A Coruña.- A política galega móvese desde hai décadas ao redor de dúas claves: hai un partido ao mando, o Partido Popular, dotado dunha apisoadora electoral como ningunha outra formación logrou armar en España nin en Europa nas últimas décadas, e hai unha oposición tan variada como voluntariosa que pretende arrebatarlle o poder apelando aos puntos débiles do seu rival máis que á súa propia capacidade para ofrecer ao electorado unha alternativa de goberno sólida e convincente.

O debate do pasado luns na televisión pública de Galicia escenificou á perfección esa disxuntiva: ou Alfonso Rueda, un político anodino e blandito escasamente capaz de defender a súa xestión e con dificultades evidentes para superar a súa condición de segundón do seu antecesor, Alberto Nuñez Feijóo, ou unha amálgama de partidos de esquerda aos que les custa visualizar a confidencialidade e conxunción que precisan para construírse como opción viable para encabezar a Xunta.

Poida que o resto de España non vexa en Galicia algo máis que un pedazo de terra provinciana poboada por irredutibles de raíces antropológicamente conservadoras. Pero nestas eleccións xógase algo máis importante que a presidencia dunha comunidade autónoma periférica. Se Rueda perde a maioría absoluta que Feijóo lle legou hai dous anos -o CIS acaba de advertilo-, o presidente do PP terao difícil para asentar o seu proxecto estatal.

Se o nacionalismo de buen rollo que vende Ana Pontón non consegue desbancalo do poder coa axuda do socialismo sanchista de José Ramón Gómez Besteiro, o que se visualizará é o triunfo desa España pepera que se sente agraviada, dolorida e insubmisa por non poder facerse co Goberno a pesar de ser a opción máis votada o 23J.

Rueda, de loito

Rueda apareceu no debate da Televisión de Galicia vestido de traxe negro e gravata escura, case de loito, coma se o avergoñase asumir o rol de presidente da Xunta (éo en funcións). Coma se pretendese pasar desapercibido, consciente de que non goza do carisma e a empatía do seu predecesor, seguindo a estratexia de perfil baixo coa que o seu equipo decidiu expor o seu relatorio electoral.

Rueda non convenceu demasiado a quen desexa votarlle, pero polo menos non os desencantou con ningunha metedura de pata, que é do que se trataba.

Á fronte topouse cunha oposición multipartita (BNG, PSOE, Sumar e Podemos), que criticou a cuestionable xestión que o PP fixo de Galicia nos case 15 anos consecutivos que leva gobernándoa: un país en plena desindustrialización, minusvalorado na súa autoestima e subdesenvolvido nas súas potencialidades, con esaxerados índices de pobreza e dependencia e cuxos impostos, elevados para as clases populares e suavizados para os máis favorecidos, non están á altura duns servizos sociais deficientes, especialmente no caso da sanidade e a educación.

O debate da tele pública, cuxos traballadores levan anos denunciando a manipulación ao servizo dos intereses do PP, estaba posto á medida do candidato popular: sen Vox nin Democracia Ourensana, os rivais que poden arrebatarlle os votos e escanos que necesita para gobernar con maioría absoluta, pero si con Sumar (Marta Lois) e Podemos (Isabel Faraldo), as forzas extraparlamentarias que poderían dividir o voto da esquerda.

Pontón, imaxe presidenciable

A candidata do BNG, Ana Pontón, a quen as sondaxes etiquetan como única alternativa real a Rueda na Xunta, confirmou a súa imaxe presidenciable, sen fisuras nin demasiados espaventos, pero sen alcanzar ese punto cativador que se lle esperaba despois de anos construíndo a súa imaxe transversal de política cómplice coas inquietudes da cidadanía e especialmente do electorado feminino.

Gómez Besteiro, aspirante do PSOE, mantivo as súas formas cun discurso elegante, aínda que o seu atractivo se diluía na súa escasa capacidade de réplica.

Si brillou a cabeza de lista de Podemos, Isabel Faraldo, que se moveu coa soltura e espontaneidade que se lle atribuirían á gañadora dun debate se as sondaxes de intención de voto a acompañasen. Marta Lois, a aposta de Yolanda Díaz para consolidar en Galicia o seu proxecto político, estivo igual de correcta, pero sen apaixonar.

É aí onde quizá estivo o punto débil da esquerda que se postula como alternativa a Rueda. Na ausencia de paixón. Porque foi un debate desapaixonado que non mobilizará ao electorado farto do PP, e porque Rueda sacará partido do mesmo pola incomparecencia das emocións, porque a maquinaria electoral do PP galego é demasiado poderosa como para vencela coas armas convencionais dunha campaña electoral.

Para desbancar ao PP da Xunta a esquerda necesita apelar á épica, e no debate do luns ningunha das candidatas que se opoñen a Rueda logrou armar un discurso ilusionante, nin moito menos apaixonado. A única sorte que les queda é que aínda restan case dúas semanas para tentalo.