proxecto Gama. A páxina está deseñada en suaves tons verdes e ilustrada con fotos e vídeos de bosques, arroios de auga limpa e sendeiristas de paseo en espazos naturais. A empresa defende nela o carácter ecolóxico do proxecto para rebater as críticas de quen alerta sobre a súa actividade contaminante.

Segundo a documentación presentada á Xunta e ofrecida a exposición pública a través do Diario Oficial de Galicia, Altri ocupará unha parcela de 366 hectáreas de parcelas xunto ao río Ulla e o Camiño de Santiago que serán compradas ou expropiadas aos seus propietarios. A instalación terá capacidade para producir 400.000 toneladas de pasta de celulosa e outras 200.000 de tecido semisintético lyocell.

A pleno rendemento, a planta extraerá cada día 46 millóns de litros de auga do río Ulla

Para iso, procesará cada ano 1,2 millóns de toneladas de eucaliptos, a especie que chegou a Galicia desde Australia hai 175 anos e que xa ocupa ao redor dun terzo de toda a superficie arborizada da comunidasd. Ademais, a rendemento máximo, a planta extraerá cada día 46 millóns de litros de auga do río Ulla, que canalizará a través de doce quilómetros de tubaxes que afectarán a outras 800 parcelas. Dese volume devolverá ao río 30 millóns de litros diarios de augas residuais depuradas a unha temperatura de 27 graos.

Do Ulla abastécense de auga potable unha vintena de municipios galegos desde o seu nacemento no interior de Lugo ata a súa desembocadura na ría de Arousa, en Pontevedra, onde as plataformas veciñais, ecoloxistas e de mariscadoras advertiron tamén sobre os efectos que terán as verteduras da factoría sobre os ecosistemas do estuario. O proxecto tamén contempla a emisión á atmosfera de gases de xofre, óxido de xofre, óxido de nitróxeno, monóxido de carbono e partículas doutros compostos tóxicos.

Identificación coa sustentabilidade e o respecto ao medio

O argumentario da campaña de greenwashing que puxo en marcha Altri nega con todo eses efectos e identifica a súa actividade coa sustentabilidade e o ecoloxismo.

Así, asegura que o que fabricará non será pasta de papel, senón «fibras solubles de base celulósica e por conseguinte, degradables» e lyocell «que non carrexa a xeración de microplásticos». Afirma que as emisións á atmosfera cumprirán todos os parámetros esixidos pola lei e que a auga extraída do Ulla «devolverase ao río unha vez depurada», garantindo que a actividade da fábrica «non supoñerá ningún impacto na fauna nin a flora local» nin afectará os bancos marisqueiros de Arousa.

O certo é que a empresa si recoñece que os ata 30 millóns de litros de auga que verterá a 27 graos ao río poderían elevar en ata tres graos a temperatura natural do seu leito. E implicitamente admite que non se tratará de auga limpa, senón depurada cumprindo os requisitos esixidos na normativa que rexe a xestión do Ulla. Altri atribúe a unha cuestión «estritamente técnica» que non poida reutilizar a auga e que necesite abastecerse diariamente do río.

En canto ás infraestruturas, a compañía explica que aínda que ocupará 366 hectáreas de terreo a superficie construída da planta non superará as 112, e que estará rodeada «dun cinto verde de especies autóctonas» doutras 61 hectáreas. Sobre as emisións tóxicas, detalla que os gases recibirán un tratamento previo de acordo a normativa legal para evitar que produzan choiva aceda, e que a altura da cheminea que os expulsará -75 metros- garante que non prexudicarán á saúde humana ou animal.

A consultora de Blanco e Alonso

Para preparar a súa aterraxe verde en Galicia, Altri contratou en España os servizos da firma Acento Public Affairs, especializada en consultoría e lobby para as relacións coas administracións públicas. Está liderada polos exministros José Blanco (POE) e Alfonso Alonso (PP), e recentemente quixo fichar ao que fose ministro de Consumo de Pedro Sánchez, Alberto Garzón (EU).

No consello asesor sentan antigos cargos políticos como a popular Elena Pisonero, exsecretaria de Estado de Economía nos gobernos de José María Aznar; o socialista Valeriano Gómez, ministro de Traballo con José Luis Rodríguez Zapatero; a tamén socialista Elena Valenciano, que foi eurodeputada e vicesecretaria xeral do PSOE; e José María Lasalle, exsecretario de Estado de Cultura cos gobernos populares de Mariano Rajoy.

Altri estima o investimento total en 850 millóns de euros dos que o 25% podería ser financiado con axudas europeas

Foi o propio José Blanco, natural do municipio no que se instalará a factoría, quen asegurou en outubro pasado que coa fábrica se crearían 1.500 postos de traballo. A empresa admite agora que serán «ao redor de 500», pero anuncia outros 2.000 empregos indirectos en «servizos industriais, seguridade, limpeza, mantemento, loxística, transporte, hostalería, forestal» e ata 4.000 durante a construción da planta.

A firma estima o investimento total en 850 millóns de euros e calcula que ata o 25% podería ser financiado con fondos públicos con cargo ás axudas europeas.

Greenfiber e Greenalia

O primeiro paso no proceso de greenwashing de Altri foi renombrarse como Greenfiber, que significa fibra verde e é o nome da filial da empresa galega coa que Altri se aliou para sacar adiante o seu proxecto: Greenalia, unha das compañías eólicas e de renovables máis importantes de Galicia, cuxa marca tamén ten reminiscencias verdes e en cuxos órganos de dirección sentan varias persoas ben relacionadas co mundo da empresa, a política, a administración pública e o sector financeiro.

O seu presidente é José María Castellano, exvicepresidente de Inditex e expresidente de NovaCaixaGalicia, e no consello de administración sentan Beatriz Mato, exconselleira de Medio Ambiente con Alberto Núñez Feijóo, e Antonio Couceiro, exconselleiro de Industria con Manuel Fraga (PP) e expresidente do Deportivo, cuxo accionista maioritario é Abanca, herdeira, precisamente, de NovaCaixaGalicia.

Afectados polo proxecto de Altri e representantes das organizacións civís que se opoñen a el teñen previsto viaxar a Bruxelas a mediados deste mes nunha visita organizada pola deputada do BNG no Parlamento Europeo, Ana Miranda, que pretende trasladar ás autoridades comunitarias os efectos nocivos que, na súa opinión, terá a fábrica.

A eurodeputada de Sumar María Eugenia Rodríguez Palop tamén se dirixiu á Comisión Europea para que se pronuncie sobre a viabilidade da instalación e sobre a posibilidade de que o seu investimento sexa sufragada con fondos europeos.